Vasco Pratoliniren maisulana euskaraz

  • Vasco Pratolini ::Maitale koitaduen kronikak

    Alberdania, Elkar

    orrialdeak ::500

    prezioa ::18.80€

'Maitale kotaduaren kronikak' liburua
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Koldo Bigurik euskaratu du Vasco Pratolini (Florentzia 1913-Erroma 1991) idazle italiarraren Maitale koitaduen kronikak. Lehen Mundu Gerra bukatu berria, Italian faxismoaren gorakada nabarmentzen den unean, Florentziako erdigunean kokatuta dagoen espaloi gabeko kale estu eta ilun batean bizi den jende xehearen bizipozak eta minak azaltzen ditu. Bada faxistarik kalekoen artean, eta bada faxismoaren aurka borrokatzen saiatzen den ezkertiarrik ere. Nolanahi ere, gehientsuenen kezka nagusia ez da politika bereziki, bere burua eta maite dituenak aurrera atera ahal izateko bizimodua nola prestatu baizik. Izan ere, ikazkinak, ferratzaileak, barazki eta fruta saltzaileak edo peoi lanean dihardutenak Via del Cornon falta ez diren arren, langabeziak estututa lapurreta txikiak egiten dabiltzanak eta horregatik espetxea maiz bisitatu beharrean direnak ere bizi dira kalean. Via del Cornok ez du inoiz atsedenik hartzen. Beroagatik leihoak beti daude irekita, eta haiexetatik edonork jakin dezake uneoro zer gertatzen den. Batez ere horretarako orduak eta interesa soberan dauzkanak, dena kontrolatzen duen andre zaharrak, alegia. Maitale koitaduen kronikak Vasco Pratoliniren maisulana da.
Koldo Biguri
«Herri xehea osatzen dutenen mosaiko oso bat erabiltzen du»

Zer aurkituko du irakurleak euskaratu duzun Pratoliniren nobelan?


Bistaratzen zaizkigun gertakariak XX. mendeko bigarren hamarkadaren hasieran daude girotuta, Italian faxisten eta antifaxisten arteko liskarrik gogorrenak egon ziren urteetan, Mussoliniren diktadura baino lehentxeago batez ere, baina ondoko urtean ere bai. Giro politiko horrek eragin nabaria izango du Via del Corno kaleko biztanle guztien bizitzan. Baina tesi politiko bat azaltzetik aparte, herri xehearen kezkak eta ametsak, amodioak eta gorrotoak kontatzen ditu Pratolinik, herri xehea osatzen duten pertsona apalen mosaiko oso bat erabiliz.

Zein da Maitale koitaduen kronikak liburuan Vasco Pratolinik erakutsitako dohainik handiena?


Trebezia nabaria dauka gizarte osoarenak diren arazo sozial eta politikoak pertsonaien barne-begiradaren bitartez eszenaratzeko, Via de Cornoko jendearen nahigabe eta pozak lirikotasun errealista batez kontatuz. Nobela 1946an idatzi zuen, Italian komunismoa nagusituko zela uste zuen garaian; hartara, neorrealismoaren barruan koka daitekeen kronika honetan, ikusiko dugu nola herri klasea ari den apurka-apurka bere buruaren kontzientzia hartzen, klase kontzientzia izatera iritsi gabe ordea.

Idazle gehienak burgesiarena bezala, Pratolinik jende apalaren jarrera morala islatu zuen. Arrazoia?

Idazlearen esperientzia eta oroimena daude agertzen duen unibertso horren jatorrian. Bera ere herri xehe horretako partaide zen, eta horrexegatik izan zuen joera herri hori bere kontagintzaren protagonista nagusitzat hartzeko.

Azkenak
Putin eta Trump ostiralean bilduko dira, baina Zelenskik argi utzi du Ukrainak ez duela “lurralderik oparituko”

AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]


Aldatu Gidoiak ere salatu du IB3 Balearretako telebistak gaztelerazko edukia areagotu dituela

IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]


Amaya, altxor ia ezezagun hori

Zer: Euskadiko Orkestra

Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza

Zuzendaria: Gorka Miranda

Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]


Sañu Bizirik: “Statkraft enpresari alfonbra gorria jartzetik, herri presioari esker udalak parke eolikoari helegitea jartzera igaro dira”

Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]


26 urteko nafar bat hil da Pirinioetan

Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.


Zarrakazteluko sutea perimetratu eta kontrolpean dute suhiltzaileek

Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]


HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


2025-08-12 | Mikel Aramendi
Zergatik halako muga-zerga AEBek Indiari?

Asteko albiste nagusietako bat izan da, zalantzarik gabe: ehuneko 50eko muga-zerga ezarri die Trump administrazioak Indiatik datozkien esportazioei. Brasilekin parekatuta, zerga estatubatuar astunenak pairatu beharko dituen ekonomia handia izango da, aldaketarik ezean,... [+]


2025-08-12 | ARGIA
GOMENDIOAK | Hiru disko fresko, gozatzeko

Goizegi Hiltzeko 
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.

Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]


Espainiako Gobernua Kanarietan dauden 827 asilo eskatzaile lekualdatzen hasi da

Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]


Getariako Salbatore jaietan emakume baten aurkako “eraso larri” bat salatu, eta egitaraua bertan behera utzi dute

Getariako txosnagunean eta Aian egin dute elkarretaratze isila. Jai batzordeak txosnak itxi zituen.


Gizon bat atxilotu dute Erriberagoitian beste bat hiltzea leporatuta

Gizona Bilorian (Araba) hil dute, ustezko hiltzailea atxilotu dute Añanan (Araba).  


Al Jazeerako bost kazetari hil ditu Israelek

Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]


Zarrakazteluko sutea kontrolatzeko lanetan jarraitzen dute suhiltzaileek

Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.


Emakumeak gizonenak ziren lekuak hartzen

Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]


Eguneraketa berriak daude