Amaia Iturbideren bosgarren poema liburua

  • Amaia Iturbide ::Labirintoaren orduak

    Erein

    orrialdeak ::130

    prezioa ::14€

Labirintoaren orduak
Labirintoaren orduak
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Erein argitaletxearen eskutik plazaratu berri den Labirintoaren orduak Amaia Iturbidek (Bilbo, 1961) idatzitako bosgarren poema liburua da. Aurretik kaleratuak zituen Eskaileraren bi aldeetan (1986) –idealismoa eta errealitate gordina; txinparta surrealistak eta mitologia gaiak berreskuratzeko nahia zituen poema liburua–; Itzulbidea (1992) –barne-bidaia–; herrikoitasuna zerion Gelak eta zelaiak (1994) eta elebitan agertu zen Lore mutuak eta tuaren ezkontzak (2006) –olerkariak aitortu izan duenez bere tonua aurkitu zuen liburu horrekin–. Amaia Iturbidek idazten duen poesia artearekin eta, bereziki, pinturarekin lotua dago; espresionismoa ahaztu gabe, inpresionismoaren, sinbolismoaren eta surrealismoaren bideetatik jotzeko joera du egileak. “Abangoardiaren indar berritzailearen bitartez ohiko poesia lirikotik urruntzen saiatzen naiz”, dio. Abangoardiari esker gauza batzuei ezetz esaten dakien arren, abangoardia ertz-ertzekoa ez du gogoko –alor klasiko batzuk alboratzea, adibidez–, eta Labirintoaren orduaken sonetoak ere sartu ditu. Dena den, abangoardista da poema liburua, poesia sozialaren mezuari Iturbidek eman dion tratamendu berriak agertzen duen bezala.
Amaia Iturbide
«Ametsa, mina eta oroimena dira poemotako gaiak»

Nolakoa da zure poesia?


Autentizitatea gogoko dut, idatzitakoak bizi eta sentitu izandakoa behar du-eta. Bakarrik literarioki perfektuak diren poema liburuak ez zaizkit interesatzen, ezta jolas hutsarekin loturiko poesia ere. Honetaz gain, poesia gauean sartzea dela eta ez dela komunikazioa, komunikatu nahia baino, erantsiko nuke, eta esperientziarik gabe ez dagoela poesiarik, esperientzia dela poesiaren giltzarria eta hori norberarena dela, poesia bakardadea dela. Nire poesia barne tentsioz beterik dago eta ikuspegi desberdinez. Ametsa, mina eta oroimena dira nire poesiaren gai nagusiak.

Zeren bila zabiltza idazterakoan?


Poesian humanismoa bilatzen dut, tradizioa eta abangoardia uztartuz. Horrez gain, poema liburu bat hasi aurretik, beti dago azpian pintura niregan. Labirintoaren orduak-en esplizituki Menchu Gal agertzen da, baina inplizituki ere badaude beste pintura zantzu batzuk.

Eta zer gehiago aurkituko du irakurleak bertan?


Nire poesia bide bakar batekoa ez denez, joera askotariko topagunea da Labirintoaren orduak. Ironia dago, poema narratiboak daude, eta soilak ere bai. Era berean, eremu bisuala dago, baina horrekin batera eza, ikusten ez dena. Gaiei dagokienez, denbora igarotzearekin batera, krudeltasuna, halabeharra eta heriotza ere badaude. Paisaiaz, bideez eta izadiaz gogoratu naiz; gauaz eta tristuraz ere jardun dut. Gauari atal oso bat eskaini diot. Gau desberdinak agertzen dira edota, nahi baldin bada, gauari buruzko ikuspegi anitzak.

Azkenak
HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


Auzo ibilbideak (V)
Baiona Ttipia: babes eta arnasgune

Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]


Auzo ibilbideak (IV)
Adurtza: adreiluzko itsasoa

Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Auzo ibilbideak (II)
Egia: aldapa alai bat

Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene...  70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Emakumeak gizonenak ziren lekuak hartzen

Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]


2025-08-01 | ARGIA
Fototekatik
Duela 40 urte...

1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]


2025-08-01 | ARGIA
Jaurlaritzaren publizitate banaketa
Hedabide erdaldunen zakua, gero eta gizenago

Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]


2025-08-01 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Ipuscua
Mila urte ‘Gipuzkoa’ izenaren idatzizko lehen aipamenetik

Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]


Jon Sarasua
“Ikusi behar dugu zenbateraino komeni zaigun sententzia judizialen akzio-erreakzio jokoan sartzea”

Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]


2025-08-01 | Leire Artola Arin
Salpress berri agentzia
El Salvadorko gerrillaren arma ezkutua

Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Eguneraketa berriak daude