Basque is beautiful!

  • Legitimazio eta prestigio falta ez dator gutxiagotasun kuantitatibotik. Hori badakigu. Gutxi izatea argudio gisa erabili egiten du botereak bere diskurtso baztertzailea legitimatzeko. Adibidez, Nafarroan euskaldunok Europan gaztelaniadunak bezainbertze gara, %11 inguru. Zenbakiek halako erkaketa jokoak ahalbidetzen dituzte: Nafarroa osoari euskara zaio Europa osoari gaztelania bezainbat. Baina Nafarroan euskaldun jendea gutxiengo botere gabea da eta horretan oinarritzen dira UPN-CDN-PSNren hizkuntza eta hezkuntza politikak.

2008ko otsailaren 17an
Paula Kasares
Paula Kasares, irakasleaMikel Saiz
Nafarroako euskaldunok azken hileotan biziki aztoratzen gaituen gaietako bat Foru Gobernuaren Hezkuntza Departamentuak euskarazko irakaskuntza ahultzeko duen asmo irmoa da. Orain artio esperientzia pilotu gisa zabaldu duen British eredua beharrean, eredu propio eleaniztun eta malguago bat, hizkuntzen bizikidetzako eredua –Kontseilariaren hitzetan– bultzatuko du Nafarroa osoan. A eta G ereduetan curriculumeko zenbait ikasgai ingelesez landuta eratuko dute ikasteredu berria. Garbi agertzen da ingelesaren aldeko apustua eta garbiago euskararen kontrakoa, D eredua ingelesaren sendotze horretatik kanpo utzi baitute. Hezkuntza sistema publikoak gurasoei ingelesaren eta euskararen arteko dilema faltsua planteatuko die, hautatu behar izanen baitute ederki uztar daitezkeen hizkuntzak.

Hileotako egunkarietako lerroburuak ikusita pentsatzea legoke ingelesa izan dela nafarrei elebidunak izateko aukera lehen aldiz eman diena. Baina bai, aitortu beharko dugu ingelesa izan dela Nafarroako Gobernuari elebitasunaren gainean lehen aldiz modu baikorrean mintzatzeko aukera eman diona.

Nafarroako Gobernuarendako gaztelania eta ingelesa irakasten dituzten ereduak “elebidunak” dira eta euskara, gaztelania eta ingelesa irakasten dituztenak D eredua. Euskara, bertako hizkuntza izanda, ez du inola ere lehenetsi. Areago ere, euskara arrotzeko joerak segitzen du: Nafarroan ingelesezkoari British erraten diote, euskarazkoari Vascuence. Eta ingelesa izanen da hemendik aitzina Nafarroan normalduko den bigarren hizkuntza. Izan ere, berriki onetsi diren aurrekontuek 200 irakasle ingelesez bertziklatzea aurrikusten dute, eta hamar baino ez euskaraz.

Baina euskararena arazo gerta dakioke Nafarroako Gobernuari “hizkuntzen bizikidetzako eredua” Nafarroa osoan eskaintzeko. Oraintsu bitartean Nafarroako Gobernuak Euskararen Foru Legearen interpretazio murriztaileari eutsi dio: “eremu ez euskalduneko” sistema publikoan ezin da D eredua eskaini. Baina Hezkuntza kontseilari berriak interpretazioaren aldaketaren lehen zantzuak eman ditu Iruñerriko “eremu ez euskaldunean” geratzen diren zenbait herritan D eredua eskainiko baitu. Horretarako gizartearen eskaera handia izan da. Gurasoak mugitu dira, baina administrazioaren gogo oneko asmo onberei jar diezaiegun zalantza ikurra, uste baitut interpretazio aldaketa horrek herritarren eskubide berdintasuna baino arrazoi interesatuagoak dituela atzean: “hizkuntzen bizikidetzako eredua” Nafarroa osoan zabaltzea ez kuestionatzea eta zonifikazioa ukitu beharraren aldarrikapena argudioz gabetzea. Izan ere, interpretazio berriak ez du eskatzen zonifikazioa ukitzea D eredua zabaldu ahal izateko, beti ere administrazioak –eta ez herritarren eskaerak– bultzatuta.

Gauzak horrela, zer leku izanen du euskarak nafarren hurrengo belaunaldietan? Nafarland horretan ez dakit ez ote dugun pentsatzen hasi behar historian menpeko taldeek jorratu izan dituzten estrategiez. Agian Basque Pride Day bat gurean? Hobe Basque is beautiful mugimendua akaso?

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude