2007an desagertzear dauden espezieak

  • Natura zaintzeko munduko elkarteak (UICN) argitara eman du 2007ko zerrenda gorria izenekoa, hau da, desagertzeko arriskuan dauden espezieen zerrenda. Berri on bakarra Maurizio irlako Psittacula eques espezieko loroak eman digu, iaz “desagertzeko zorian” baldin bazegoen ere, aurten “arriskuan” mailara igo baita.
Oro har, UICNren arabera, landare zein animalien bizitzarako munduan dauden arriskuak handitu egin dira azken urtean eta espezieen zainketarako egiten diren ahaleginak ez dira nahikoak.

Lehen aldia da koralak arestian aipatutako zerrenda gorrian azaltzen direla, hain zuzen ere Galapagos irlako 10 koral azaldu dira zerrendan. Horietatik “desagertzeko zorian” azaltzen dena Rhizopsammia wellington espeziekoa da eta horren erantzule nagusia El Niño gertaera klimatikoa omen da, jakina baita El Niñoren eraginez urak behar baino gehiago berotzen direla eta hori batez ere, aldaketa klimatikoengatik gertatzen dela uste da.

Yantseko izurdea (Lipotes vexillifer) ere azaltzen da zerrendan. 2006ko amaieran erabat desagertuta zegoela uste zen, baina igaro berri den abuztuaren amaieran txinatar batek ale bat ikusi zuela adierazi zuenean, ikerlariek azterketak abian jarri dituzte behin-betiko ezer adierazi baino lehen. Indian eta Nepalen bizi den Gavialis gangeticus espezieko krokodiloa ere zorioneko da, “desagertzeko zori”tik “arrisku”ra igaro baita.

Tximino handien egoerak txarrera egin du. Gorilaren (Gorilla gorilla gorilla) populazioak %60 egin du behera azken 25 urteotan, bere haragiaren salerosketarengatik eta ebola birusarengatik. Beraz, une honetan “desagertzeko zorian” dago. Orangutana ez dago egoera hobean: Sumatrakoa “desagertzeko zorian” dago eta Borneokoa “arriskuan”. Horren arrazoi nagusia palmeren landaketak dira, azken 20 urteotan 2.000 kilometro karratutik 27.000 kilometro karratura handitu baita landatutako eremua, orangutanen ekosistemaren kaltetan.

Denera zerrenda gorrian 41.415 espezie azaltzen dira; horietatik 16.306 –2006an baino 188 gehiago– “desagertzeko zorian” daude, 785 espezie desagertuta daude –2006an baino bat gehiago– eta 65 kaioletan edota negutegitan baino ez dira mantentzen.

Azkenak
2025-06-07 | ARGIA
Euskara hutsezko plaza bete dute Ziburuko Azokan

1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]


EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Eguneraketa berriak daude