Kazetari zailduak eta umore freskoa

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Prentsa idatzia: Felix Ibargutxi

Felix Ibargutxi legazpiarrak urte asko daramatza kazetari lanean. 1979an kazetaritza ikasketak amaitu zituen Nafarroako Unibertsitatean eta urte hartan bertan Zeruko ARGIAn erreportajeak egiten hasi zen. Orduz geroztik gaztelaniaz aritzen diren hedabideetan jardun du Ibargutxik, Eginen bere garaian eta El Diario Vascon orain.

Azken hedabide horretan, 1986an Zabalik izeneko gehigarriaren sortzaile eta kudeatzaile izan zen. El Diario Vasco egunkariak euskarari lekua emateko proiektu horren garapena bere esku jarri zuen. Gehigarria desagertuta, egunkariko ohiko orrietan du txokoa Ibargutxik. Gaztelaniazko itsasoan zorrotz eta oso hurbiletik landu du euskarazko kultur produkzioa. Egunerokoari ederki egiten dio jarraipena, baina badaki ezkutuan diren harribitxietara iristen ere. Ondo baino hobeto ezagutzen du Gipuzkoa, laneko eremua. Bertako kultura oro har, eta herri kultura argitara ekartzen ditu.


Telebista: Wazemank

Ezin ukatu arrakasta izan duenik, 2005eko udan hasi zenetik, ETB1eko umore saio honek. Guk audientzia datuak ez dauzkagu eskutan, baina kalean Wazemankek izan duen eragina begi-bistakoa da. Nola lortu dute halako arrakasta? Anjel Alkain zuzendariak dioenez, umore «freskoa, ganberroa eta gaztea» egiten dute. Euskal Herriko eguneroko gertaeretan oinarritzen dira eta zenbait esketx bertakoek ulertzeko modukoak dira, baina umore unibertsala ere lantzen dute. Futbola eta politika ez dituzte lantzen, aspergarriak iruditzen zaizkielako. Gainerakoan, telebista kate horretako beste saioen karikaturen bidez ere, ikus-entzuleen barrea edo irria eragiten saiatzen dira: Goenkaleko esketxak eginez, hainbat saiotako aurkezleak imitatuz... Euskaltzaindia ere ez dute bakean utzi, eta ez da harritzekoa. Hizkuntzari garrantzia handia eman diote eta oso ondo zaindu dute erabilera. Euskara zurrun eta akademikotik urrundu eta kaleko jendeak darabilen hizkerara hurbildu dira; euskara bizia erabili dute eta euskalkien zein herri hizkeren alde egin dute. Nola ez, hitz jokoek, esalmoldeek arrakasta handia izan dute, esan nahi dugu, kalean hitzetik hortzera entzuten direla «koxk», «eongo gatxik», «izan untsa» eta tankerakoak.


Irratia: Jojo Bidart

Jojo Bidart baigorriarrak 25 urte daramatza Irulegiko Irratian lanean, irratiak adina urte. 1981ean hasi zituzten emisioak Nafarroa Behereko Irulegi herrian, Menta izeneko baserrian. 1982an hasi zuten programazio finkoa. Fisika ikasi zuen Bidartek eta horregatik -dio berak- irratia abian jartzeko kontu teknikoetan buru-belarri aritu zen hasieran. Kazetari gisa ere hasi zen lanean apurka-apurka eta lan-taldea mardultzen joan denez, kontu teknikoei baino kazetari lanari lotu zaio. Politika, ekonomia eta sozial arloan aritzen da batik bat. Badago zeresana, «Iparraldeko barnealdea husten ari dela badira sektore ahulak, indarra galtzen ari direnak... badago zer kontatua». Eta ez da erraza batez ere barnealdeko jendea mintzaraztea, gutxi direlako eta elkar ezagutzen dutelako, kostaldean ez bezala. Iparraldean izaten diren mahai-inguruetan, askotan izaten da; batzuetan teknikari lanak egiten, irratirako grabatzen eta beste batzuetan moderatzaile. Esan digu moderatzaile ezetz, akuilatzaile lana egin behar izaten duela jendeak iritzia emateko pausoa eman dezan.


Internet: IKTeroak

Ordiziako (Gipuzkoa) Jakintza Ikastolak IKTak bultzatzeko asmoa agertu zuen duela bi urte. Informazio eta Komunikazioaren Teknologiak da IKT siglen esanahia. Nola lortu teknologien mundua irakaskuntzarekin uztartzea? Jokin Lacalle Jolaus irakaslea hasi zen gaiari tiraka eta laster Maite Goñi Sei eta Mikel Etxarri Magic gurdira igotzea lortu zuen. Helburua eskolako irakasleen zein ikasleen artean teknologia berrien eta irakaskuntzaren arteko harremana sendotzea zen. Ez zaie erraza egin irakasleengan eragitea, mundu hori arrotza zaielako eta norberak landutako gaiak, esate baterako Interneten partekatzea kosta egiten zaielako. Ikasleak hobeto moldatu dira, nahiz eta lanean hasi zirenean ezustekoak izan. Lacallek adierazi digunez, «jendeak uste du haurrak Interneten izugarri ondo moldatzen direla, baina messenger-ez, hotmail-ez eta word-ez gain ezer gutxi dakite». Baliabideak eskura jarri eta erakutsi egin diete ikasleei, beraiek aportatu, partekatu ditzaten edukiak, iritziak... Lacalleren ustez, «ikasleak eskolak hartzera ohituta daude, ikastetxera etorri, jaso eta etxera. Irakas eredu hori aldatu nahiko genuke». Eskolan, beraz, ari dira ikasleak eta irakasleak zirikatzen, baina erreakziorik bikainena eskolatik kanpo jaso dute, azken finean «euskal blogosfera existitzen delako» eta mundu horretako esperimentatuek segitzen dutelako IKTeroen bloga: http://ikteroak.blogsome.com>.


Publizitatea: Oarsoaldeko Euskara Batzordea

Eta zuek zer? Horrela du izena Oarsoaldeko Euskara Batzordeak egindako kanpainak. Zuek hori gurasoak dira, haurrei euskaraz egiten dieten eta beraien artean gaztelaniaz egiten duten gurasoak. 2003an hasi ziren lantzen hizkuntzak familia transmisioan duen garrantzia Oarsoaldeko lau udalak (Errenteria, Oiartzun, Lezo eta Pasaia). Lau herrietako teknikariek badakite transmisioaren gaia konplikatua dela: familiaren alorrean sartu behar, are gehiago, bikote harremanen eremuan. Euskara Batzordearen helburua bikoteak hizkuntzarekiko hartzen duen jarrerak haurrengan duen eraginaz jabetzea da. Hori da lehen pausoa: guraso euskaldunek jakin dezatela bikote hizkuntza gaztelania baldin bada, huraxe bihurtuko dela etxeko hizkuntza. Sentsibilizazio lan hori urtetakoa izango da, Joxe Luix Agirretxe Euskara Batzordeko buruak azaldu digunez, «zirimiri efektua izan behar du».

Eta zuek zer kanpainan, besteak beste, irrati tarteak egin dituzte iazko iraila-urrian eta arrakasta izan dutela esan digu Agirretxek. Dirudienez, guraso dezentek gogoan hartu ditu honako esaldiak: «Euskara haurren hizkuntza al da? Euskara eskolan bakarrik erabiltzen den hizkuntza al da?».


Merezimenduzko saria: Aizu! aldizkari

AEKren Aizu! aldizkariak 25 urte bete ditu. Euskaltegietan euskara ikasteko ahaleginean ari ziren ikasleentzat tresna izan nahi zuen Aizu!k. 25 urteotan gauzak aldatu direla aitortu digu Eñaut Mitxelena aldizkariko koordinatzaileak, orain euskaraz trebatzeko baliabide askoz gehiago dago. Hala ere, hilero argitaratzen den aldizkariak hasierako funtzioa betetzen segitzen du: euskaltegietako ikasleei ikasketekin laguntzeko tresna da. AEKren euskaltegietako ikasle guztiek jasotzen dute aldizkaria eta sarritan ikasgelan bertan erabiltzen dute material gisa. Bistakoa da hori aldizkarian; elkarrizketa, erreportaje edo dena delakoetan, esate baterako, hiztegitxo batzuk ageri dira ikasleei laguntzeko. Idazteko orduan ere Mitxelenak esan digu estiloa zaintzen dutela, hau da, estilo sinplea, garbia erabiltzen saiatzen dira euskara ondo menderatzen ez dutenak hobeto molda daitezen. Aizu! ez da, ordea, ariketaz osatutako aldizkaria eta edukiek badute helburua: euskal kultura ikasleei gerturatzea. Gainera, irakurle bakarrak ez dira ikasleak, harpidetza sistemaz edozein herritarrek jaso dezake etxean Aizu! eta hainbat kioskotan ere eros daiteke.

AEK-k behin baino gehiagotan esan du albisterik onena euskaltegiak desagertu direla esatea izango litzatekeela, haien beharrik ez dugulako. Ez diogu opa Aizu!ri ateak ixtea, baina ederra litzateke euskara ikasleentzako baino, aldizkaria euskara ederki menperatzen duen irakurlearentzako izatea.


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude