Industriak gizadiari eragiten dion suntsipenaz

  • Pablo Sastre ::Gauzen presentzia

    Elkar

    orrialdeak ::320

    prezioa ::23.50€

'Gauzen presentzia'
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Pablo Sastrek garbi dauka: emakume eta gizonak gai dira behar dituzten gauzak sortzeko –ahalmen horren lekukotasunak utzi dituzte historiaurretik hasita–, eta gai beharko lukete izan esateko, eurek, aurrerabidearen izenean industriak sortutako ezin konta tramankuluetatik zein gauza nahi duten –beharrezkoa zaien–, eta zein ez. Hori ordea, ez da inondik ere gertatzen, Gauzen presentzia saioan zalantzari tarte gutxi utziz azaltzen den bezala. Industria ondorengo munduari erreparatzen dio egileak, zibilizazio horren kritika zorrotza egiteko, galdera ugariren bidez. Hona hemen funtsezkoenetakoa: industriak sortutako makinetatik zenbat dira beharrezko, eta zenbat aurretik genituen “gauzak” baino okerrago eta, beraz, haiek izateari uko egin beharko geniekeenak? Industria ondoko etxeek zerikusi gutxi dute aurreko etxebizitzekin. Noiz sortu ziren koilara-sardexkak? Nolakoak ziren aurreneko oheak eta komunak, eta zergatik aldatu zen haien erabilera? Noiz ekin zion Mendebaleko emakumeak kuleroak eta bularretakoak janzteari eta gizonak kantzontziloak eramateari? Gasa, argindarra, trena, telefonoa, kotxea, ordenagailuak... nahitatezkoak ote ditugu?
Pablo Sastre
«Irabaziari begira eginik ez dagoen zenbat tresna dugu?»

Zerk bultzatu zaitu Gauzen presentzia osatzera?


Beren baitan bizia daramaten gauzek –haurrek pintatutako paperak, txilar-belarrez eginiko eskobak– beren ederrez samurtu egiten naute; aldiz, izerdirik gabeko gauzek, beren indiferentzian asaldatu, aztoratu egiten naute. Aztoramendu hori dago saio honen oinarrian. Hortik heldu da galde-soka luzea. Nolatan heldu gara garen bezalakoak izatera? Nolatan ditugun gauzak izatera? Antzina, zelan eramaten ziren gauzak? Zein klasetako jendea hasi zen batzuk eta besteak erabiltzen? Jendeak aurre egin al zion? Irabaziari begira eginik ez dagoen zenbat tresna dugu? Zein gauza dira, hauetatik, seguru asko gustu handiz ari ez diren jendeen lan esklaboaren fruitua?

Galdera horien bidez, zehazki zer jakin nahi duzu?


Gauzak zergatik erabiltzen ditugun, edo zergatik ez ditugun erabiltzen, hori da jakin nahi dudana.

Eta erantzunak, nondik atera dituzu?


Jakituria iturrietatik bat, gure aitatxi-amatxiengandik hartzen ahal duguna, itxia edo biziki agortua dagoela sumatzen dut, eta horrek izugarri kolpatzen nau, zergatik da hori horrela? Orduan, nire eskura diren beste iturrietara jo izan dut: noski, ezagutze sentsiblea, batik bat inguratzen nauten jendeek eta gauzek eman didate; eta, bestetik, liburuetako jakintzaz baliatu naiz.

Kritika zorrotza egiten diozu “makinismoari”?


Ez dut uste progresoak gizateriaren ongizatea ekarriko duenik. Lehia, “ukan dezagun gutxiago, ukan dezagun orok” terminoetan ez baldin bada planteatzen, ez da nire lehia.

Azkenak
Bizkaiko Golkoa ia bi aldiz azkarrago ari da berotzen munduko batez bestekoa baino

Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]


Protesta egingo dute Los 40 Summer Live jaialdiaren aurka, Zarautzen

Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]


Azterketa %90ek suspenditu dute eta Zupiriak esan du: “Ertzain izateko ikasi egin behar da”

3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".


CAF-Elhuyar sariak etetea erabaki dute, “baldintza egokirik” ez daudela arrazoituta

Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".


Nila Heredia
“Evo Moralesek ingurune toxikoa du, eta ezinbestekotzat jo du bere burua”

Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.


Guggenheim Urdaibai Stop plataformak museoaren proiektua bertan behera uzteko eskatu die instituzioei

Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]


Indarkeria matxista gisa ikertzen ari dira 78 urteko emakumearen hilketa, Zizur Nagusian

Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute. 


Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


2025-07-30 | Sukar Horia
Dominatzaile pobreak

Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]


Barkamena inprimatzen eta saltzen

Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi  Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]


Migrazioei buruzko jarrerak gurean

Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]


Euskarak Euskal Herria behar du

Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]


Ergelkeria

Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.

Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]


2025-07-30 | Inma Errea Cleix
Kaka

Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]


Eguneraketa berriak daude