De summo pontifice
Aintza... Pío Barojari, ezta? Zubiaren alde honetakoa naizen honek on Pío nor zen badakit, Barojatarren enda badazagut eta Barojari buruzko letania badantzut noiznahi. Bitxia da egile honena. Omenaldirik eta urteurrenik gabe ere puri-purian egon da urteetan. Nik behintzat hartaz beti eta gutxien espero nuen ahotik aditu izanaren irudipena daukat, hainbesteko grinaz, gainera, hainbesteko begiramenez, non sinetsita bainago fenomenoak ezin duela literaturarekin zer ikusirik izan, eta bai nolabaiteko atxikimendu erlijiosoarekin. Pio (XIII.) Aita santu euskalduna.
Itxarok dio ezen, zubiaz bestaldean, handioski omendu gehienak apezak direnez ez dagoela oinordeko kapritxosorik, baina Baroja ezkongabe, -aitorturiko- seme-alabarik gabe, hil zen, eta bere iloba aintzagarrienak ere, Julio Caro Baroja antropologoak, ezkongabe, ez zuen ondorengorik utzi. Ilobak jaun eta jabe, nepotismo pontifikalaren kasu tipikoa.
Agian inkontzienteak jukutria egin dit, Barojatarrak eta Borjatarrak -abizenaren italierazko bertsioa den Borgiatarrak bezala ezagunagoak- nahasi ditudalarik.
Zorionez edo tamalez, datorren urtea hemen da laster eta dena ahantzaraziko du. Ea Inaziok aipatu itzulpenak garaiz iristen diren, omendua beste omendu batzuek ordezkatu baino lehen kultura urteurren betiereko baten gisan jasan behar dugunen gogoan. 2007.ean ni, esaterako, lanpetuegi ibiliko naizelako Hilarión Eslava herrikidearen integrala entzuten, berrehun urte betetzen direlako jaio zenetik, berriki, arazoak 11, Burlatan eginiko topaketa koral batean iragarri duten bezala. Hego Euskal Herriko lau koro aritu ziren -lurralde banakoa, laurralde banakoa esan beharko nuen, dugun baino zubigile hoberenik aurkitu ezean- eta, laurak bat, kontzertua amaitu zuten Eslavaren Tu es Petrus abestuta. Pieza zirraragarria eta kanpoan aski ezaguna. Tu es Petrus, et super hanc petram...
Zu zara Harry, eta harri honen gainean ene Eliza eraikiko dut, euskaratu beharko zen jatorrizkoaren efektua gorde nahi izanez gero. Vulgatak hala egin zuen Kefas latinez jarrita.
Ezin da ukatu eslogan ona dela. Edozein marketing adituk esango du zeinen garrantzitsua den enpresa hasiberri batentzat merkatu kuota eskuratzea puncha daukan esaldi batekin. Ezin ukatu Eliza beti ama eta maistra izan dela estetika kontuetan, eta horretan mendeetako abantaila eramaten digu besteoi. Walter Benjaminek politikaren estetizazio saihestezinaz iragarri zuen XX. mendearen hasieran. Politikariek ez dute ideia bat helarazi nahi, irudi bat baizik, merkantzia bat. Urteurren bat, azken batean, horixe bera da, idazlearen irudian geratu -baina ez da idazlea hilda egon behar irudiaz harago ez joateko, aurtengo Literatura Nobel saridunari buruzko erreportaje bat telebistan eman dute, eta dudan geratu naiz Literatura ala Bake Saria eman behar dioten-. Iv…-ren hura datorkit burura: hondamendian eta etikarik gabeko mundu batean estetika baino ez zaigu gelditzen. Baina honetan aritu behar badugu ikas dezagun, gehien dakienarengandik, ongi egiten.
Italian egutegi bat atera dute, non hilero Benedikto XVI.naren argazki batek laguntzen ahal gaituen egunen ihes egite mingarria arinago eramaten. Haietan Aita santua paseoan agertzen da sotana zuria jantzita Castel Gandolfoko lorategian, edo Jauregi Apostolikoko kaperan otoitzetan, edo liburu bat irakurtzen, edo udako egoitzaren parean den Albano lakuari malenkoniatsu begira, edo bere kolaboratzailez lagunduta... Ez da federik behar egutegi haietako bat irrikatzeko. Bestela Bilboko suhiltzaileena (sic).
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]