Basque is beautiful!
- Legitimazio eta prestigio falta ez dator gutxiagotasun kuantitatibotik. Hori badakigu. Gutxi izatea argudio gisa erabili egiten du botereak bere diskurtso baztertzailea legitimatzeko. Adibidez, Nafarroan euskaldunok Europan gaztelaniadunak bezainbertze gara, %11 inguru. Zenbakiek halako erkaketa jokoak ahalbidetzen dituzte: Nafarroa osoari euskara zaio Europa osoari gaztelania bezainbat. Baina Nafarroan euskaldun jendea gutxiengo botere gabea da eta horretan oinarritzen dira UPN-CDN-PSNren hizkuntza eta hezkuntza politikak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Hileotako egunkarietako lerroburuak ikusita pentsatzea legoke ingelesa izan dela nafarrei elebidunak izateko aukera lehen aldiz eman diena. Baina bai, aitortu beharko dugu ingelesa izan dela Nafarroako Gobernuari elebitasunaren gainean lehen aldiz modu baikorrean mintzatzeko aukera eman diona.
Nafarroako Gobernuarendako gaztelania eta ingelesa irakasten dituzten ereduak “elebidunak” dira eta euskara, gaztelania eta ingelesa irakasten dituztenak D eredua. Euskara, bertako hizkuntza izanda, ez du inola ere lehenetsi. Areago ere, euskara arrotzeko joerak segitzen du: Nafarroan ingelesezkoari British erraten diote, euskarazkoari Vascuence. Eta ingelesa izanen da hemendik aitzina Nafarroan normalduko den bigarren hizkuntza. Izan ere, berriki onetsi diren aurrekontuek 200 irakasle ingelesez bertziklatzea aurrikusten dute, eta hamar baino ez euskaraz.
Baina euskararena arazo gerta dakioke Nafarroako Gobernuari “hizkuntzen bizikidetzako eredua” Nafarroa osoan eskaintzeko. Oraintsu bitartean Nafarroako Gobernuak Euskararen Foru Legearen interpretazio murriztaileari eutsi dio: “eremu ez euskalduneko” sistema publikoan ezin da D eredua eskaini. Baina Hezkuntza kontseilari berriak interpretazioaren aldaketaren lehen zantzuak eman ditu Iruñerriko “eremu ez euskaldunean” geratzen diren zenbait herritan D eredua eskainiko baitu. Horretarako gizartearen eskaera handia izan da. Gurasoak mugitu dira, baina administrazioaren gogo oneko asmo onberei jar diezaiegun zalantza ikurra, uste baitut interpretazio aldaketa horrek herritarren eskubide berdintasuna baino arrazoi interesatuagoak dituela atzean: “hizkuntzen bizikidetzako eredua” Nafarroa osoan zabaltzea ez kuestionatzea eta zonifikazioa ukitu beharraren aldarrikapena argudioz gabetzea. Izan ere, interpretazio berriak ez du eskatzen zonifikazioa ukitzea D eredua zabaldu ahal izateko, beti ere administrazioak –eta ez herritarren eskaerak– bultzatuta.
Gauzak horrela, zer leku izanen du euskarak nafarren hurrengo belaunaldietan? Nafarland horretan ez dakit ez ote dugun pentsatzen hasi behar historian menpeko taldeek jorratu izan dituzten estrategiez. Agian Basque Pride Day bat gurean? Hobe Basque is beautiful mugimendua akaso?
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]