Osaba Oscar
- Los Angeles (AEB), 1927. Biltmore hotelean zinema sektoreko hainbat profesional bildu zen Arte eta Zientzia Zinematografikoen Akademia sortzeko. Filmen errealizazioan kalitate kultural eta teknikoa zaintzea zuten helburu eta horregatik, hurrengo urtean, lan onenak saritzeko erabakia hartu zuten. Metro Goldwyn Mayereko eszenografo Cedric Gibbonsek diseinatutako estatuatxoa emango zitzaien arlo ezberdinetako profesional onenei.
Garai hartan Margaret Herrick Akademiako liburuzaina zen; gerora zuzendari izatera iritsiko zen. Oscar izenaren jatorria ez dago garbi, baina diotenez, Herrickek estatuatxoa ikusi zuenean bere osaba Oscarren antza zuela bota omen zuen. Geroztik, Akademiako kideek, modu informalean Oscar esaten zioten sariari. 1934an azaldu zen izena lehen aldiz prentsan; Sidney Skolsky kazetariak aipatu zuen bere zutabean, Katherine Hepburnek jasotako sariari buruz hitz egitean –Katherine Hepburnek 4 sari irabazi zituen guztira eta emakumezko aktore onenaren kategorian oscar gehien jaso dituena da–. Bost urte geroago, 1939an, mundu guztiak Oscar esaten ziela ikusita, Akademiak izena ofizialki erabiltzea erabaki zuen.
Sariak emateko zeremoniak hasieratik izan du oihartzun mediatikoa. 1928ko lehen zeremonia hartan, ordubete zuzenean emititu zen irratian. 1944tik aurrera ekitaldi osoa entzun ahal zen irrati bidez. Telebista emisioa 1953an egin zen lehen aldiz eta urteak joan ahala mundu mailako audientzia gero eta handiagoak lortzen joan da.
Ia 80 urtetan guztira 2.300dik gora estatuatxo banatu dira. Baina, glamourra eta mundu mailako oihartzuna alde batera utzita, askok zalantzan jartzen du 2.300 sari horiek Oscarren hasierako xedeari eusten ote dioten, hots, lan onenak saritzen ote dituzten. Film sarituenen artean Titanic eta The Lord of the Rings daude, biak hamaikana estatuatxorekin; bere garaian, ordea, Citizen Kane Orson Wellesen maisu lanak gidoi orijinal onenaren saria baino ez zuen jaso. Eta Fritz Lang, Ingmar Bergman, Federico Fellini, Alfred Hichcock, Akira Kurosawa, Stanley Kubrick eta Martin Scorsesek ez dute inoiz zuzendari onenaren saririk merezi izan, Akademiako kideen ustez.
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.