Langileen suizidioak
Frantzian egindako egonaldi labur batean Mulhouse-ko (Haut-Rhin) PSA (Citroën) enpresako langile baten suizidioaren berri izan dut. Automobilgintza enpresa-talde berean otsailetik hona bere buruaz beste egin duen seigarren langilea da. Horri lau hiletan Renault enpresako beste hiru langileren suizidioak gehitu behar zaizkio, baita EDF elektrizitate-enpresan azken hiru urteetan izandako beste sei. Suizidio bidezko heriotza gehiegi dira batik bat kate-lanean jarduten duten automobilgintza enpresak izanik. Horren ondorioz, Frantziako Estatuan eztabaida piztu da. Hurrengo udazkenean laneko estresari buruzko Konferentzia Sozial bat antolatuko da. Gobernuak, patronalak eta sindikatuek parte hartuko dute. Eztabaidak ez du bazterreratzen suizidioa laneko istripu gisa, izan ere, lan-baldintzak erabakigarriak izan baitaitezke kasu askotan.
Euskal Herrian ere arazo larria dugu laneko heriotzekin, gure kasuak laneko istripuak badira ere. Urteak 76 langile bildu ditu dagoeneko hildakoen zerrendara. 80ko hamarkadan, birmoldaketa garaian, suizidioa presente egon zen euskal langileen artean. Sistema kapitalistak irizpide goren argia du: ahalik eta etekin handiena lortzea ahalik eta koste ekonomiko txikienaren truk. Prekarietatea, malgutasuna, errentagarritasuna eta lehiakortasuna bere egituraren parte dira. Hortaz, orain janzki neoliberala badu ere, kapitalismoa hotza da, basatia, gupidagabea eta ankerra. Ezbairik gabe, errudun bakarra ez bada ere, erantzukizunen bat izango du bai langileen suizidioetan, bai lan-istripuetan.
Sarkozy eta greba eskubidea
Frantziako Estatuan udan piztu den beste eztabaida, Ipar Euskal Herrian ere badena, greba bitarteko garraio publikoen gutxieneko zerbitzuen legearena da. Lege horrek, gerora, eskola eta institutuetako irakasleei eta hezitzaileei eragin liezaieke. Lege berriaren arabera, garraio publikoek greba kasuan hiru orduz aritu beharko dute goizean eta beste hiruz arratsaldean. Garraioetako langile bakoitzak bi eguneko aurretiaz adierazi beharko du greba egiteko asmoa. Etenaldiak astetik gora jotzen badu, etenaldien jarraitasuna boto sekretu bidez berretsi beharko da.“Gauez eta azpikeriaz” onartutako lege berri honekin, Frantziako presidenteak, Nicolas Sarkozyk, hauteskunde garaian emandako hitza bete du: “botere publikoen ezintasuna eten beharra dago… garraio publikoak hiru orduz arituko dira lanera joateko eta beste hiru orduz etxera itzultzeko, frantziarrak ezin izan bailitezke grebetako bahituak”. Ahoberokeria horren erantzun soziala, aldiz, Frantziako Estatuan “udazken beroa” izan liteke, arau berriak grebarako eskubide konstituzionala urratu bailezake.
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.