Moon cup: Hilekoaren kopatxoa


2006ko urriaren 22an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Non arraio bilatu ez dakizuelako, zeudenik ere inork esan ez dizuelako edo, besterik gabe, erabiltzen dituzuen tanpoi eta konpresekin gustura zaudetelako, ziurrenik oso gutxik probatu dituzue bestelako produktuak. Merkatuak hainbat alternatiba eskaintzen ditu, baina erdi ezkutuan daude, norbaitek horien erabilera zabaltzerik nahi ez balu bezala. Ezagunena, agian, «Hilekoaren kopa» delakoa da. Kanpai itxurako latex edo silikonazko kopatxoa da. Bost zentimetro inguru dauzka eta tanpoien kasuan bezala, hilekoan zehar baginan sartu behar da. Kopa horrek, ordea, ez du odola xurgatzen. Jaso egiten du. Betetzen denean, hustu, garbitu eta berriro erabili ahal da. Zuzen erabiliz gero hamar urte iraun ditzake eta 30 euro inguru balio du. Merkatuan hainbat markatako kopatxoak daude. Wikipediak lau aipatzen ditu Menstrual cup artikulu aberatsean: The Mooncup (Ingalaterran fabrikatua), The DivaCup (Kanada), The Keeper (AEB) eta Lunette (Finlandia).

Mooncup kopatxoa adibidez silikonazkoa da eta hilekoaren intentsitatearen arabera, 4-8 orduro hustu eta garbitu behar da -Wikipedian kopatxook hustu behar izan arte 10-12 ordu igaro daitezkeela irakurri dugu-. Bi motatakoak daude: B motakoak haurrik izan ez duten edo zesarea bidezko erditzea izan duten hogeita hamar urtez azpiko emakumeentzako dira eta A motakoak gainerakoentzat. Web gunean irakurri daitekeenez, produktu horrek hainbat abantaila eskaintzen ditu: ekonomikoak -behin erabiltzekoak diren produktuekin sei hilabetetan xahutzen dena baino gutxiago balio du-, ekologikoak -berrerabilgarria da, ez dago zakarrontzira bota beharrik, kartoi eta plastiko gutxiago erabiltzen da...-, osasunari dagozkionak -ez du irritaziorik sortzen, produktu kimikoekin kontaktuan jartzea saihesten du...- eta praktikoak -garbitu eta jartzea erraza da, ordezkoak eramatea ez da beharrezkoa, beste produktuek baino fluxu gehiago biltzen dute...-.

Ainhoa Ugartek, 25 urteko gazteak, duela gutxi Mooncup kopatxoa erosi zuen Internetez, konpainia horren web gunean, lagun baten bidez haren berri izan ostean. Dioenez, baginan behar bezala sartzeko apur bat entseatu behar izan zuen, baina orain ezer ez balu bezala sentitzen da: "Tanpoien iragarkietan daramatzagunik ere ez dugula sumatzen esaten digute, baina ez da hala". Gainera, «Hilekoaren kopak» ohiko produktuek baino gutxiago kutsatzen duela adierazi digu, tanpoiek eta konpresek kotoi, paper eta plastiko ugari xahutzen dutelako.


Pentsamoldea aldatu behar

Mendebaldeko herrietako emakumeen artean «Hilekoaren kopa» erabiltzea ez da ohikoa. Mooncup konpainiaren web gunean irakurri daitekeenez, litekeena da emakumeek produktu hori mesfidantzaz ikustea: «Ez al da deserosoa izango? Eta higienikoa al da?...». Galdera horiek hilekoari buruz dugun pentsamoldearen ondorio dira. Behin erabiltzeko produktuentzako alternatibarik ez digute erakutsi eta horrek gure pentsaera baldintzatu du. Iritzi horrekin bat dator Ugarte, eta adiskide batekin izandako elkarrizketa jarri digu adibidetzat: «Mooncup kopatxoa zer zen azaldu nion eta bere erantzuna hauxe izan zen: 'Ezin al duzu behin erabiltzekoak erabili, pertsona normalak bezala?'. Erabili eta botatzeko produktuak garbiagoak direla dirudi. Hori saldu digute, paperezko musuzapien kasuan bezala. Behin erabiltzeko produktuekin garbiago egongo zarela ematen du. Bada, zu garbiagoa egoteko inguru guztia zikintzen ari zara». Gainera, horren guztiaren atzean dagoen «negozio zikina» kritikatzen du Ugartek.

XX. mendean zehar hainbat konpainik produktu berritzaile horien erabilera sustatu zuen, baina azkar erretiratzen zituzten, osperik lortzen ez zutelako. Dena den, apurka-apurka gero eta ezagunagoak dira eta eskaintzen dituzten abantailek emakume ugari konbentzitu dituzte. «Hilekoaren kopak» hainbat establezimendutan -medikuntza alternatiboaren alorrean txerta daitezkeen horietan batez ere- daude salgai, Wikipediak hizpide dituen lau konpainia horien herrialdeetan bereziki, baina baita beste leku batzuetan ere. Euskal Herrian bertan, badugu produktu horiek eskuratzeko aukera. Inguruan dituzuen «parafarmazia» direlakoetan galdetu eta ziur informaziorik eskuratuko duzuela. Dena den, Ugartek egin bezala, Internetez ere eros daitezke. Aipatu konpainien web guneetan harremanetarako e-posta eta telefono zenbakiak dituzue. Eskaera egin eta hamar egunera jaso zuen berak Mooncup kopa.


"Taberna egokia lokalizatu behar da"

Wikipediak, bestalde, kopatxoon hiru desabantaila aipatzen ditu: baginan sartu behar denez, litekeena da emakume batzuentzat deserosoa izatea; modu egokian sartzeak praktika apur bat eskatzen du eta teknika okerra erabiliz gero, hura eramatea desatsegina izan daiteke; kopatxoa jarri aurretik eta kendu ondoren eskuak garbitu behar dira eta horretarako ura eta xaboia behar dira. Ugarteren hitzetan, odola kanpora ez irteteko kopatxoa ongi jarri behar da, baina oso erraza omen da tamaina hartzea. Arazoak hustu eta garbitzeko unean hel daitezke, zauden lekuaren arabera: «Dena den, komunean nagoela oso erraz atera eta husten dut. Gainera, konketa alboan izanik samurragoa da garbitzea. Herrian topatu ditut kopatxoa garbitzeko-eta komun egokiak dituzten tabernak. Hala ere, badaezpada, ur botilatxoa nirekin eramaten dut».

Beste produktu batzuk
Aipatutakoez gain, bada ohiko tanpoi eta konpresentzako bestelako alternatibarik. Horietako bat Instead konpainiak merkaturatzen duen «Softcup» izeneko kopatxoa da. Diafragma antikontzeptiboaren itxura dauka eta aurrekoen antzera erabiltzen da, baina ez da berrerabilgarria. Ondorioz, alderdi ekonomiko eta ekologikoei dagokienez, ez du abantaila handirik eskaintzen. Bestalde, Andaluziako Berdeak alderdiaren web gunean irakurri daitekeen Comprar en verde artikuluan, Natracare markako konpresa eta tanpoien berri izan dugu. Gure poltsikoek ez dute desberdintasun handirik nabarituko -20 konpresako kaxatxoak 3,75 euro balio ditu eta 16 tanpoiek 4,70 euro-, baina ingurumenak eta erabiltzen dituztenek bai, kotoizkoak baitira %100ean. Ez dute klororik, plastikorik eta erretxinarik erabiltzen.

- Comprar en verde: www.losverdesdeandalucia.org/noticia.php?id=9648
- «Softcup»: www.softcup.com
- Natracare: www.natracare.com

Interneten
- Menstrual Cup artikulua (Wikipedia): http://en.wikipedia.org/wiki/Mooncup
- The Mooncup: www.mooncup.co.uk
- The DivaCup: www.divacup.com
- The Keeper: www.thekeeperinc.com
- Lunette: www.lunette.fi


Azkenak
Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


Itsas hondoen ustiapena: zientzialariak alarma jotzen, baina moratoriarik ez zerumugan

60 bat estatu eta gobernu buru elkartu dira Nizan (Frantziako Estatua) Ozeanoei buruzko Nazio Batuen Konferentziaren kari. Donald Trumpek itsas hondoen esplorazio eta erauzketa komertziala baimendu eta TMC enpresa kanadarrarekin tratua bideratu berri duen honetan –baita... [+]


Salbuespenak

Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Sodomia zigortua

Ascension uhartea, 1725eko maiatzaren 5a. “Holandar ontziteriako komandantearen eta kapitainen aginduz, ni, Leendert Hasenbosch, uharte bakartu honetan lehorreratu naute, nire zorigaitzerako”.  

Herbeheretar marinela, 1695ean Hagan jaioa, Ekialdeko... [+]


Eguneraketa berriak daude