Euskarazko irakurketa herri xehearen baitan
Ana Eizagirre Sagardia ::Euskaldun zintzoaren etxerako eskuliburua
Utriusque Vasconiae
orrialdeak ::362
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Zein da zure azken saio honen muina?
Herri-irakurketaren azterketari eman diot arreta. Zehazki, XIX. mende bukaeran eta XX.eko lehenengo bi hamarkadei –gaztelaniazko alfabetatze eskolatuaren errotze indartsua eman zen garaian–. Eta Gipuzkoan argitaratu ziren euskal egutegiak hartu ditut gaitzat.
Egutegi horietatik, zein nabarmendu zen bereziki?
Luzaroan argitaratu eta irakurle kopuru nabarmena bildu zutenak Euzkel-Egutegiya (1019-1934) eta Euzkel-egutegi txikiya (1910-1920?) izan ziren; mamiz berdinak, “Parrez euskeraz irakurri errez” leloari estuki jarraitzen zioten, batak horma egutegi gisa, besteak sakelako egutegiaren eredua finkatuz. Egutegia bultzatu zuten euskaltzaleen asmoa, euskarazko irakurketa atsegina, gustagarria eta erraza egitea zen; baita herritarren formazio kulturala eta heziketa moral eta erlijiosoa bultzatzea ere. Dena den, azpimarratu behar da egutegi hauek zuten izaera euskaltzalea. Hainbat lan argitaratu zen bertan herritarren euskotar izaera sendotzeko asmoz eta, batez ere, herritarren hizkuntza maila hobetzeko xedez. Euzkel Egutegiyak herritarren euskaltzaletasuna –ahozko zein idatzizko adierazpenean– bultzatzea zuen helburu, baina izan zuen arrakastagatik, eta herritarren ohituretan hartu zuen lekuagatik, berau bihurtu zen euskaltzaletasunaren zeinu.
Zergatik jarri diozu azterketari titulu hori?
Izaera entziklopedikoa zuen Euzkel-Egutegiyak eta familia euskaldun askotan eskuliburuaren funtzioa bete zuen. Horregatik izendatu dut euskaldun zintzoaren etxerako eskuliburu.
Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.
1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.
Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.
%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.
Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]
GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]
40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]
"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]
Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]