Mugek eragindako arazoak gainditzen
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Gaiak badu, beraz, herritarren arreta. Izan ere, muga inguruetan bizi direnek hainbat arazo izaten dute muga inguruan bizitzeagatik. Eta ez lukete izan behar, Rafael Huesoren iritziz. Hueso Eusko Jaurlaritzako langilea da, eta gaur egun Pirinioetako Lan Elkarteko (PLE) idazkari nagusia, EAEri baitagokio orain haren presidentzia. «Zeintzuk dira mugako biztanleen ohiko arazoak? Esaterako, nik telefonoz deitzen badut Irundik Hendaiara, dei horrek Cadizetik Lillera egindakoak beste balio behar du? Eskutitz bat bidaltzen badut, zein bide egingo du eskutitz horrek Hendaiaraino? Ohiko bide guztietatik igaro behar da? Zenbat ordaindu beharko dut?», galdetu du Huesok. Adibide xumeak, eta inolaz ez bakarrak.
Aldebiko harremanaz mintzatzean, Bidasoako alde biez ari da Muñoa. «Ni orain dela hamar urte hasi nintzen gai hau lantzen. Eta egin nuen lehenbiziko gauza zera izan zen: alde batean zein bestean eskumenak dauzkagunok mahai baten inguruan esertzeko eskatu. Hegoaldetik, batez ere Eusko Jaurlaritza eta foru aldundiak, Gipuzkoakoa behintzat. Horien artean baditugu eskumen guztien %95 gutxi gorabehera».
Iparraldetik, nor egon beharko litzateke Muñoaren iritziz? «Bada, Akitaniako Eskualde Kontseilua, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorra eta, eskumenik ez izan arren, guk nahi genuke Iparraldeko Hautetsien Kontseilua ere egotea. Zein da arazoa? Eskualde eta departamenduetako erakundeek eskumen gutxi daukatela, zer edo zer proposatuz gero beti erantzuten dutela: guk ezin dugu hori egin, hori Parisi dagokio». Horregatik, Eusko Jaurlaritzak nahi du benetako eskumenak dauzkana ere, alegia, Frantziako Estatua, mahai horretan egon dadila. «Paueko prefeta izan daiteke, edo Bordelekoa, hori beraiek erabaki dezatela», jarri du aukeran Muñoak.
Bilera haren ondorio gisa, Muñoak berak proposatutako lankidetza eredua onartu zuten parte-hartzaile guztiek. Behin xehetasunen inguruan erabateko adostasuna erdietsita, akordioa jende aurrean aurkeztea besterik ez dago egiteke, eta hori urtarrila honetan bertan egiteko asmoa dute. Hurrengo urratsa eguneroko jardunaz arduratuko den bulego teknikoa sortzea izango da.
Oro har, esan daiteke administrazio publikoari dagokion edozein arlo jorra daitekeela hurbiltasun lankidetzan (osasungintza, irakaskuntza, euskara...), eta baita pribatu batzuk ere. Esaterako, trafiko arazoak egon ohi dira Biriatun. Hegoaldean publikoa da arazoa, Gipuzkoako Foru Aldundiak duelako eskumena, baina Iparraldean Autoroutes du Sud de la France arduratzen da, enpresa pribatua beraz. «Hala ere, interes publikoa dago hor, eta erakunde publikoek badute zer esanik», bukatu du Muñoak.
Gure asmoa, akordio haren bidez alde bietako biztanleen eguneroko bizimodua erraztea zen, gauzak normalizatzea», aldarrikatu du Muñoak. UPNren gobernuak, ordea, EAEtik datorren proposamen oro uxatzen du, «Nafarroa Euskadin txertatzeko ahalegina delakoan. Ez dute gutaz ezer ere jakin nahi, eta oraingo presidentea hor dagoen bitartean nekez aldatuko da hori», kexu da Muñoa; «beraz, zaila izango da haiekin mugaz gaindiko inolako egitasmorik abiatzea oraingoz».
Mondragon Unibertsitatearen arabera, Irunen mugaz haraindiko zuzenbideari buruz abenduan eginiko jardunaldietan, hitzaldiak eman zituztenek ea zein egoeratan zeuden galdetu zieten bertara joandakoei. Gehienak Hegoaldekoak ziren, Hendaian bizi zirenak eta Hegoaldean lan egiten zutenak. Jende askok dauka soslai hori; alderantzizkoa, berriz, inork ez, edo oso gutxik behintzat.
Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]
Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.
Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.
Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]