Jaiotzetik heriotzara doan denborako poemak

  • Joxantonio Ormazabal  ::Ilunorduak eta argilaurdenak

    Elkar

    orrialdeak ::96

    prezioa ::8,95€

Ilunorduak eta argilaurdenak
Ilunorduak eta argilaurdenak
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Joxantonio Ormazabalek eskarmentu handia du haurrentzako idazlanak sortzen. Ilunorduak eta argilaurdenak poema bilduma, ordea, hamabi urtetik aurrerako irakurleei zuzendu die. Olerkien bidez osatutako etxeak tristura eta itxaropena eskaintzen dizkie barrura sartzera ausartzen den edonori. Izan ere, han baitaude, gelaz gela, edo atalez atal nahi bada, bizitzaren ezaugarri nagusiak, aurkezpen moduko olerki txiki banarekin lagundurik. Munduaren igarkizuna bezala –Ur eta lur/ gazi eta gozo/ gose eta ase/ jaio eta hil,/ urezko/ lurrezko/ bizilekua–, heriotzarena –Etortzen direnak/ joan bai/ joaten direnak/ etorri ez–; edota maitasunaren igarkizuna bezala –Eguzki disdiratsua/ hodeirik ez denean,/ edo ezkutuko eguzki/ argi-emailea/ egun hodeitsuetan–, umorearen igarkizuna –Arimako eguraldia./Izan daiteke iraunkorra,/ izan daiteke aldakorra–, tristurarena –Laino itxia/ poz mehea/ eta ezin aurkitu/ ilusioaren bidea– eta ilusioarena –Goizero-goizero/ bideari ekitea/eta ez etsitzea./ Bizipoza du sinonimo–. Hau da, gizaki baten jaiotzetik heriotzara doan denborako sentimenduak: Ordu gozoak/ ordu garratzak/ denetik du bizitzak/. Baina gaur tori loreak/ eta utzi arantzak.
Joxantonio Ormazabal
«Bizitzari eta neure buruari begiratu diot poemotan»

Norentzat dira zure azken poemok?


Urte pare bateko lana dago liburuan, eta oraingo honetan ez diot gehiegi begiratu norentzat ari nintzen idazten. Ipuinak idatzi izan ditudanean, gehienak, ia denak behintzat, haurrentzat ziren eta idazterakoan haurrak izan ditut buruan: halako adinekoari gustatuko ote zaio, ulertuko ote du eta abar. Honetan ez, honetan etorri zaidana idatzi dut. Konturatu naiz, bai, poema batzuk helduentzat zirela –Juan Kruz Igerabidek asko lagundu dit horretan, aukeraketa egiteko garaian aholkulari bezala; eta hark ere esan zidan, poema pare batengatik: “Hau helduentzat bai, baina haurrentzat...”– eta bat edo bi kendu egin ditut, baina gehienak hor daude, eta nik uste dut hamabi urtekoentzat –jada ez dira hain haurrak ere– egokiak izan daitezkeela.

Zein izan da buruan zenuen gaia?


Bizitzari eta neure buruari begiratu diot gehienbat. Eta hiru zutabe ikusi ditut: ikusten duzuna, mundua; barruan sentitzen duzuna; eta irakurtzen duzuna. Aspaldian irakurtzen dudanak –berdin da poesia baldin bada, prosa edo egunkari bateko zutabea– hausnarrarazi egiten dit eta poemetarako haziak ematen dizkit.

Alde grafikoari ere garrantzia eman diozu, ez da hala?


Bai. Elena Odriozolak ilustratu dit liburua, eta nik uste dut marrazkiak oso politak eta esanguratsuak direla. Zuhaitzak daude, eta zuhaitz horietan nik bizia ikusten dut. Konturatu naiz zuhaitz horien adarrak luzatzen-luzatzen-luzatzen doazela hil egiten diren arte; eta orduan beste zuhaitz bat hasten

Azkenak
UEMAra beste bost herri batu dira eta plan estrategikoa adostu dute

Azkoitian egindako aurtengo lehenengo batzar nagusian batu dira UEMAra ondoko bost herri hauek: Donamaria, Ibarrangelu, Mundaka, Mutiloa eta Ormaiztegi.


Istilu arrazistak gertatu dira Martzillan, eta bizilagunek adingabeen zentroa ixtea eskatu dute

Joan den asteko asteazkenetik ostegunera bitarteko gauean istiluak izan ziren Martzillan (Nafarroa), eta hainbat bizilagunek harriak eta aulkiak jaurti zizkieten zentroan zeuden etorkin adingabeei. Bizilagunak kalera irten ziren igandean, "herri seguru bat defendatzeko"... [+]


BSHko langileek Eskirotzeko lantegiko sarrera moztu dute berriz, kaleratzeen aurka

Joan den astean iragarri zuen BSH enpresak Eskirotzeko lantegia itxiko zuela langile batzordeak, Espainiako Industria Ministerioak eta Nafarroako Gobernuak eginiko eskaerei jaramonik egin gabe. Asteartean egingo dute Enplegu Erregulazioko Espedientearen negoziatzeko lehen... [+]


B etiketadun ibilgailuak Bilboko Emisio Gutxiko Eremuan sartzea debekatu dute

Neurriak orain arte, A etiketadun eta etiketarik gabekoei eragiten zien.


Subflubialaren proiektua gelditzea eskatu dute Leioako Artatza parkeko kanpaldian

Ekainaren 14 eta 15ean ibaipeko subflubialaren proiektuaren aurkako kanpaldia egin zuten 200 lagun inguruk Subflubiala Ez! plataformak antolatuta.

 


Israelek eta Iranek elkarri eraso egiten jarraitzen dute, geroz eta intentsitate handiagoarekin

Israelek ostiralean Irani eraso egin ostean, azken horretako lider nagusi Ali Khameneik "mendekua" iragarri zuen. Israelen erasoek dagoeneko 224 lagun hil dituzte Iranen; 23, berriz, Iranek Israelen eginikoek, horietatik zortzi igandean. Irango Parlamentuan NPT Arma... [+]


2025-06-16 | Behe Banda
barra warroak
Berandu zabiltza

Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]


Ehunka herritar turismo masiboaren aurka manifestatu dira Donostian, Europako hainbat hirirekin koordinatuta

Donostiako desazkunde turistikoaren aldeko BiziLagunEkin plataformak deituta, Europa hegoaldeko turistifikazioaren aurkako SET sarearekin koordinatu dute ekimena.


Analisia
Kanarietara bidaiatzeko oharrak

Mingainari kosk txikia eginda joan ginen oporretan Kanarietako Lanzarote irlara. Maiatzaren erdian, turista asko-askorik topatuko ez genuela jakinda, prezio guztiak ere merkeago, eta hara eta hona mugitzeko lasaitasun gehiago. Espero bezalaxe izan zen. “Esperientzia”... [+]


2025-06-16 | Bertsozale.eus
Unax Aizpuruak irabazi du Euskal Herriko Eskolartekoa
Arantzan izan da saioa eta herrialde guztietako 13 bertsolari aritu dira kantuan. Bertsozale asko gerturatu dira eta giro ona gailendu da.

Jerusalemen eraikitzen ari den tren sarea gelditzea eskatu diote ehunka lagunek CAFi

CAFek urteroko akziodunen batzarra egin duen egun berean, Jerusalemgo trenaren martxan duen tren proiektua bertan behera uztea exijitu diote Donostian eginiko manifestazioan. Amnesty Internationalek hitza hartu du tren ekoizlearen akziodunen batzarrean, eta Israelen "legez... [+]


2025-06-16 | Aiaraldea
Juan Garai konkistatzailearen “aurpegia zuritzea” leporatu dio EH Bilduk Urduñako Udalari

2025. urtean konkistatzaile baten omenezko monumentu bat egitea "lekuz kanpo" dagoela adierazi dute oposizioko kideek.


Irungo kale-segurtasuna zaindu nahian sortu den ‘Auzo Patruilak’ ez ditu agintariak kezkatzen

Irungo Udalak isilarena ematen duen bitartean, asteburuero hiriko kaleen segurtasuna zaintzeko aitzakiapean "Patrullas Vecinales" antolatu duten herritarren taldea ugaritzen doa. Ertzaintzak sare sozialetan ikusi dituztela aitortu du, baina Andoni Urdangarin Irungo... [+]


Eguneraketa berriak daude