Euskal Gatazka, erdigunetik ertzetara

  • Irratia entzuten ari zara, eta deklarazio politikoz bete da berriro ere.

    Batasunakoaren ahotsak arrazoiz dio guzti-guztionak diren eskubide zibil eta politikoak jarri direla salmentan. Atutxa kasukoei ez zaie arrazoirik falta, ez baitira soilik euskal erakundeak egurtu, guztioi eman digute matrailan. Akordatu zara espainolistek antzera arrazoitu dutela beti, kontzejal bakoitzaren hilketarekin gu guztion barruetan hiltzen zela zerbait.
Joseba Azkarraga
Joseba Azkarraga, Soziologoa, HUHEZIko irakasleaKarlos Corbella
Parrokia politiko guztiek darabilte logika hedakorra: euren eskubideen atal egurtuak gizarte osoa egurtu ohi du. Olio orbanaren tesia.

Itzali duzu irratia, bizi pozak mehatxu egin baitizu alde egingo duela. Atera zara etxetik eta, atari aurrean geldirik, jendartea begiz jo duzu une batez. Gizarte hain egurtuaren ikarari erreparatu nahi diozu, Ritcher eskalan euskal gatazkak herritarrengan sortzen duen lurrikara.

Bigarren pisuko alargunari erreparatu diozu lehenbizi, merkaturako bidean doa. Hildako senarra arnas ahokada bakoitzarekin errekuperatu gura luke. Behin esan zizun, malko fin batek bidea egiten ziola matrailatik behera, ez dela egunik senarraz akordatzen ez denik. Bizitza, hutsuneak beteko balio bezala. Iloba txikien alaitasunak bizipoz galanta ematen dio, eskerrak.

Auzoko neska nerabe bat aurre-aurretik pasa zaizu ziztuan, etorkizuna proiektuz betea erakusten duen pausoa daroa. Bere aitak kontatu zizun, belztutako azazkalen arteko Ducadosari bokazioz tiratzen ziola, tailer zikin batean lan egiteak, bere txarrean, baduela onurarik gaueko txandan. Alaba bientzat etorkizun errazagoa nahi luke, horixe du ipar.

Begirada jaso duzu eta hantxe bera, ohi duen pauso urduri eta noragabetuarekin. Ez dute askok jakingo ezkontza heterosexualetik ihesaldiak egiten dituela gizon gazteak, desioa beste gizon batzuekin itotzeko.

Kaleko jendeari begira zabiltzala, irratiko deklarazio politikoak etorri zaizkizu gogora. Eta etxaurreko plazaren erdian irudikatu dituzu ahotsok, hustutako laranja kaxa baten gainean oihuka. Hyde Park-eko speakers' corner hartan bezalaxe. Oihuok suntsitu nahi lukete eguneroko istorio eta gatazkatxoek Euskal Gatazkarekiko agertzen duten autonomia lotsagabea: “Ez al zarete konturatzen?”.
Ahotsek euren egia erakutsi nahi diote herritarrari, Gatazkaren zipriztinekin nahitaez denok lohitzen garela, tamaina horretako erasoen aurrean bizitza ezin dela izan beste nonbait gertatzen ari den hori. Supermerkatuek, turismo bulegoek, introspekzio psikologikoak edo Arraldeko Maria Luisaren heriotzak, ez luketela res publica kolonizatu behar. Horiek direla ertz, ez erdigune.
Dezibelioak sobera dituzte ahotsek, baina herritarrek ez dute inor txaloka hartu, ez dira bibaka hasi espiral hazkor eta gera ezinean. Batzuen aurpegi ezaxolatiak ikusi dituzu, beste batzuen begi zirrararik gabeak. Aldarte epelak, oro har. Nirvanatik urrun samar, den-denak.

Banaka bat geratu da entzule finarena eginez. Buruarekin baietz diote, zerbait egin beharko litzatekeela, eurak ere egurtuak sentitzen direla nolabait. Entzule gustura jardun ostean, badoaz, zereginak dituzte. Euskal Gatazkaren lurrikarek betetzen dute tarterik horien bizitzetan. Epizentroa ez, ordea. Gero eta gutxiago.

Eta pentsatu duzu ez duela balio esateak, pose soziologikoz, politikarekiko ezaxola, aro postmoderno berriaren taupada dela, halabehar jainkotiarrari lekua eginez bezala. Klase politiko osoak agertu duen ezintasun paregabearen seinale ere bada. Lehenbizi politikaren ezintasuna dugu, gero dator politikarekiko herritarren deslotzea.

Gaua da eta, etxeratzean, telebista piztu duzu. Ezindu horiek ari dira bozka eske, berriro ere.

Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude