Bidaia

  • Metalezko kriskitin-hotsa egin du pote sideralaren bozinak, zebrabidetik hurbil.
     
    Lurra hartu nahi du martiztar herrenak. Fereka apal batekin. Hautsak harrotu barik. Gozo.
    Animali iletsuek hizketan zekiten garaikoa da ipuin hau.
     
    Saiatu, saiatu da gainerako ibilgailuen azalak ez urratzen. TAO gunean aparkatu du estralurtarrak. Txukun, berak hala uste. Aldiz, espaloitik, ezetz egiten dute larruzko berokian bilduriko banku bulegariak eta limoi koloreko gona daraman eskola irakasleak.
     
    Kapsulatik atera zedin, makilak hurbildu dizkio Inaziok atzerritarrari, eta eskerrak: makulu bizkorren beharrean baitago etorri berria, Itxarok eta Angelek gidatzen duten asteroide horiaren itzal goriari segitzeko.
Jose Inazio Basterretxea
AIOL
Bidaia da idaztea. Begi-kolpe batez, aparte daudenak hurbiltzea. Bidaiak bidaia, besteren itzulia da askotan norberarentzat txango. Akordu lausoan gordeko duzu zuk zeuk ere nola ziotsan Aristotelesek Nikomanori “ezen bidaietan zeinen ongi ikus daitekeen zein hurbila eta laguna den gizaki oro gizakientzat”.
 
Mexikotik egin du ostera Itxarok. Horren biribil gertatu al zaizu DF? Ba al da lagun xalorik han, berunezko kale-kantoietan, ala, diotenez, polizia beldurgarria besterik ez? Arto berdezko lautadan zehar Zapata zeraman trena, zutik al dago oraindik, Kapitolio hitsaren ondoan? Eta, barkatu, baina, Frida Kahlo ikusi al duzu, bere paleta turkesarekin? Astirik izan al duzu Diego Rivera ikusteko, eta miresteko nola eusten dion zurdaki gorriari?
 
Lagunen osterak, beti dira norberarentzat joan-etorri.
 
Gogoratzen al duzu, Angel, nola zioen Montagnek bidaia luze izan arren, ez zegoela ondorioztatzerik bidaiaren luzeak urruntasun handia esan nahi zuenik? Ez espaziozkoa ezta denborazkoa ere, urruntasuna.
Zeren, lagun-afaritik, arrebaren epeletik edo lumazko armairutik norberaren txokora itzultzean, gau luzez igurikatutako giza legea aurkitu ahal du inork, opari gisa, ohe azpiko zapatiletan bilduta eta gordeta?
 
Zeren, bidaiak bidaia, batzuetan ematen du denak segitu nahi izaten duela hormazko eta harrizko. Hutsalean iraunkor. Tabuek eta debekuek betierekotasun itxura hartzen baitute. Zeren, etxera bueltan, inork ez baitu benetan astindu gura izaten alfonbra. Kabia bertan egin duten apoak eta sugeak airera bitez.

* * *

Mediku-bista egin du martiztar herrenak. Dendarik denda eta liburutegiz liburutegi ibili ostean, hartu behar zituen apurrak hartuta, badoa berriz ere. Altzairuzko oihanetara etorri da, beirazko banbu lodiak, oskol orbainduak eta lastozko laboreak etxeratzeko. Lévi-Straussek deskribatu zituen indiar haien bertsio modernoan.
 
Zebrabidetik hur, gizon urdina dago kapsula sideralari begira. Taloitegia hartu du hark eskuan, baina ez dio matrikula zenbakia aurkitzen gailuari.
 
Aireratu beharra du martiztarrak, isuna saiheste aldera. Makuluak tolestu ditu. Abian da, tipulazko orbitarantz.
Eta, hegaldatu denean, berunezko ortzian, pare parean hartu du Rudolf von Moreau, haren Heinkel 111 delako hegazkinaren kontrol gailuetara. Keinu egin dio eskuadrilla buruak eskuarekin, leihatilatik. Ez dio hasieran ulertu. Gero bai: sei lehergailu omen daramatza.
 
Keinuka segitu du pilotuak, baina ezin gehiagorik ulertu. Ezpainetara egin dio so, arreta handiz. Banhof, esaten du von Moreauk; “geltokia”, argi eta klarki.
 
Eta, denboraren ezintasunean, erloju-egutegiari begiratzen dio martiztar herrenak: hogeita zazpi ditu apirilak, astelehena da.
Pazko-egunak itzalita, urazak minduko dira Gernikako ferian.

Azkenak
Euskaraz bagarela aldarrikatzeko hitzordua: etzi Ziburun

Ziburuko Azokaren seigarren edizioa iraganen da larunbatean Ziburuko plazan. 33 argitaletxe, 10 diskoetxe, 39 idazle eta 111 berritasun, uzta ederra izanen dugu aurtengoan ere.


Bertan behera utzi dute Donostiako surf txapelketa bat, israeldarren parte hartzea dela eta

Hamabost urte inguruko lau surflari israeldarren parte hartzea zela eta, hainbat eragilek protesta egin eta Groseko Surf Indarrak elkarteak lehiaketan ez parte hartzea erabaki du. Waxdayz jaialdiaren antolatzaileek ere surflari israeldarrak kaleratzea eskatu die WSL World Surf... [+]


2025-06-04 | Uriola.eus
Manteroekin eta Ainararekin elkartasuna adierazi dute Bilboko Epaitegiaren aurrean

Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.


“Traumak eta deserrotuta egoteak saharar guztion bizitzak zeharkatzen ditu”

Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]


Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


Hana Zjakic. Inguruari adi
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”

Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]


Albert Le Layek ez zuen trukean ezer eskatu

Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]


Talentu bila

Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


Eguneraketa berriak daude