Hazkunde ekonomikoaren onuradunak
Gorakadaren eragilea hazkunde ekonomikoa izan da, izan ere, hasierako aurreikuspen ofizialak ere gainditu baititu. Horietako bi oso sektore errentagarriak izanagatik, elektrizitatearen eta banketxeen arloetako bilakaera gorakadaren adierazle nabarmena da. 2005eko etekinekin alderatuz gero, aurtengoek %20 gehiago jaso dute batez beste. Gauzak horrela, Endesak, Iberdrolak, Unión FENOSAk eta Red Eléctrica enpresa espainiarrek 1.100 milioi euro baino gehiago banatu dituzte euren akziodunen artean, 2006ko etekinen ordain gisa. Egoitza nagusia Bilbon daukan Iberdrolak 405,6 milioi euro banatu ditu. Bilbon kokatuta dagoen BBVAk ere 469 milioi euro banatu ditu.
Nork ateratzen dio etekina hain dibidendu onak sortzen dituen hazkunde ekonomiko horri? Langileriak eta herritar xumeek ez behintzat. Ezta aurreztaile txikiek ere. Betikoek, nork bestela? Enpresa handietako exekutiboek, Burtsan unerik egokienean egiten dituzten sartu-irtenei esker negozio borobila egiten dutenek. Izan ere, Burtsan, IBEX 35aren barruan dauden enpresetako buruek 2.585 milioi euro gastatu zituzten euren enpresetako tituluetan 2006an. Era berean, eraikuntzako enpresetako akziodun boteretsuek sekulako dirutzak irabazi dituzte Burtsan, 2006an eskuratutako akzio-multzo handiei esker. Besteak beste, Accionak 106 milioi euro jaso zituen dibidendutan Endesan daukan %20gatik; ACS taldeak 49 milioi euro FENOSAko %40,5agatik eta 40,5 milioi euro Iberdrolako %10gatik. Bestalde, SACYR Vallehermosok 88 milioi euro kobratu zituen Repsol YPF enpresan daukan %20gatik.
Hala ere -nahiz eta Estatuak 800 euroko hobaria finko bihurtzen den aldi baterako kontratu bakoitzeko- hazkunde ekonomiko hori ez da enpleguaren kalitatean islatzen, lan-baldintzek hobera egin eta errekorrak hautsi diren arren, lan-baldintzak oso prekarioak dira oraindik. Hego Euskal Herriko lan-kontratazioen kopuruak markak hautsi zituen 2006an: 1.094.469 kontratu sinatu ziren. Horien %90,21, hots, 987.330, prekarioak izan ziren, eta gainerakoak, 107.139, mugagabeak izan dira eta finko bihurtu dira urtea amaitu aurretik. Bestela esanda, 2006an sinatutako kontratu finko bakoitzeko 10 prekario sinatu ziren. 25 urtetik beherako pertsonak dira kontratu finko gutxien lortzen dituztenak.
Gauzak horrela, zer-nolako hazkunde ekonomikoa da gaur egungoa? Izaera neoliberaleko, hots, kapitalistako hazkundea. Gero eta basatiagoa. Gutxi batzuk aberasten diren bitartean, milaka familiek lan-prekarietatea pairatzen dute eta hipotekatuta iristen dira hil bukaerara.
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]