Geure herria imajinatzeko daukagun eskubideaz

  • Santi Leoné ::Euskal Herri imajinario baten alde

    Elkar

    orrialdeak ::96

    prezioa ::10.50€

Euskal Herri imajinario baten alde
Euskal Herri imajinario baten alde
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Euskal Herri imajinario baten alde saiakera da Santi Leoné (Iruñea 1972) historian doktoreak euskaraz plazaratu duen aurreneko liburua. Los fueros de Navarra como lugar de la memoria izenburuko tesia osatzen ari zen bitartean etorri zitzaion burura plazaratu berri duen lanari ekin beharra. Arrazoia? Nafarroaren nortasuna gai zuen tesia aurrera eramaten ari zenean, anitzetan galdetu omen zioten ea Euskal Herria inoiz existitu ote zen, jakin nahian ea Euskal Herria izeneko entitate politikorik, erresumarik edo dena delakorik aurkitzerik ba ote zegoen historian. Galderak bi gogoeta mota sortu zizkion egileari: batetik, dokumentuetan agertzen ziren euskarazko Euskal Herria –nazio politiko gisa XIX. mende arte agertu ez zena; baina horretan ez zen salbuespen– eta gaztelaniazko tierra del vascuence eta abarrak. Baina aldi berean, ikusten zuen modu sinpleago batez erantzun zekiokeela “euskal erresumarik existitu al da inoiz?” galderari. Bai horixe, “Nafarroako erresuma” izenpean. Alegia, navarrismoaren dogma batek –“Euskal Herria ez da inoiz existitu, horren izeneko entitate politikorik ez delako inoiz existitu”– esplikatzen zuela nolabait Nabarraldek emandako erantzuna.
Santi Leoné Puncel
«Euskal nazioa asmatu dugulako, nazio bat garela esan dezakegu»

Zein da zure saiakeraren tesi nagusia?


Nazio guziak berriak eta asmatuak direla. Nazioak ez dira gauzaki naturalak, ezta fisikoak ere. Gauzaki kulturalak dira, irudimenezkoak, ideia mailakoak. Ildo honetatik, euskal nazioa asmatu egin dugulako –alegia, nazio bat garelako ideia sortu, zabaldu eta onartu egin dugulako– nazio bat garela erran dezakegu. Nazioak ez gaitu egin, ez gaitu osatu, ez digu izaera eman –ikuspuntu tradizionalista batetik argudia litekeen bezala–, baizik eta guk egin dugu nazioa.

Beraz, Euskal Herria nazio asmatua da?


Hori diotenek, aldi berean, Espainia arrunt nazio zaharra dela diote. Beraz, antzinako nazio egiazkoen eta gezurrezko nazio asmatuen artean bereizketa ezartzen dute. Nire ustez, gure antzinatasuna aldarrikatzean, abiapuntuan dagoen bereizketa hori onartzen dugu, lehenik eta behin kritikatu beharrekoa; justu kontrakoa aldarrikatu behar genuke, Euskal Herria herri asmatua dela, eta hain zuzen ere asmatu dugulako existitzen dela.

Zer azaldu nahi duzu horrekin?


Hauxe baino ez: Nazioak –bereziki nazio txikiak– boterea lortu nahian dabiltzan elite batzuen tresna direla. Elite horiek mota guzietako sinboloak eta tradizioak asmatu dituzte, jendea mobilizatzeko. Beraz, ikerlari kritikoak tradizioaren asmatze hori ikertu ez ezik salatu ere egin behar du. Ikuspegi horren liburu ospetsuenetariko bat The Invention of Tradition izan zen, eta gurean ere oihartzun zabala izan zuen: gogoratu Jon Juaristiren El linaje de Aitor liburuak La invención de la tradición vasca zuela azpitutulu.

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Eguneraketa berriak daude