DisneYruñea

  • Nafarroako Kutxan, zeuk aukeratzen duzu komunikatzeko hizkuntza”. Halaxe dio gaztelaniaz, euskaraz eta katalanez Nafarroako Kutxaren hiruorrikoak, bezero guztiei erakundearekin harremanak (idatzizkoak, telefono bidezkoak nola telematikoak) hizkuntza horietako batean edo bitan (euskaraz/gaztelaniaz) egiteko aukera ematen dienak.

2021eko ekainaren 30ean
Paula Kasares
Mikel Saiz
Begiratu batean, batek pentsa lezake erakunde pribatu batek bezeroekiko bere harreman politika nahi bezala egiten ahal duela, baina bi aldiz pentsatuta, atentzioa ematen du Nafarroako Gobernuko lehendakari jauna bera buru duen erakunde batek halakorik egiteak. Hau da, Nafarroa hiru hizkuntza eremutan zatitu eta nafarrei euskararekiko eskubide ezberdinak aitortzen dizkien legearen gainetik, harremanak euskaraz izateko aukera bezero guztiei ematen die (katalana ere hautagai izateko kontu horretan ez naiz gaurkoan sartuko).

Eta galdegitea bada, hizkuntza mugak hain naturalak, hain beharrezkoak, hain mugiezinak badira, nolatan Sanz bera buru duen Nafarroako Kutxak haien gainetik egiten die bezeroei bere zerbitzu eskaintza? Bezeroak direlako, hain zuzen ere. Bezeroekiko diru-harremanetarako ez dago hizkuntza eskrupulurik, herritarrei zerbitzuak emateko berriz, mugak mugiezinak dira.

Orain burura datorkit joan den irailaren 26an Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUPeko) ikasturtearen hasiera-ekitaldian Nafarroako Lehendakari jaunak errandakoa: NUP Tuterara eraman izanak nafar guztiek, nonahi bizi direla ere, eskubide berberak izatea ekarri zuela. Zur eta lur begiratu genion elkarri han geunden batzuok, anitzetan erabili izan dugun argudioa Sanzen ahoan entzunda.

Legealdi honetan, orain bitartean erakustoki hutsa –zinismo ariketa ez errateagatik– izan da euskararen gaineko diskurtsoa: itxura emateko diseinuzko hitzak, bikainak eta panpoxak. Azalutsak.

Nola ulertu bertzenaz, Carlos Pérez-Nievas Hezkuntza kontseilariak kargua hartu eta berehalaxe Euskararen Nafar Institutua (ENAI) sortuko zutela sona handiz iragarri eta handik hilabete luzera oraindik martxan ez izatea? Nola ulertu Foru Administrazioko organigrama osoa beteta, ENAI zuzenduko duenik ez harrapatzea eta hizkuntza politika geldiarazita egotea? Izanen da denok usaintzen dugula UPN-CDNk gaztelu berria (ENAI) baino ez dutela egin mamu bera (Euskara) gordetzeko.

ENAIri lotutako funtzio eta eginbeharrak ikusita, batek pentsa lezake erakunde berria Nafarroako Gobernuak hizkuntza politikari eman nahi zion bertzelako norabide eta bulkadaren seinale zela, baina segituan kontseilari jaunak iraultzarik ez zela izanen iragarri zuen: ez zuela Euskararen Foru Legea aldatzeko inolako asmorik; ez zuela D eredua Iruñerritik beheiti eramateko urratsik ttipiena ere emanen; Iruñerrian baina eremu ez euskaldunean dauden udalerriak legez eremu mistoa bihurtzeko ikerketa gehiago eginaraziko dituela (antza, hango biztanleen euskararekiko atxikimendu zabala agertu zuen ikerketa, Nafarroako Gobernuak berak 2006an eskatuta, ez dago ongi eginda); British ereduaren aldeko apustu garbia, D eredua gaindimentsionatuta dagoela eta hiltzekotan, arrakastaz horditurik hilen dela (poetikoa, ez da hala?); kontseilari jauna benetan kezkatzen duena eremu mistoan A ereduak duen eskaera eskasa dela.

Hori horrela, Euskararen Nafar Institutua izanen dugu, baina Nafarroako Gobernuaren hizkuntza politika lehengo lepotik buru okerra. Efektuzko proiektu baten erakustaldi hutsala. Batzuetan, ez dakit ez ote naizen DisneYruñean bizi.

Azkenak
Chill Mafia taldeak jotzeari utziko diola iragarri du

Taldeak bere azken lana izango den Agur eta ohore x allá va la despedida lana kaleratu berri du. Oholtzak utzi eta agur bira egingo dutela iragarri du Chill Mafiak hiru urteren ostean. Iruñean abenduaren 25ean egingo dute azken kontzertuetako bat.


Frantziako armadak Baionako eremuan egitekoak dituen obren kalte ekologikoak salatu dituzte

Baionako Zitadelan egitekoak dituzten obrak salatu dituzte CADE ingurumen elkarteen batasunak, Bergeret-22 auzotarren kolektiboak eta Attaque elkarteak, prentsaurreko bidez. 1,5 hektarea oihan moztuko lituzkete; alta, Tokiko Hirigintza Planaren arabera eremu babestu gisa... [+]


2024-09-19 | Gedar
Gomazko beste milaka bala erosiko dituzte Guardia Zibilak eta indar militarrek

Guardia Zibilak 18.000 euro baino gehiago bideratu ditu aurten kautxuzko bolak erostera, "istiluen kontrako" materialaren barruan. Itsas Armadak, berriz, gomazko 1.500 pilota erosiko ditu. Poliziak erabiltzen dituen bitartekoak erregulatzen dituen araudia ez da... [+]


2024-09-18 | Axier Lopez
14 lagun hil dituzte Libanon bigarren leherketa olatuan, oraingoan walkie-talkieak eztandarazi dituzte
Milaka pertsonaren aurkako lehen eraso koordinatu eta indiskriminatuaren ondoren, asteazkenean ehunka walkie-talkiek eztanda egin dute eta 14 pertsona hil eta 450 baino gehiago zauritu dituzte. Hezbollahko iturri batek baieztatu dio Reuters agentziari taldeak erabilitako... [+]

José Manuel Uriagereka. Frantziskotarra Hego Korean
“Koreara joan ginenok euskara ederto kontserbatu dugu”

Bermeon jaioa, frantziskotar eginik Hego Korean egin zuen bizimodurik gehiena, 40 urte. Sasoi batean mutil-koskorretan askok egin zuena egin zuen, komentura bidea hartu. Gero, handik mundura jauzi egin zuen Uriagerekak, bestelako hizkuntza eta kultura arrotzetara.


Bilagailuen urrutiko leherketa masiboa
Milaka zauritu eta hamabi hildako Libanon, Israeli leporatu dioten atentatu indiskriminatuan

Israelek lehergailuak jarri zituen Hezbollahk inportatutako milaka bilagailutan, Reuters agentziak kontsultatutako iturrien arabera. Urriaren 7tik jasandako “segurtasun haustura handiena” izan da, talde armatuaren hitzetan. Erantzun bortitza hitzeman du Hezbollahk,... [+]


2024-09-18 | Jon Alonso
Bosgarren zutabea

Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]


2024-09-18 | Castillo Suárez
Aldairak

Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]


Lurraren altxamenduak

Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]


Palestinak munduari dakarkiona

Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]


Pentsamendu askeak

Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]


Indarkeria, endogamia eta baztanga Trebiñun

Trebiñu, VI. mendea. Eremita talde bat Las Gobas kobazuloetan bizitzen hasi zen, eta historiaurretik okupatutako Laño ibaiaren haitzarte hartan kobazulo berriak hondeatu zituzten. Hurrengo mendean kobazuloetako bat nekropoli modura erabiltzen hasi zen bertako... [+]


Teknologia
Mundu ikuskerAA

Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]


Eguneraketa berriak daude