Euskal Konfederazioa bidegurutzean
- Herri mugimenduen garrantzia eta ekarpenak euskararen aldeko borrokan ezagunak dira historian zehar. Herri mobilizazioak eta militante sutsuen lanak beharrezkoak izan dira eta izanen, nahiz eta erakunde publikoek beren erantzukizunak asumitzen hasi duten. Horretarako, nola antolatu, zer egin eta nola eragin, etengabeko galderak dira herri mugimenduetan.
Lehenik, hizkuntza-borrokaren panorama aldaketa. Alabaina, azken bost urte hauetan hizkuntzaren egoeran eta hiztunen bizitzan baldintza berriak agertu dira Ipar Euskal Herrian, gehienak herri mugimenduen urtetako lanaren ondorioz. Hizkuntzaren legezko ezagupenak sostengu zabalagoak bildu ditu Batera plataforma eta herri dinamikaren bitartez eta oraindik aurrerapen erabakigarririk lortu ez badira ere, politikari guztien agendan saihestezineko gaia da. Herriko Etxe andana batek hitzarmen bat izenpetu du, bizitza publikoan eta bere funtzionamenduan euskarari sarbidea emaiteko. Denbora berean Bai Euskarari dinamika hedatu da herri batzuetan, jendarteko sektore gero eta zabalagoak inplikatuz eta hizkuntzaren berreskuratzeari begira ekimen eredugarriak sortuz. Azkenik Euskararen Erakunde Publikoa (EEP) sortu da hizkuntza politika bat definitu eta gauzatzeko helburuarekin. Panorama berri honetan nola jarraitu eragiten, ordea?
Bigarrenik, arlo askotan bezala, elkarte eta herri mugimenduetako elkarguneak ibilarazteko zailtasunak eta gorabeherak daude. Euskalgintzan bereziki, elkarte eta mugimenduak aldarrikapenerako tresnak izateaz gain, kasu askotan zerbitzu emaileak ere badira eta urteak joan arau, beren funtzionamendua gero eta konplexuago bilakatu da. Ez da lotsatu behar aitortzeko neke dela elkarte horien guztien elkarguneak eskatzen dituen denbora, energia eta indar militantea atxiki eta berritzea. Nola jarraitu? Ataka nola gainditu?
Euskararen Kontseiluaren garapena dugu azkenik. Luzaz Bai Euskarari ekimena soilik garatua izan zen Iparraldean, baina azken bi urte hauetan gainerako lan ildoak ere garatzea erabaki du. Hasieratik Euskal Konfederazioa Kontseiluaren partaide izan zen, baina orain egitura maila desberdinen betebeharrak, baita beharra ere, pausatuak dira. Nola antolatu?
Heldu diren urteei begira galdera hauei erantzunak atzeman beharko zaizkie, horretarako mugimenduaren erronka nagusiak kontuan hartuz. Alde batetik, herri mugimenduetako kohesioa indartu behar dugu, ahots publikoa atxikiz eta erakunde publikoen aitzinean kontrapisua sendotuz, horiek eramanen duten hizkuntza politika aztertu, baloratu, akuilatu nahiz laguntzeko gai izateko. Estrategia eraginkorra definitu eta bideratu behar dugu bestalde. Erran nahi baitu, engaiamendu konkretuak proposatu behar direla jendartean eragiten segitzeko, aktibismoa bazter utzirik. Halaber, diskurtso ideologiko hutsak saihestu behar dira, botere publikoen aurrean kontraproposamenak aurkezteko. Azkenik konfrontazioa/kooperazioa dialektika erabili beharko da, momentu orotan jarduera kalibratuz. Bukatzeko Ipar Euskal Herri mailako egitura operatiboa sendotu beharko da, bertako egoeraren bilakaerei ahal bezain hurbil egoteko eta erreaktiboa izateko. Orri berri bat idazteko tenorea da.
Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]
“Lehenengo mailako ikasleek enpresetan egin dituzten praktikak existitu ez balira bezala jokatzeko eta notak aurreko sistemaren arabera jartzeko eskatu digute”, adierazi dio ARGIAri irakasle talde batek. Hori eta beste hainbat adibide eman dizkigute, azaltzeko modu... [+]
Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Euskal Herriko ordezkaritza gara Gazara Martxan. Egiptora etorri gara mezu argi batekin: genozidioa salatzeko, blokeoarekin amaitzeko eta Israel estatu genozidarekin harreman guztiak eteteko exijitzeko.
Gure elkartasun ekintzaren aurrean, aginte sionistaren eta... [+]
Donostiako Udalak jakinarazpena bidali dio Alde Zaharreko Gazte Asanbladari, epaiketaren data zehazteko. Asanbladak azaldu duenez, epaiketa aurreko hilabeteetan ezin dira desalojatuak izan, epaileak agindua eman arte.
Antolakuntzak salatu du Poliziak jarraitzen duela martxako partaideak atxilotzen eta tratu txarrak ematen. Kezka berezia agertu du Saif Abukeshek martxako presidentekidearen egoeragatik: astelehen arratsaldean atxilotu zuten, tratu txar “larriak” eman... [+]
San Roman auzoko jaietan bost neska adingaberi ukituak egiteagatik 18 urteko mutil bat atxilotu zuen Ertzaintzak Muxikan (Bizkaia). Udalak eta herriko Mugimendu Feministak elkarretaratzea deitu dute asteartean 20:30erako.
Palestinaren askatasunaren aldeko eta genozidio eta okupazioaren kontrako Nafarroako plataforma izan da hautagai bozkatuena.
Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]
Kartzelan 27 urte egon eta gero askatasunean geratu dela iragarri du Etxerat elkarteak.
Euskal Herriko artzaintzaren kulturan aditua izan da; milaka pieza jaso eta dokumentatu ditu Aranzadirekin. 45 urte eman zituen Etnografia Saileko zuzendari.
Geldirik zegoen bagoi baten sabaira igo eta han elektrokutatu da. Berarekin zegoen 16 urteko neska zauritua izan da eta Gurutzetako ospitalera eraman dute.
Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]
Teherango barruti bati eraso egin ondoren, Israelek jaurtitako misil batek IRIB Irango telebista kate publikoaren egoitza izan du jopuntu. Erasoa gertatu aurretik Israelgo Defentsa ministro Israel Katzek ohartarazi du "Irango propagandaren bozgorailua" desagertzear zela... [+]