Photomuseum: Goiz bateko ibilaldi didaktikoa


2006ko abenduaren 03an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Photomuseumera sartu aurretik ez dakigu zehazki zer aurkituko dugun. Argazkien erakusketak egongo dira? Azalpenak emango dizkidate? Zer da zehazki, argazkigintzaren museo bat? Museo batek, ICOM-en (Museoen Nazioarteko Kontseilua) arabera, hiru helburu nagusi eduki behar ditu: ikertzea, didaktikoa izatea eta gozamena. Photomuseumak hirurak lantzen dituen arren, nagusiki helburu didaktikoa du. Urtean hamabi erakusketa eskaintzen dira hall-ean. Gainontzeko hiru pisuetako erakusketak finkoak dira eta hiru taldetan banatuta daude: teknika, generoak eta erabilera. Museoaren helburua argazkigintzaren historiari errepasoa ematea da.

Denboraren makinan sartuko bagina bezala sentitzen gara museora sartzean. XIX. mendetik gaur eguneraino paseotxo bat ematen ari garela dirudi. Bide horretan kamera iluna, dagerrotipoa, lau objektibodun kamera, reflex kamera eta gaur egungo kamera digitalak aurkituko ditugu. Hauen alboan, bakoitzari dagokion argazkia: XIX. mendeko Zarauzko neskameak, zuri beltzeko eta koloretako argazkien arteko kontrasteak, gerrako argazkiak... Horiek guztiek sentsazio bereziak sorrarazten dizkigute.


Nola ikusten dute umeek? Eta helduek?

Printze Txikia nobelan esaten den bezala, «nagusi guztiak izan dira noizbait haur». Baina batzuetan zaila egiten zaie haurrek ikusten dituzten gauzak somatzea, «nagusiek zenbakitan» pentsatzen baitute. Antzeko zerbait gertatzen da argazkiekin ere. Leopoldo Zugaza museoaren sortzaileetako batek esandakoaren arabera, umeek asko ikasten dute museoetara bisita egitean eta hori galderak egiteari esker lortzen dute. Koadroek bezala, argazkiek ere ikusten denaz gaindiko informazioa daukatela hautematen ikasten dute. Horrela, museoan dagoen koadro edo argazkirik onena identifikatzeko gai dira eta gainera beren arrazoia argumentatzeko ahalmena daukate. «Helduekin ezin da halakorik egin. Borondatea eduki behar dute eta esan zergatik ematen duen argazki batek, adibidez, atseden sentsazioa» dio Zugazak. Publikoak galdera horiek planteatzea beharrezkoa dela esan du museoko zuzendariak.

Museoa bisitatu dutenen inpresioa ona dela gaineratu du. Orokorrean, «jendea harrituta geratzen da museoarekin». Izan ere, argazkigintza gertutik ikusi dugun arloa izan da beti, baina gauza berri asko ikas daitezke oraindik. Etorritako bisitarien kopuruarekin gustura daude, baina Leopoldoren esanetan, «ez dira guk nahi adina. Beti nahi izaten dugu gehiago».


Museoa baino gehiago

Photomuseuma irabazi asmorik gabeko fundazio pribatua da. Bi familiak osatzen dute, alde batetik, Ramon Serrasenak, eta bestetik, Leopoldo Zugazarenak. Museoaren administrazioaz gain, erakusketak, argitalpenak eta aholkularitza dira besteak beste fundazioak daramatzan eginkizunak. Argazkigintza Villa Manuelako lau pareten artean ez geratzeko, beste hainbat zerbitzu erabiltzeko aukera ematen dio Photomuseumak bere publikoari. Sei hilabetean behin Archivos de la Fotografía aldizkaria argitaratzen dute, gaztelaniaz. Bertan, argazkigintzaren inguruan argitaratu ez diren lanak edo beren itzulpenak agertzen dira. Honez gain, aldi baterako erakusketen katalogoak, erakusketa horien liburuxka-gida, monografiak eta kartelak ere argitaratzen dituzte eta hilero 4.500 pertsonei bidaltzen zaizkie etxera. Noizean behin ikastaroak, hitzaldiak, kongresuak, elkarrizketak eta antzeko ekintzak antolatzen ditu Photomuseumak.


Katalogazio lan handia

Museoak argazkigintzako obren katalogazioan lan asko egin du. Esaterako, 1839tik 1995ra bitartean Espainiako Estatuan argazkigintzaren inguruan argitaratutako guztia katalogatzen ari dira. Katalogazioa orain dela lau bat hilabete hasi zuten eta museoko bi langile ari dira horretan.

Liburutegietako obren katalogazioa aurrera eramaten ari da bi langile horietako bat. Zati handi bat katalogatuta dago jada eta Photomuseumeko web orrian (www.photomuseum.name) eta Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionalean (www.liburutegiak.euskadi.net/katalogobateratua) ikus daiteke. Bestea, objektu eta argazkiak katalogatzen ari da. Objektuena ia amaituta dago, orain berrikustea eta datu batzuk gaineratzea falta da. Aurrerapen handia izan da museoarentzat piezak inbentariatzea. Hala ere, lan hau egiteak denbora asko eskatzen du, katalogazio sistemak oso geldoak direlako oraindik ere. «Ez dakigu noiz amaituko den zeren etengabe ari gara pieza berriak ekartzen» esan digu Leopoldo Zugazak.


Euskal herritarren argazkigintza

Bisitaldian zehar hainbat argazki harrigarri eta berezi aurkitu ditugu eta baita tartean euskal argazkilarien lanak ikusi ere. Gaur egun argazkilaritza denon eskura dago. Argazki kamera mota asko daude: digitalak, negatibodunak, telefono mugikorretakoak... eta prezioz eskuragarriak dira. Beraz, edonor izan daiteke argazkilari. Baina profesionalen kopurua ere asko igo da azken urteetan eta hainbeste argazkilariren artean gehiengoa anonimoa da. Leopoldo Zugazaren ustez, Euskal Herrian argazkilari asko eta kalitatekoak ditugu, baina aipatutako arrazoiengatik ez dira ezagunak. Beste arrazoi batzuk ere badaude, izan ere, «mundu mailan ezagunak diren argazkilari asko argazkitik kanpoko arrazoiengatik dira ezagun».

Beraz, euskal argazkilarien obrekin gozatzeko Photomuseuma bezalako tokietara jo dezakegu.

Biharko «klik»ak aztergai abenduaren 2tik 4ra

Telefono mugikorra poltsikotik atera, irudia aukeratu eta "klik" batean argazkia atera. Zenbat aldiz egin ote dugu? Mugimendu hau egitea arrunta bilakatu da guretzat, baina orain dela hamar urte pentsaezina zen. Argazkigintza esku gutxitan egotetik, edonork eta edozein txokotan "klik" bat egitearekin soilik argazkia lortzera pasatu da. Egunean milioika eta milioika argazki ateratzen dira mundu osoan eta segundo batzuetan munduko beste puntara iristen dira. Bistakoa da argazkigintzak eduki duen bilakaera, baina ez dakigu nola jarraituko duen garatzen. Aurtengo Argazkigintzaren Historiaren II. Kongresuak gai hau aukeratu du Photomuseumean egingo diren hitzaldietan lantzeko.

Kongresuaren bigarren edizio honetan sei aditu arituko dira argazkigintzaren etorkizunari buruz eztabaidatzen eta bakoitzak gai bat landuko du:
- Josu Bilbao Fullaondo (EHUko irakaslea eta argazkilaria). Prentsako argazkigintzaren etorkizuneko erronka.

- Alejandro Castellote (PhotoEspaña argazkigintza jaialdiko zuzendari izandakoa). Jaialdiak, txapelketak eta lehiaketak. Argazkigintzaren merkatua.

- Alain Desvergnes (Frantziako Argazkigintzaren Eskola Nazionaleko zuzendari izandakoa). Argazki Eskolen etorkizuna.

- Rafael Doctor (Gaztela Leongo Egungo Artearen Museoko zuzendari izandakoa). Museoak eta etorkizuneko argazkigintza.

- Horacio Fernández (PhotoEspaña argazkigintza jaialdiko zuzendari izandakoa) Arte plastikoa eta argazkigintzaren arteko etorkizuneko kointzidentziak eta desadostasunak.

- Carmelo Vega (La Lagunako Unibertsitateko katedraduna) Argazkigintza unibertsitatean, ba al du etorkizunik?

Argazkigintzaren Historiaren II. Kongresua abenduaren 2tik 4ra izango da Photomuseumean.

Photomuseumaren hastapenak
Urte askotan aritu dira Ramon Serras eta Leopoldo Zugaza Photomuseuma egiteko materiala pilatzen. Argazkiak, kamerak, liburuak... denetik aurki dezakegu orain ia urtebete ireki zen argazkigintza museoan. 1993an museoaren lehenengo saiakera egin zuten Zarauzko Villa Manuelan eta Argazkigintza museo baten lehen zirriborroa izenpean egin zuten lehen erakusketa. 1993tik hona museoak aldaketa handiak izan ditu. Hasieran, eraikinaren goiko bi solairuak bakarrik zeuzkaten erakusketak egiteko, besteetan udal euskaltegia eta gaztetxea baitzeuden. Baina Leopoldo eta Ramonen asmoa ez zen honetara mugatzen. Horrela, Zarauzko Udalaren laguntzarekin Photomuseumaren proiektua aurrera ateratzea lortu zuten. Eraberritze lanak, Villa Manuela egoitza argazki museo bilakatzeko ideiarekin egin zituzten. Orain dela urtebete eskas ireki zituen Photomuseumak bere ateak eta ordudanik hainbat erakusketa eskaini ditu.

Leopoldo Zugaza Photomuseumeko zuzendariaren ustez, beharrezkoa zen Photomuseuma Zarautz bezalako herri batean kokatzea, biztanle gutxiagoko herriek ere eskubide eta betebehar batzuk dituztelako kulturari dagokionez. Zerbitzuak "tokiaren dimentsioaren arabera mailakatzen dira", baina konkretuki batzuk hiri handietan bakarrik aurkitzen ditugu. Horregatik, beharrezkoa da herriak ere zerbitzuz hornitzea. Photomuseuma, beraz, kulturaren deszentralizazioaren aldeko proiektu bat da, eta bestalde, leku egokiagorik ez zuen izango museoak, bere bultzatzaile diren Serras eta Zugazaren bizilekua baino.


Azkenak
2025-06-26 | Enbata
“Bertzelako mundua” nora joan zaigu?

Klimaren aldeko mundu mailako martxak oldar handia hartzen ari ziren 2018tik 2020ra, mundu mailako osasun krisia piztu arte. Hasieran krisi horrek mundua hobera aldaraziko zuelakoan ziren asko, baina oraingoz hasierako itxaropen hari gailendu zaizkio mesfidantza, etsipena eta... [+]


EH Bilduk manifestazio antifaxista egingo du azaroaren 22an Bilbon

Euskal Herriaren nazio izaera eta burujabetza aldarrikatzeaz gain, "erresistentzia eta borroka antifaxistari gorazarre egitea eta berrespen antifaxista egitea" jarri dute helburuen artean.


2025-06-26 | ARGIA
Saharar haurrek uda bakean pasatzeko aukera izango dute Zeraingo aterpetxean

Horbel kooperatibaren proiektu bati esker, errefuxiatuen kanpamenduetan bizi diren Saharako hamabi haur hartuko dituzte bi hilabetez Goierriko udalerri horretan. Orkli kooperatibaren Orklidea ekimeneko dirulaguntza jaso du proiektuak.


Euskara osasungintzan

Osakidetzak berak aitortzen duenez, “komunikazioa tresnarik garrantzitsuenetako bat da jarduera asistentzialean; beraz, zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, ezinbestekoa da paziente eta erabiltzaileak erosoen eta seguruen sentitzen diren hizkuntza ofizialean jardutea”.


Amurrioko hizkuntza aniztasunaren elkargunea euskara dela aldarrikatu dute

Aiaraldeko Hizkuntzen Mapa proiektuarekin bat egin dute Amurrioko Amaurre, Zaraobe, Aresketa Ikastola, Mendiko Eskola eta Zabaleko ikastetxeek. Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin elkarlanean udalerrian presente dauden hizkuntzak ikertu dituzte.


Hamaika mobilizazio gastu militarraren aurka eta Palestina zein Irango herritarren alde

Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.


Gastu militarra %2tik %5era igotzea onartu dute NATOko herrialde guztiek

Hamar urteko epea dute NATOko estatu-kideek helburu hori lortzeko. Espainiak ere sinatu du akordioa, baina, aldi berean, Mark Rutte aliantza atlantikoko idazkari nagusiaren gutun bat eskuratu du Pedro Sánchezek, ustez "malgutasuna" emango liokeena. Donald Trumpek... [+]


Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


2025-06-26 | Aiaraldea
Arartekora jo dute, “Osakidetzak ez dielako osasun sistema publiko eta duinaren aldeko 5.646 sinadurei erantzun”

Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan. 


2025-06-26 | Antxeta Irratia
Euskararen Mapa osatu dute Urruñan engaiatu diren herriko 42 eragilerekin

Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]


2025-06-25 | Euskal Irratiak
Betharram ikastetxearekin lotutako bortizkeria kasuak ikertzeko, lekukotasunen bilketa abiatu dute

Betharram ikastetxearekin lotutako sexu eta bortizkeria kasuak ikertzeko asmoz, Batzorde Ikerketa Independenteko kideek lekukotasunen bilketa abiatu dute


Billabesa gidariek greba mugagabea eginen dute uztailaren 1etik aurrera

Hilabeteetako protesten ostean, TCC enpresako zuzendaritzak ez du aurrera urratsik egin eta langileek leher egin dute. Greba mugagabera doaz, baita sanferminetako ez ohiko zerbitzuetan ere. “Enpresak erantzukizunez jokatuko balu saihestu litekeen zerbait” dio langile... [+]


Sustrai Erakuntzak salatu du enpresa batek Nafarroako lau eremutan kobre meategiak ireki nahi dituela

Fundazioaren arabera, Aguilar de Codes eta Sorlada artean, Villamayor de Monjardinen, Villlatuertan eta Kasedan ustiatu nahi dute kobrea. Iberian Copper SL izan da Nafarroako Gobernuari lau eremu horietan prospekzioak irekitzeko baimenak eskatu dizkion enpresa. 


Ehunka herritar elkarretaratu dira Hernanin San Joan gaueko eraso arrazisten kontra

Hernaniko Txosna Batzordeak azaldu duenez, gutxienez hiru eraso arrazista izan ziren herrian ekainaren 23ko gauean, eta horren harira zabaldutako “bulo eta gezur arrazistak” salatu ditu. Udalak ere adierazpen instituzionala onartu du gertaturikoa gaitzesteko. Amher... [+]


Eguneraketa berriak daude