Historiak pirata istorioa garaitu du

  • La isla de Borbón 1730
    Appollo eta Lewis Trondheim / Ponent Mon (2007)
    288 orrialde (zuri-beltzean). 20 euro.

    Manga komikien arrakastaren giltza eguneroko bizitzaren ateak ireki izana dela diote batzuek; gizon-emakumeen ohiko arazo, ilusio, beldur eta gertaerak ardatz dituztelako lortu dutela mangazale amorratu ez diren irakurleak ere erakartzea, gazte zein helduak, gizon zein emakumeak.
La Isla de Borbon 1730
La Isla de Borbon 1730
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Aldiz, zientzia fikziozko edo akziozko (abenturazko) komiki estatubatuar eta franko-belgikarrak gizonezko nerabeei zuzendurik omen daude bereziki. Manga komikien egileak istorioak kontatu nahi ditu, eta autore frantziarra marrazkiarekiko interesak bultzatuta bihurtzen da komikigile. Ilustratzaile dira batez ere, eta gidoiak baino gehiago, alde grafikoak kezkatzen ditu. Piraten, soldaduen edota bakeroen abenturak kontatzen dituzten autore franko-belgikarrei Bande Dessinée etiketa erantsi izan zaie eta, hain justu, Lewis Trondheim komikigile frantziarra (Fontainebleau, 1964) mugimendu horretako ordezkari ezagunena da askoren iritziz.

Approximativement (gaztelaniaz Mis circunstancias izenburupean argitaratua) eta Donjon (La Mazmorra) komikien egilea, Apolloren gidoiaz baliatu da La isla de Borbón 1730 lan berrian. Komiki franko-belgikarretako ohiko osagaiak ditu: pirata beldurgarriak, altxor galdu bat, hilketak, esklaboak, neska-mutil bikote antagonikoa... Istorioak Bourbon irlara garamatza. Afrikar kontinentearen hego ekialdera dagoen irla horrek Reunion izena du gaur egun, eta han bizi da Apollo. Nabari da komikiaren gidoilariak irlaren historia oso ondo ezagutzen duela; eranskinean bildu dituen datu eta azalpenak dira horren erakusgarri. Azalpen interesgarriak dira baina, agian, komikiak duen balio historiko erantsi horrek istorioari eta marrazkiei gain hartzen die. Ez da ohiko abentura komikia. Narrazioaren erritmoa geldoegia da batzuetan, eta umoreak ez du leku handirik. Ingelesez mintzo diren pirata mozkorren pasadizoa da salbuespen ia bakarra.

Trondheimek ongi definitu ditu pertsonaiak –gizaki itxurako animaliak–, trazu gogorrarekin. Paisaia berriz, oihan barrena bereziki, “zikinagoa” da, nahasiagoa. Zuri-beltzeko marrazkiak ederrak dira, baina koloreek komikia aberastuko luketela uste dut.

Osotasunean hartuta, pirata istorio entretenigarria da, eta kalitate-prezio harreman ona du. Gidoiak, ordea, pisu handiegia du, Bande Dessinée taldearen printzipioak urratuko balitu bezala. Agian, horregatik urruntzen da gaur arte Trondheimek egin dituen komikiengandik. Agian, horregatik da autore frantziarraren aldakortasunaren ispilu.

Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


Eguneraketa berriak daude