Osaba Oscar
- Los Angeles (AEB), 1927. Biltmore hotelean zinema sektoreko hainbat profesional bildu zen Arte eta Zientzia Zinematografikoen Akademia sortzeko. Filmen errealizazioan kalitate kultural eta teknikoa zaintzea zuten helburu eta horregatik, hurrengo urtean, lan onenak saritzeko erabakia hartu zuten. Metro Goldwyn Mayereko eszenografo Cedric Gibbonsek diseinatutako estatuatxoa emango zitzaien arlo ezberdinetako profesional onenei.
Garai hartan Margaret Herrick Akademiako liburuzaina zen; gerora zuzendari izatera iritsiko zen. Oscar izenaren jatorria ez dago garbi, baina diotenez, Herrickek estatuatxoa ikusi zuenean bere osaba Oscarren antza zuela bota omen zuen. Geroztik, Akademiako kideek, modu informalean Oscar esaten zioten sariari. 1934an azaldu zen izena lehen aldiz prentsan; Sidney Skolsky kazetariak aipatu zuen bere zutabean, Katherine Hepburnek jasotako sariari buruz hitz egitean –Katherine Hepburnek 4 sari irabazi zituen guztira eta emakumezko aktore onenaren kategorian oscar gehien jaso dituena da–. Bost urte geroago, 1939an, mundu guztiak Oscar esaten ziela ikusita, Akademiak izena ofizialki erabiltzea erabaki zuen.
Sariak emateko zeremoniak hasieratik izan du oihartzun mediatikoa. 1928ko lehen zeremonia hartan, ordubete zuzenean emititu zen irratian. 1944tik aurrera ekitaldi osoa entzun ahal zen irrati bidez. Telebista emisioa 1953an egin zen lehen aldiz eta urteak joan ahala mundu mailako audientzia gero eta handiagoak lortzen joan da.
Ia 80 urtetan guztira 2.300dik gora estatuatxo banatu dira. Baina, glamourra eta mundu mailako oihartzuna alde batera utzita, askok zalantzan jartzen du 2.300 sari horiek Oscarren hasierako xedeari eusten ote dioten, hots, lan onenak saritzen ote dituzten. Film sarituenen artean Titanic eta The Lord of the Rings daude, biak hamaikana estatuatxorekin; bere garaian, ordea, Citizen Kane Orson Wellesen maisu lanak gidoi orijinal onenaren saria baino ez zuen jaso. Eta Fritz Lang, Ingmar Bergman, Federico Fellini, Alfred Hichcock, Akira Kurosawa, Stanley Kubrick eta Martin Scorsesek ez dute inoiz zuzendari onenaren saririk merezi izan, Akademiako kideen ustez.
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
Everest muturreko lekua da, arriskutsua, iristeko zaila, baina urtero 60.000 pertsona inguru elkartzen dira haren magalean. Ezagunak zaizkigu horrelako irudiak, ehunka lagun gailurrerantz, merkataritza-guneetako eskailera mekanikoetan nola, selfiearen bila. Makineria turistiko... [+]
13 urteko mutil bat da Adolescence telesailaren protagonista, bere eskolako neska bat erailtzeagatik atxilotua. Lau kapitulutan zehar saiatuko gara ulertezina ulertzen, baina gidoilariek ez digute azalpen errazik emango, baizik eta bullying dinamika nahasiak, manosferaren eragin... [+]
Unibertsitateko ikasleak azterketa garaian dauden bitartean, irakasleoi ikasturtea ixtea dagokigu. Irakasleak talde txikitan biltzean oso ohikoa da urte batetik besterako aldaketen gainekoak konpartitzea eta hausnarketaren brindis gisara ikasle belaunaldiaren
ezaugarritzea... [+]
Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]
Diskrezioa edo zuhurtzia hitzak entzuten dizkiedanean buruzagi politikoei kezka sortzen zait. “Hobe izango da zuhurtziaz jokatzea”, esaten digute. Horixe izaten da estalkia jakiteko, era publikoan egin izan balitz, onargarria ez zatekeen operazioa era sekretuan... [+]
Mandio eta kanpandorreetan hontz zuriaren ulu mikatza gero eta gutxiagotan entzuten dugu. Zer dela eta? Urbanismo basatiaren eta laborantza intentsiboaren ondorioz, bere habitata suntsitu dugu. Baina gaueko hegazti harrapari bitxia funtsezkoa zaigu, soroak osasuntsu mantentzen... [+]
Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]
Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]