Antton Karreraren eskutik iritsi zen EBra eta politikara. Alabaina, Karrera ildo ofizialeko buru eta koordinatzaile nagusia Javier Madrazorekin lerrokatuta dago. Duñike Agirrezabalaga, berriz, ildo kritikoko buru Oskar Matuterekin: “Anttonen jarrerak ez gaitu ustekabean harrapatu” esan digu.
 
EB-Berdeak-en egoera marrazten lagundu digu solasaldia abiatzeko: “Ezker Batuan EPK (Alderdi Komunista) dago, besteak beste. Madrazok EPKren sostengua izan zuen EBko burua izendatua izan zen arte. Madrazok EPK aurka izan du 1995etik, eta bere estrategia alderdi horren eragina txikitzea izan da. Berdeen mugimendurik ia-ia ez dago EBn, Juantxo Dominguezen sektoreak berau utzi ondoren. Estrategikoki ulergaitza bada ere, dauden berde apurrek Madrazo sostengatzen dute. Oskar Matuteren ildoak, berriz, 40 zinegotziren babesa dauka. EBren proiektuan eta udalgintzan ari den jende oso garrantzizkoa”.

Zein da EBren osasuna une honetan?

EBn betidanik dago barne eztabaida handia. EB ez da alderdi monolitikoa, ezberdin pentsatzen dugun jendea gaude. Nik iritziak lasai eman ditut beti. Azkenaldion, hirukoan [EAJ, EA eta EBk osatua] egon behar horrekin, gure ildokoak oso kritikoak gara. Batez ere, akordioa ez delako bakarrik Jaurlaritzan garatu, akordioa udaletara zabaldu dute, diputazioetara... Gure ildokoak EAJk bahituta sentitu gara, EAJren eranskina bagina bezala. Guretzat, alderdi gisa, funtsezkoa da nortasuna ez galtzea. Alderdia berritu behar dugu, baita buruak ere. Adinean aurrera doaz, denbora luze eman dute zuzendaritzan.

Madrazoren aroa pasa da, beraz.

Bai, eta ez da kontu pertsonala. Madrazok gauza batzuk ondo egin ditu. Oso konplikatua da alderdi honen buru izatea. Oro har, gure ildoak balorazio positiboa egiten du. Baina hirukoaren oso menpe gaude. EBko politika ia osoa gauzatu da beraren eta hirukoaren itunaren bidez. Bere proiektua gehiegi bisualizatu da hirukoan, ona litzateke alderdiaren burua aldatzea.

Hirukoa agortuta dago, beraz.

Bai. Etxebizitzaren, ongizatearen eta etorkinen gaietan aurrerapauso politak izan dira, baina prezio handia ordaindu dugu. Hirukoak EAJren indarra sendotzeko balio du, inposizioz jokatu du gainera. Ez Jaurlaritzan soilik, herrietan eta probintzietan ere bai. Horrek gure proiektua arriskuan jarri du.

Azken hauteskundeetako emaitzek zer eragin izan dute honetan guztian?

Emaitzak ez ziren pozgarriak izan, noski. Bipartidismoaren kalteak denok iragarri genituen, baina ez genuen horrenbesteko beherakadarik espero. Gure ildokoentzat oso tristea izan zen EB hiruko koalizioan joan nahi izatea. Gure apustua Aralarrekin segitzea zen, udal mailan bezala Espainiako Kongresurako ere. Udal hauteskundetan lantzen hasi ginen EB-Aralar koalizioa luzerako apustua zen guretzat, batez ere, ezkerraren aldeko ariketan konfiantza hartzeko, benetako alternatiban sakontzen eta gizartean gorpuzten joateko.

Zure ildoak zer proposatzen du?

Esan bezala, gure nortasuna ez galtzea. Hiritarren partaidetza kudeatzea, autogestioa. Gure programa mantentzea: programa, programa, programa...

Julio Anguita zaleak zarete beraz...

Bai. Finean programan islatzen da gure nortasuna. Egia da oso zaila dela, koalizioan ari zarenean, adibidez, hemen Odon Elorzarekin –nahiz PSEko kide berezia izan– akordioetara iristea eta zure nortasunetik ezer ez galtzea, zuk nahi duzun guztia beti egitea. Baina programari fidela izateak laguntzen dizu indartzen eta handitzen joatea, zure argudioak zabaltzea. Beste alderdien programan gure irizpide politikoak ikustea lorpen handia da guretzat. Donostiako Udalean beste alderdien izaeran gure jarrera sartuz doala ikusi dugu. Adibidez, EAJ oposizioan dago eta batzuetan gure iritziekin bat egin du. Gobernuan zaudenean –EAJren kasua da– besteen jarrerak erraz baztertzen dira, noski.

Zein da Oskar Matutek lideratzen duen ildoaren abala edo bermea?

Izen ezagunez harago, herrietan lanean ari diren pertsonak gara, laguntza gutxirekin eta geure esfortzuari esker. Oso jende garrantzizkoa da EBren proiektuan. Herri eta auzoetan jendearekin arituz eta politika eztabaidaren bidez gauzatuz, diskurtsoa gizartean zabaltzea eta bertan eragitea da gure asmoa. Barrura begira berriz, tokiko biltzarrek alderdian leku gehiago izatea nahi dugu, bestela EB alderdi presidentzialista bihurtuko da.

Javier Madrazoren ordezko ikusten al duzu Oskar Matute?

Ustekabe handia litzateke. Hasteko Madrazoak tranpa egin duelako. Alderdiaren errolda puztu du. Kideen %25 gehiago sartu du errolda berrian, delegatu berriak. Hauetako %60ren botoa behar duenez, aparatua indartu du bere burua hautatua izateko. Alde hori ari da zorrotz lantzen eta zaintzen.

Jokabide horrek kolokan jar dezake EB?

Ez dakigu nola bideratuko den biltzarra. Jendearen asmoa eztabaida naturaltasunez bideratzea eta arauaren barruan jarraitzea da. Azken unean ikusiko dugu honek guztiak zer eragin izango duen eta egingo diren gogoetak jendeak nola hartuko dituen.

Bien bitartean, nola ikusten duzu Eusko Jaurlaritzaren ibilbide orria?

Ibarretxeren konpromisoa da, hala edo nola aurrera ateratzen saiatzen ari da. Kontsulta egingo zela esan zuen eta eutsi egiten dio. Ez dakit zer gertatuko den. Nork daki? Eusko Jaurlaritzaren proposamena izateko ekimen politikoa oso pobrea da. Herritarrek ibilbidean sinetsi dezaten ekimenak eztabaidan gehiago sakondu behar du. Pauso sendoak emateko gehiengo baten akordioa behar da. Adibidez, gizarteak onar dezake kontsultaren emaitza, baina hauteskundeen ondoren Jaurlaritza aldatzen bada, emaitzak ez al du balio? Egia da ere alderdi handien inmobilismoa handia dela. PSE itxi da erabat, bere jarrera ez da onargarria.

Ibarretxe nola ikusten duzu?

Ahula. EAJko barne arazoak direla-eta, hasteko. Antza, eztabaida sakonak daude eta ez du bide erraza. Desilusio handia ikusi dut nire inguruko jeltzaleengan. Ibarretxe krisiaren erdian dago. Nire iritzia da, errespetuz esana.

EBko oinarriek eta boto emaileek ulertu dute lehendakariaren ibilbide orria?

Batzuek bai eta beste batzuek ez, oro har gizarteak bezala. Hori bai, gehienek esaten dute alderdi politiko batena dela, ez gure proiektua.

Erabakitzeko eskubidearena edo kontsulta egitea ulertu al dute, berriz?

Bai. Besterik da zein lehentasun daukan haientzat. Kontsultaren beharra ikusten dute, baldin prozedura garbia bada. Nire iritziz, akordio bat lortzea alderdien artean kontsulta bideratzeko utopia da egun. Ez naiz kontra, urrun gaudela esan nahi dut. Galdera egin ahal izateko, alderdien arteko adostasuna lortzeko, ardurak hartzen joan behar da, ariketa moduak lantzen. Herritarrak kontsultaren garrantziaz jabetzeko pedagogia politikoa egin behar da eta ez dut hori ikusten.

Bestalde, zer iritzi duzu Arrasateko udalean landu den mozioaz?

Manipulazio eta hipokrisia handia izan dela.

Noren aldetik?

PSEren aldetik eta EAJren aldetik ere bai. Nik ulertzen dut PSE jasaten ari den egoera gogorra. Baina lehenengo mozioan, PPk aurkeztu zuena, EBk alde bozkatu zuen. Horretaz inork ez du ezer esan. PSE ez zen joan eta EAJ... Ez zela unea esan zuten. Protagonismo kontua izan zen, borroka mediatikoa. Horrek guri kalte egin digu.

EBko Joseba Ugalde eta Ander Rodriguez zinegotziak abstenitu dira azkenik.

Euren jarrera errespetatzen dut. Prozedura oso garbia izan da, jendeak erabakia eztabaidatu du. Beraiek bizi dute hobekien Arrasateko egoera txarra. Ander gaztea da, baina Josebak urte pila darama Arrasateko Udaletxean. Nire errespetu osoa dute eta beste jarrera bat hartu izan balute ere bai.

Gaspar Llamazaresek gertatuaz esandakoak berriz...

Llamazaresentzat zaila zen egoera kudeatzea. Baina bazeukan esan dituenak ez esateko argudio nahiko. Bere kideek txirla baten sentsibilitatea dutela esatea, udaletxean tragatu dutena tragatuta! Llamazaresek esandakoa umiliagarria, desleiala eta errespetu gabekoa da. Iragan urteetako bere diskurtsoa oso sendoa izan da PPren aurrean, ez du amore eman. Oso kritikatuak izan gara. Horregatik ez dut ulertu Llamazaresen jarrera, berak sufritu ditu gehienbat Madrilen eztabaida politiko honen ondorioak.

Garzonek ANVko Ino Galparsoro alkatea espetxeratu du. Harritu al zaitu?

Zoritxarrez gaur egun ezerk ez gaitu harritzen. Mingarria da justizian ez sinetsi ahal izatea, politikaren menpe egongo dela beti pentsatzea. Ea noiz gainditzen dugun egoera! ANV gobernatzen ari da legeek baimenduta. Oso zaila da ulertzea eta koherentzia baten barruan onartzea Garzonek hartzen dituen neurriak. Tristeena da jendea kezkaz bizi dela, hurrengoan ETAk nor hilko duen edo Garzonek nor espetxeratuko duen beldur.