Robespierrek ez du estatuarik

Maximilien Robespier
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Arras (Frantzia), 1758. Maiatzaren 6an, Maximilien Robespierre jaio zen familia burges xehe batean. Garai hartan inork gutxik usteko zuen, jatorri hori izanda, gizon hura Frantziako agintari gorena izatera iritsiko zenik. Baina urte batzuk geroago iraultzak bidea erraztuko zion. Gainera, oztopoak gainditzen zailduta zegoen Robespierre.
 

Amaren aldetik umezurtz geratu zen txikitan eta aitak berehala abandonatu zuen. Beka bati esker egin zituen ikasketak; aberatsen ikastetxeko haur pobrea izan zen. Behin, eskolan, Louis XVI.a eta Marie Antoinette errege-erreginentzat ongi-etorri hitzaldia irakurri zuen, geroago bikotea gillotinara eramango zuen haur hark. Baina ez zen bere bizitzako ironia bakarra izango. Zuzenbide ikasketak burutu, eta lanean nahiz Procope kafetegiko tertulietan ezagun egingo zuen oratoria garatu zuen.
 
Behin boterean, artisau etxe xume batean bizitzea erabaki zuen, bere kideek ez bezala. Baina izenaren eta abizenaren artean kutsu aristokratikoko “de” bat eranstea erabaki zuen. Eta gainerako iraultzaileen artean prakak, ile luzea eta txano frigiarra moda zirenean, Robespierrek ez zituen ileorde zuriak, kasakak eta zilarrezko belarridun zapatak baztertu.
 
Subiranotasuna herriarena zela uste zuen, eta gaur erabat logikotzat jotzen dugun existitzeko eskubidea defendatzen lehena izan zen. Esklabutzaren eta gerraren aurka zegoen eta, gezurra eman dezakeen arren, baita heriotza-zigorraren aurka ere. Horra hor beste kontraesan bat, ondorio larriak izan zituena gainera: iraultzaileen batasuna lortu ezinik, garbiketari ekin zion Robespierrek, eta bere agindupeko izualdian 42.000 pertsona inguru exekutatu zituzten. Askatasuna defendatzen zuen demokrata aitzindaria, bere lagunei burua mozteko gai zen diktadore krudel bihurtu zen.
 
Goraino iritsi, eta agintearen gorenetik bat-batean amildu zen. Herriaren babesa galdu zuenaz jabetzean, tiro batez bere buruaz beste egiten saiatu zen. Baina matrailezurra haustea baino ez zuen lortu. Azkenean, iraultzaren izenean hainbestetan erabili zuen gillotinak hil zuen Robespierre, 1794ko uztailaren 28an. Orduan ere iraultzaren izenean noski.
 
Askorentzat lehen agintari sozialista izan zen, beste askorentzat lehen diktadore modernoa, eta beste batzuentzat munstro hutsa. Inork ez du zalantzan jartzen garaikideentzat itxura barregarria zuen gizon mehe hura funtsezkoa izan zela Europa garaikidearen hastapenetan. Eskolan ere, denok ikasi genuen zein izan zen Maximilien Robespierre. Baina egun, bere jaiotzaren 250. urteurrena bete berri denean, Paris osoan ez dago haren estatuarik. Erromatarrek damnatio memoriae esaten zioten horri.

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude