Ameriketako Estatu Batuak eta Edorta Jimenez

  • Edorta Jimenez ::Koioteren arrastoa

    Susa

    orrialdeak ::170

    prezioa ::14€

'Koioteren arrastoa'
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Koioteen atzetik iritsi omen zen gizakia egun Amerika izenarekin ezagutzen dugun kontinentera. Hala dio behintzat memoria galtzen denetik han bizi izandako jendearen kondaira batek, eta hala kontatu zion haien ondorengo batek Edorta Jimenezi, Koioteren arrastoa izenburuko liburuan jasotzen denez. Ameriketako Estatu Batuetara idazle bizkaitarrak 2002an eta 2005ean egindako bidaien irakaspenak eta emaitzak jasotzen dira lan horretan. Kalifornia, Nevada, Idaho eta Colorado estatuetan egondako garaietara. Ezagutza ugari egin zituen. Gogoangarriak guztiak, nahiz eta batzuk atseginagoak gertatu eta beste zenbait tristeagoak. Denen berri ematen digu Edorta Jimenezek Koioteren arrastoan. Erreserbetan bizitzera beharturik dauden Paiute eta Ni Mi Pui herrien kezkak eta sinesmenak; Ameriketara joandako euskaldunen ametsak zertan gauzatu diren; lurralde haietan pribilegio guztien jaun eta jabe diren “zuriak” kolore iluneko pertsonetaz nola baliatzen diren; Renoko unibertsitateko giroa; Veterans Day ospatzeko zenbaitek dituen ohitura oldarkorrak; Bibliaren sinesmenak bere egin eta bete egin ditzan edonori behartzeko hainbat amerikarrek daukan joera...
Edorta Jimenez
«Indioekin ere egon nintzen. Minez eta saminez itzuli naiz»

Zure lan hau bidaia liburutzat har al daiteke?


Ameriketako Estatu Batuak. Turismoa egiteko leku zinez zabala da. Baita ikerketa eta gogoeta egiteko ere. Bietarik dago Koioteren arrastoa izeneko liburuko kroniketan, edo narrazioetan, bietarik baitute horretan bildu diren testuek.

Bi aldiz egona zara Ameriketako Estatu Batuetan. Zer berri aurkituko du haiei buruz Koioteren arrastoa irakurtzen duenak?


Han ia dena da handia. Esate baterako, sekuoia tantaiak dituzte. Kalifornian. Ez hastapenetatik ekologiaren zaleak direlako, norbaitek zuhaitzon aldeko aldarria egin zuelako baino. Han dena da handia, bai, eta miragarririk ere ez da falta. Hala nola, Nevadako mortuaren baitan diren lakuak. Horietako bat Piramidearena da. Indioen erreserba bihurtua, horien historia jarduteko leku aparta. Indioen historia horretan euskaldunek ere parte izan dute. Euskaldunak Ameriketan! Urre ametsaren arrastoa dago Koioteren arrastoa liburuan. Hara zertara joan ziren-eta, aberastera. Ez da soilik hori, ostera. Han berrogei urte egin dituen euskaldunaren testigantzak, edota tailerrarekin hogei egin dituen bestearenak, zer pentsa ematen du. Denok aberastuko gara, hemen billeteak dagoz! Horixe diote batzuek.

Baina guztiak ez dira dirutuko, ez?


Ez, jakina... Aberastu ez direnak indioak eurak dira. Horiekin ere egon nintzen. Minez eta saminez itzuli naiz. Jainkoa, bakarra ei dena, zuriek erabiltzen dute eta, irudi du horiexentzat lan egiten duela. Liburua eman omen die. Zein liburu? Koioteren arrastoan begiratzen duenak ondo asko jakingo du.

Azkenak
2025-07-20 | Garazi Zabaleta
Aukera Natura
Kuartangoko lursaileko paisaia eraldatzen

Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]


2025-07-20 | Jakoba Errekondo
Sagastien joeraren hipotesia

Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]


Enborrik zulatzen ez duen okila

Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.


2025-07-18 | Elhuyar
Neandertalak San Adriango koban maiz ibili zirela berretsi dute, Aizkorrin

Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]


2025-07-18 | Sustatu
Fitxategi handien transferentziarako alternatibak (WeTransferrekoa ikusita)

WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.


Eguneraketa berriak daude