Badira oinarri sendoak hori pentsatzeko: bat, teorian autodeterminazioaren alde diren indar politikoen artean ez da herri galdeketaren ondorengorako gutxieneko estrategia bateraturik; bi, bortizkeria egoera indarrean dago; hiru, Madrilek jarritako oztopoak gainditu edo hauei aurre egiteko borondate sendorik ez da aurreikusten.

Beste arrazoi txikiago ugari ere aipa daiteke, baina zerrendatutakoak nahiko dira adierazteko legealdi honetan ez dela agindutako kontsulta hori izango. EAJren eta EAren sektore batzuetan izan daiteke horretarako borondaterik, baina gaur gaurkoz ez da samur Jaurlaritzako hirukoa Madrilek ukatu eta debekatzen duen herri galdeketa egiten irudikatzea.

Ibarretxe lehendakariak galdeketaren eztabaida bultzatuko duela adierazi du eta hilaren bukaerako Eusko Legebiltzarreko eztabaida orokorrean ekingo dio motorrak berotzeari, baina legealdi honetan ez dirudi hortik pasatuko denik. Hurrengoan? Bi urte falta dira oraindik hurrengorako eta tarte horretan gauza asko gerta litezke. Azken bi urtetan, esate baterako, balizko su-eten baten lehen aztarnetatik bake prozesu saioaren porrotera iragan gara.

Ibarretxe planaren gauzatze, garapen eta amaiera ere egun aipatzen den kontsultaren adierazgarri da. Madrilek lehenik eta bake prozesuak ondoren, bigarren lerroan utzi zuten EAErako Estatutu Berriaren proposamena. Ez dira gutxi izan ditzakeen potentzialitateak, baina gaur gaurkoz Ajuria Eneko kutxaren batean gordeta jarraitzen du, jeltzaleen eta oro har, abertzaleen adostasun sendoagoen zain.

PSOE-k adarra jo die PSNko militante, boto emaile eta Nafarroan gobernu aldaketan sinetsi zuten guztiei, eta nola gainera. Jose Luis Rodriguez Zapatero askoz argiago mintzatu da El País-en joan den igandean egindako elkarrizketa luzean Jose Blanco PSNren Lurralde Zuzendaritzaren aurrean baino.

Zapateroren esanetan, maiatzaren 27ko hauteskundeen emaitzak ezagutu ondoren, garbi zuen PSNk UPN lagundu beharko zuela Gobernuan eta aurrera begira ere hori dela aurreikusten dena. Ez da jarrera berria, dena den, azken urte luzeetan ere horretan jardun baitu PSNk. Eta hala dago gaur egun, eta halakoa da bere etorkizuna.

Ez Blancok ez Zapaterok, hala ere, ez dituzte arrazoi garrantzitsuenak aipatu. Batetik, Espainiako datozen hauteskunde orokorretan PSOEk ez duela NaBairen eta PSNren aliantzaren zamarik nahi, bestela ere nahiko lan izango duelako PP garaitzeko. Bestetik, gaur gaurkoz behintzat estrategia bateratuaren irudirik ez ematea EAE eta Nafarroan. Baldintza jakin batzuetan PSE-EAJren irudi bateratua ona da, baina horri PSN-Nafarroa Bai gehitzea ez. Gero eta banatuago daude EAE eta Nafarroako errealitate politiko-instituzionalak, baina oinarrizko arazo asko berdintsuak dira batean zein bestean, batez ere gatazka politikoari dagokionez eta bi erkidegoen banaketan sakontzeko modua ere bada, batean bai eta bestean ez.

NaBaik barne kohesioari eustea lortzen badu eta PSOEk PSN egungo noraezean mantentzen badu, lehena oposizioko indar nagusi eztabaidaezina bihurtzeaz gain, PSN gurina bezala desegingo da UPNren berotasunean. Okerrena da, UPNrekiko alternantziak gainerakoen adostasuna behar duela, bestela jai.

Bi aste barru ikusiko da Donostiako Zinemaldian Angel Amigok Eduardo Moreno Bergaretxe Pertur-en desagerpenari buruz prestatu duen dokumentala. Estatuaren estoldetako pista zahar-berrituen indarra ikusteko ikusmina handia da. Izango du oihartzunik.