Hizkuntza politika publikoari so
- Iparraldeko probintzietan hizkuntza politika publikoa garatzen den lehen urtea bizitzen ari gara eta balorazioa egiteko goizegi bada ere, gertakarien jarraipen hurbila egiteak merezi du. Euskalgintzako herri mugimenduek ikasi behar dute –eragile publiko baten sortzeak sakon aldatu duen konfigurazio berri honetan– beren jarduera kokatzea eta dinamika autonomoa bultzatzearekin batera, eragitea, akuilu funtzioa antolatzea.
Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) bere proiektu definitiboa aurkeztu zuen urte hasieran sorpresa handirik gabe. Hots, euskalgintzako herri mugimenduek egindako zuzenketa eta emendakin batzuk integratu bazituen ere, funtsezko puntuetan –euskarazko legezko ezagupena, helburu, lehentasun eta epe zehatzak– proiektua bere horretan gelditu zen. Halere, proiektuak mugak eta ahulguneak izanik ere, haren lan ildo guztiak bideratzeko botere publikoek badute zer egin eta hitzak ekintzak bilakatuz gero, dudarik gabe euskararen egoera hobetuko litzateke.
Urteko lehen hilabete hauetan EEP Iparraldeko Herri Elkargoekin elkarlanean sortu nahi duen hizkuntza teknikarien sarea osatzen ari da. Sare hori tresna garrantzitsua da lurralde osoan politikaren koherentzia segurtatzeko. Haatik, horren kudeaketa ariketa zaila bezain arriskutsua da. Herri Elkargo desberdinetako barne tirabira politikoez gain, EEPk eta Elkargo bakoitzak erdizka ordaintzen duten teknikariaren lana eta lehentasunak adostu behar dituzte. EEPk, Iparraldeko instituzio bateko hizkuntza zerbitzua balitz, lana errazago luke. Baina ez da hala, eta pentsa daiteke hauteskunde zikloa amaitu bitartean (2008ko herri eta kantonamenduetakoak bereziki), gorabeherak ikusiko ditugula.
Hizkuntzaren legezko ezagupenari doakionez, aldatzeko parada gutti aurreikusten dira. Hauteskunde presidentzialetako bigarren itzulian gelditzen diren bi hautagaiak Konstituzioko 2. artikulua aldatzearen kontra agertu dira. Royalek hizkuntza guttituen Eurokarta berresteko asmoa adierazi du, Sarkozy-k ez bezala, baina bigarren honek hizkuntza lege bat egiteko engaiamendua hartu du. Halere, azken urteetako esperientziak lekuko, aurrerapenak trabatzeko oztopo juridikoa Konstituzioa izan denez beti, kasu batean zein bestean, hitz emandakoa ez betetzea da seguruena.
Alabaina, azken hilabeteetako gertakari kezkagarriena irakaskuntza alorrean izan da. Joan den apirilaren 7ko manifestaldian salatu zuten bezala, hiru eskola sareak (ikastolak, publiko eta pribatu elebidunak) kaltetuak gelditu dira heldu den sartzeko postuen banaketarekin. Frantziako Hezkunde Nazionalak, EEPko partaide izanik ere, haren egitasmoaren kontra jarri da bete-betean. Alta, hiztun osoak sortzea helburu duen hizkuntza politika proiektuak leku zentrala aitortzen dio euskararen eta euskarazko irakaskuntzaren garapenari. Gurasoek nahi dute, herrietako hautetsiak prest dira, iritzi publikoa alde da. Kontradikzio larria da EEPrentzat. Bere sinesgarritasuna jokatzen duen ataka honetatik nola aterako da? Aliatuak eta aurkariak ongi bereiziz euskalgintzako herri mugimenduak erne egon beharko dira, euskararen onerako behar bezala eragiteko.
Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]
Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]