Beste gu

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Eguneroko bizitzari ihes egin nahiak, lagun berriak ezagutzeko gogoak edo jakin-min hutsak erakarrita jende asko harrapatu du azken aldian Second Life-ko mundu birtualak. Internetek beste pertsonekin harremanak izateko eskaintzen dituen aukeren artean azken urratsa eman dute komunitate horretako bi milioi erabiltzaileek, unibertso paraleloa sortuz. Bakoitzak bere ezaugarri fisikoak irudikatzeko hiru dimentsioko gorputz birtuala dauka bertan eta komunikatzeko idatzizko mezuak, keinuak eta soinu efektuak erabil ditzake, besteak beste.

Benetako munduaren tankera ahalik eta handiena duen planeta sortzen saiatu dira Second Lifeko sustatzaileak. Mundu errealekoak bezalako hiriak eta auzoak sortu dituzte eta horietan mota guztietako jendearekin topo egin dezake bisitariak, aberatsetatik hasi eta sosik gabe noraezean dabiltzanetaraino; jende dotorea eta punky itxurakoa; zaharrak, gazteak, bikotekide formalak, prostitutak... Dena gure munduan bezala.

Azken urteetan interneten izan diren fenomeno arrakastatsuenen artean dago. Datuei erreparatzea nahikoa da horretaz jabetzeko: erabiltzaile kopuru handiaz gain, deigarria da egunero milioi bat dolar inguruko gastuak egotea Second Lifen. Eta ez gara Monopolyko diruaz ari, benetakoaz baizik. AEBetako dolarrak linden dollar delakoengatik aldatu daitezke web gunean, burtsaren antzeko truke sistema baten bidez -lerrook idatzi bitartean, dolar bat 187 linden dollarengatik aldatzen da-. Behin trukea eginda, hain birtuala ez den diru horrekin nork bere alter egoaren itxura alda dezake arropa berriak, orrazkerak eta bestelako osagarriak erosiz. Edo, hala nahi badu, lursailak eskuratu ditzake bere etxea eraikitzeko. Bizimodu nahasiagoaren bila dabilenak berriz, kasinoetan apustuak egiten edo zurrutean xahutu ditzake sos guztiak. Artikulu hau idatzi den egunean 1.011.029 dolar gastatu dituzte erabiltzaileek, eta hori 24 orduko datua besterik ez da.


Plan birtualak egingo ditugu?

Bigarren bizitzan planak egiteko oso baliagarria da eguneko jardueren agendari errepasoa ematea. Erakusketak, azokak, errezitaldiak, festak... Eskaintza zabala dago denen eskura. Musika gustuko dutenek, adibidez, badute non aukeratu: kantari askok beren burua ezagutzera emateko baliatu dute hiru dimentsioko plataforma. Galesko Melanie Fudge musikariak adibidez, Wired News aldizkarian duela hilabete batzuk azaldu zuenez, disko gehiago saldu ditu Second Lifen, ohiko dendetan baino. Fudgeren arabera, astetik astera musikari gehiago ari dira sortzen dituzten kantak bigarren bizitzara eramaten.

Mundu errealean orain dela urte batzuk izandako argia galdu duten izarrek eta oraindik distira handiagoaren bila dabiltzanek ere titularretan azaltzeko aukera ederra ikusi dute. 80ko hamarkadan Luka abestiarekin ezagun egin zen Suzanne Vega da horren adibide. Joan den urteko abuztuan emanaldia eskaini zuen streaming bidez -emisioa egin bitartean zuzenean entzuteko moduan alegia- Second Lifeko Infinite Radio irrati emandegian eta prentsan izan zuen oihartzuna ikusita beste askok bere eredua jarraitu dute. Harrezkeroztik Duran Duranek, U2k eta Regina Spektorrek, besteak beste, kontzertuak egin dituzte Second Life-en.


Diru zuriketa eta piratak

The Second Life Herald da alegiazko planeta honetan argitaratzen diren egunkarien artean garrantzitsuena. Eztabaidak, programaren arazoen inguruko berriak eta erabilera okerren ingurukoak azaltzen dira bere orrialdeetan. Agerkari horri esker ondoko susmoaren berri izan dugu: zenbait erabiltzailek ez ote duten Second Life mundu errealeko diru beltza zuritzeko erabiltzen. Horretarako, benetako dirua linden dollar delakoengatik aldatu, mundu birtualean lursailak erosi eta jabetza horiek beraiekin ados jarritako beste erabiltzaile batzuei salduko lizkiekete.

Eta ez da bigarren bizitza honek diru kontuekin eman duen arazo bakarra: joan den urteko irailean argi geratu zen Second Lifeko merkataritza jarduerek legez kanpo aberastu nahi dutenen artean zelako interesa piztu duen. Pirata informatiko batek www.secondlife.com gunearen segurtasun hutsune bat baliatuz 600.000 erabiltzaileren datuak arakatu zituen, tartean banketxeetako kontu korronteen zenbakiak.


Mundu birtualari esker aberastutakoak

Nork esan zuen diru-gosea ezin dela digitalizatu? Aipatutakoek erakusten dutenez mundu birtualak sortzeak ez du iruzurra eta lapurretarekin bukatuko. Ezta patrikak betetzeko modu garbiagoekin ere. Izan ere, objetu eta zerbitzu birtualen salerosketa diru-iturri modura erabiltzen dute guneko bizilagun batzuek eta, lehen esan dugun moduan, salerosketarekin ateratako sosak mundu errealeko diruagatik alda daitezke. Horregatik, objetuak sortzen dituzten erabiltzaile gehienek horien kopiak egitea debekatzen dute.

Arrazoia ekonomikoa da, noski: erabiltzaile askok beren soldata dute jokoan. Bigarren bizitza lehenengoaren zerbitzura jarri dute eta hasieran afizio zena ofizio bihurtu. Baten bat aberastu ere egin da, Ailin Graef alemaniarra kasu. Lehen hezkuntzako irakasle horrek duela bi urte hasi zuen bere bigarren bizitza Anshe Chung izenarekin eta orain milioi bat dolar baino gehiago balio duten jabetzak ditu. Horiek kudeatzeko, benetako munduan enpresa bat jarri du abian. Txinako Wuhan hirian dago eta 25 pertsona ari dira bertan, Graefen negozioei ahalik eta etekin handiena ateratzeko lanean.


Arraroa ote?

Baten batek honezkero bere buruari galdetuko zion nola den posible horrelako mundu bat abian jartzea eta, batez ere, jendearen inplikazioa horrenbestekoa izatea. Agian pertsonok fikzio sinesgarriak sortu eta kontsumitzeko joera dugu besterik gabe, eta Second Life literatura eta zinemaren ondorengo urratsa besterik ez da. Dena dela, fikzio honek ere errealitatetik edaten du aurrerantz ematen duen urrats bakoitzeko. Denborak esango du pausu horiekin bide luzea urratzeko gai den.

Brasilek adina elektrizitate behar duen mundua
Mundu birtualean sartzeko aski da www.secondlife.com gunean izena eman eta programa deskargatzea. Behin aplikazioa abiarazita, sarbidea Interneteko konexioaren bidez egiten da. Batera konektatuta dauden erabiltzaile kopurua oso handia denean ordea, Second Life arazoak ematen hasten da: mantsotu egiten da, zenbait lekuk, bertan erabiltzaile asko elkartu badira, kargatzeko denbora asko behar izaten dute eta sarritan programa ez aurrera eta ez atzera geratzen da. Planeta birtuala 24 orduz Interneten egoteko beharrezkoak diren 2.700 zerbitzariek arazo dezente izan dute 2003an martxan jarri zirenetik. Ez da harritzekoa, Second Lifeko gorputz birtualak bizirik mantentzeko Brasil osoko biztanleek adina elektrizitate gastatzen dutela kontuan hartuta.


Azkenak
Komunikazioa errazteko eta mintzamenaren errehabilitazioa lantzeko IA-Speak tresna garatzen ari dira Nafarroan

Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.


Aste Nagusia manteroen erreparaziorako eta justiziarako aukera gisa

Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.


Sexu-indarkeria Antartikako ikerketa-base estatubatuarretan

AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.


Gasteizen kalean bizi diren maliarrak Oñati eta Tolosara mugituko ditu Jaurlaritzak

50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]


Feng Shui pianoan

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.

Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]


Zangozako Muga meategia finantzaketarik gabe geratu da, txinatar inbertitzaileek atzera egin ostean

Txinako Qinghai enpresak atzera egin eta ez ditu 257 milioi euro inbertituko potasa meategi proiektuan. Finantzaketarik gabe ez ezik, Muga meategia ustiatzeko lizentzia ere ez du proiektuak, 2024ko urrian Nafarroako Justizia Auzitegiak bertan behera utzi... [+]


2025-08-20 | Ahotsa.info
Ibaitik itsasoraino, Tuteratik Hendaiara, Palestinaren aldeko ibilaldia irailaren 10etik 20ra

Ibilaldiaren helburuak dira, alde batetik, Euskal Herrian kausa palestinarra babesteko sarea ikusaraztea eta aktibatzea, eta, bestetik, sionismoarekin kolaboratzen duten enpresa eta erakundeak salatzea, hala nola CAF, Teva, Carrefour, Zara eta Bardeako tiro poligonoa. Euskal... [+]


Manteroen kanpalekua desegin du Poliziak Bilbon, eta konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu dute

Bilboko Udaltzaingoak kale saltzaileak Bilboko Gas plazatik kanporatu ditu, bertan bizi baitira kale egoeran Aste Nagusian salmentak handitzeko asmoarekin. Bilboko Konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu, eta elkarretaratzea egin dute.


2025-08-20 | ARGIA
Jaurlaritzaren publizitate banaketa
Hedabide erdaldunen zakua, gero eta gizenago

Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]


Zizur Nagusian emaztea hil zuen gizonak behin-behineko espetxealdia etxean beteko du

85 urteko gizonak bere emaztea hil zuen uztailean, eta Poliziaren ikerketaren ondoren behin-behineko espetxealdian zegoen. Orain, Nafarroako Auzitegiko Bigarren Atalak esan du gizonak "ageriko narriadura kognitiboa" daukala eta "zaurgarria" dela.


Europak Israeli masiboki armak erosten jarraitzen du: Elbit taldeak 1.600 milioi euroko kontratua sinatu du Serbiarekin

Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]


2025-08-19 | Gedar
22 langile kaleratuko ditu Bridgestonek azpikontratatutako Serveok

Plantillak astelehenean ekin dio grebari, kaleratzeei ezetz esateko. Espedientearen kontsulta-aldia abuztuan hasi izana salatu du Hego Uribeko LASek, enpresaren asmoa "langileen mobilizazioa eta erantzuna oztopatzea" izan delakoan.


Jordaniak derrigorrezko soldadutza ezarri du “Israelgo eskuin muturraren mehatxuaren” aurrean

Komunikazio ministro eta gobernuaren bozeramaileak iragarri du neurria. Berehala galdetu diote ea mehatxuren batek bultzatu duen erabakia, eta horri erantzun dio "mehatxua Israelgo eskuin muturretik" datorrela.


Bi langile hil dira lan istripuetan pasa den astean

Abuztuaren 13an, 54 urteko Nafarroako garraiolari bat hil zen Bartzelonan deskarga lanak egiten zituen bitartean. Hurrengo egunean, Errenteriako Merkaoiartzunen 58 urteko langilea hil zen istripu ez-traumatiko baten ondorioz.


Eguneraketa berriak daude