Duela hilabete batzuk, Ukrainiarekin izandako arazo politikoengatik, Europako zonalde batzuetan Errusiako gasaren hornikuntza eten zen. Horrek ekarri dituen arazoak beste arrazoi indartsu bat izan dira energia nuklearraren alde daudenentzat, hala nola, multinazional batzuentzat eta presio ekonomiko eta industrialeko talde edo lobby batzuentzat.
Giro horretan, interesgarria da jakitea Euskal Herrian energia berriztagarriak etengabe ezartzen ari direla, batez ere eolikoa eta fotovoltaikoa, nahiz eta oraingoz gure energia kontsumorako nahikoa izan ez. Zentzu honetan, 2006ko urtean, gure herrian energia berriztagarriei buruz gertatu diren azken hiru berri onak jasoko ditugu. Hirurak Grupo Acciona-ren -bere garaian Nafarroako EHN enpresa publikoaren kontrola hartu zuen- eskutik datozkigu. Batetik, Bilboko portuaren barruan dagoen lehen itsas parke eolikoaren inaugurazioa; bestetik, eguzki energia lortzeko Euskal Herriko lur eremurik handiena martxan jartzea Castejonen (Nafarroan). Eta azkenik, urte amaierarako bukatuko den munduko instalazio fotovoltaikorik handiena Milagron. Azken horrekin zazpi izango dira Nafarroako eguzki energia lortzeko lur eremuak.
Milagro: munduko eguzki lur eremu handiena izango da
Milagroko instalazio fotovoltaikoak 9 megawatteko indarra izango du eta 854 jaberena -jabe partikularrak, herritarrak, alegia- izango da, azpiegitura berean eta zerbitzu berdinekin. Lur eremuaren kostua 64 milioi euro izango da. Orain arte munduko instalazio handiena Bavarian (Alemanian) zegoen, 10 megawatteko indarrarekin. Baina, instalazio alemana hiru lur eremutan eraikita dago.
Otsailean, Grupo Acciona Solar-ek Castejongo (Nafarroa) eguzki lur eremua abian jarri du. 275 jabe ditu eta Nafarroako seigarren eguzki lur eremua da. Lur eremu guztiek batera 10,20 MWp indarra dute, 1.673 eguzki-jarraitzaileetan banatuta, eta ia 1.173 jabe dituzte. Castejongoaren aurretik, honako hauek egin ziren: Sesmakoa (1,57 MWp eta 172 jabe), Arguedas I (0,98 MWp) eta Arguedas II (2,05 MWp) 376 jabeekin, Rada (1,71 MWp eta 199 jabe) eta Cintrúenigo (1,46 MWp eta 151 jabe). Hala, Nafarroa 2010. urtean elektrizitatearen ikuspuntutik guztiz burujabea izateko helburua betetzen ari da, bere energia berriztagarriekin -eolikoa, eguzkitikoa, biomasa, hidraulikoa eta abar- bere burua hornitzeko gai izango baita.
Zer dira eguzki lur sailak?
Eguzki lur sailak instalazio fotovoltaiko txikiz osatutako lur eremuak dira, jabetza banakakoak, euren kudeaketa eta energia etekina hobetzen dute azpiegitura eta zerbitzu berak banatuz. Bada, Castejongo eguzki lur eremua Euskal Herriko instalazio fotovoltaikorik handiena da (2,44 MWp), 400 elektrizitate ekoizle ekipo ditu eta 275 jabe. Eremu horretan instalatutako ekipoen jabeek 19 milioi euro inbertitu dituzte. Castejongo eremuan dauden instalazioek 4,4 milioi kilowatt orduko sortzen dituzte urtean, elektrizitate garbia eta berriztagarria. 1.400 etxek baino gehiagok kontsumitzen duten ekoizpena da hau.
Eremuak 110.000 metro koadro ditu. 400 eguzki-jarraitzaileetako bakoitzak silizio monokristalinozko 36 panel edo modulu fotovoltaiko ditu, 50 metro koadroko egitura batean eraikita daude, parrilla forman. Egitura horiek eguzkiaren ibilbidea jarraitzeko programatu dira, ekialdetik mendebaldera, urteko egun bakoitzaren eguzkiaren kokapen desberdinaren arabera, azimut-ardatzaren baitan egiten dute bira eta 45 graduko makurdura dute. Hau guztia argi energia jasotzeko egiten da, eta energia hau zelula voltaikoen bidez elektrizitate bihurtzen da.
Deigarria da sistema horretan partikularrek energia berriztagarrietan inbertitzeko aukera dutela. Jabe bakoitzak, bataz beste, 69.394 euro inbertitzen du elektrizitatea sortzeko instalazio horretan, eta bataz besteko amortizazio epea hamar urtekoa da. Milagroko 854 jabe berriekin, Nafarroan 2.027 kide dira dauden zazpi lur sailen jabeak.
Grupo Acciona, munduko lehena
Acciona talde espainiarrak, EHN Nafarroako elektrizitate enpresa publikoaren jabe egin zenak, darama Nafarroan energia berriztagarrien zabalkuntza prozesua. Energia berriztagarrien osoko eragile gisa duen estrategiaren baitan, Corporación Eólica CESA enpresa ere bereganatu du. Accionak bereganatu duen enpresa hori izan da, hain zuzen, Bilboko portuko parke eolikoa aurrera eraman duena.
Bereganatze berri horrekin, Grupo Accionak ehun parke eoliko baino gehiago eraiki ditu zazpi herrialdeetan, ia 3.000 megawatt instalatu ditu. Horregatik, talde hori munduko lehenetarikoa da parke eolikoak egiten, eta hirugarrena da aktibo propioetan. Talde honek 2005eko lehen bederatzi hilabetetan 3.454 milioi euroko salmentak izan zituen, aurreko urteko epe berean baino %17,1 gehiago. Eta 256 milioi euroko irabazi garbiak lortu zituen.