WMH


2006ko urriaren 01ean
WMH: White, male, heterosexual. Zuria, gizona, heterosexuala. Horixe da gaur egun saritzen den ezaugarri multzoa. Konbinazio horretatik ateratzen den edozeinek bazterketa pairatzeko arriskua du.

Emakumeek, gizon ez izateagatik, diskriminazioa jasaten dute nonahi -ez dugu Kabul edo Hondarribiara joan behar-, EAEn bezala, berdintasun-legeak egon arren. Berdin antzera esan genezake azal zurikoa ez den edonori buruz.

Munduan barna, heterosexualitate hutsaren mugetatik kanpo ibiltzea ere oso arriskutsu suerta daitekeela agerikoa da, nahiz eta, estatu espainolean bezala, sexu berekoak ezkontzea baimentzen duten legeak egon.

Aipaturiko hiru ezaugarriotako bakoitzagatik izaten da bazterketa. Bi edo hiru elkartuz gero, arazoa biderkatu egiten da.

Hala eta guztiz ere, nire ustez, WMH hirukotearen asmatzaileei burutik pasatuko ere ez zitzaizkien gizaki batzuk daude: trans direlako guztiak, alegia. Trans. Transexual, transgenero, tra(ns)besti, transformista...

Egun lehenengo biez hitz egiten da gehienbat, batez ere Madrilgo parlamentuan egingo omen den lege berria dela eta. Beste biak pitin bat mugaturik gelditu dira, bata fetitxismoaren mundura eta bestea ia desagerturik dagoen kabaretarenera.

Transgenero edo transexualen status erregistrala arautuko duen legea aipatu dugula, zertxobait komentatu nahiko nuke, labur bada ere. Lehenengo eta behin, gizakion, guztion, eskubideak bermatze bidean eginiko edozein aurrerapauso ongi etorria dela, jakina.

Azpimarragarria da, gainera, transgeneroen aspaldiko errebindikazio bat kontuan hartua izan dela: norberaren itxura eta bizimoduarekin bat datorren izena jarri eta sexu aipamena aldatu ahal izatea agiri ofizialetan, ebakuntza kirurgikorik egitera behartuta egon barik.

Alderdi negatiborik ere badago laster izango ei dugun lege berrian: momentuz ez dela onartua izango genero berrasignazio-ebakuntza doan, estatu osoko osasun zerbitzu publikoan.

1983. urtean Gay Hotsa aldizkarian eta geroxeago Egin egunkarian argitaratu nuen artikulu batean, ustezko transexualitate kasu gehienen atzean rolen arteko gatazka dagoela nioen. Agian gehiegi esatea litzateke, baina gero eta argiago daukat funts-funtsean arrazoi neukala, zeren konbentzituta bainago mundu honetan dena modu bipolarrean (andre/gizon, maskulino/femenino, homo/hetero, aktibo/pasibo...) antolatuko ez bagenu, askoz estuasun gutxiagoz biziko ginatekeela.

Zuriaz eta beltzaz gain, beste kolore asko daude bizitzan, tartean gris oso gama handia. Zergatik mugatu, bada, bitara? Agian, erregistroan sexu-aipamena aldatu ahal izateko eskatu beharrean, sexu-aipamenik ez egitea aldarrikatu beharko genuke. Ziur aski libreago sentituko ginateke.


Azkenak
Israeldarren %82 daude Gazako biztanleak bortxaz kanporatzearen alde, inkesta baten arabera

%56k, gainera, bortxazko kanporatze hori "are gehiago zabaltzearen alde" daude: horien esanetan, 1948an Israelek okupatutako lurretan ez litzateke arabiarrik bizi beharko.


Sabino Cuadra: “Aldez aurretik prestatutako operazioa izan zen 78ko sanferminetakoa”

‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.


2025-06-03 | Gedar
Coviteren sari bat jaso du ‘La Infiltrada’-k

Maria Luisa Gutierrez produktoreak jaso du Coviteren XXIV. Nazioarteko Saria, eta "terrorismoaren biktima guztiei" eskaini die.


Faltzesen euskarazko eredua eskatu dute eta Nafarroako Gobernuak ezetza eman du

Hamaika familiak egin dute ikastetxe publikoan D eredura pasatzeko eskaera. Zentroak baiezkoa eman du, baita Udalak ere, baina errefusatu egin du Nafarroako Gobernuak "espazio falta" argudiatuta.


Lehia estu baten ostean, Nawrocki eskuin muturreko hautagaiak irabazi ditu Poloniako presidentetzarako hauteskundeak

Presidentetzarako bozen lehen itzulian bigarren gelditu ostean, hautagai independenteak puntu bateko aldea atera dio Trzaskowski egun gobernuan dagoen alderdi europazaleko hautagaiari. Emaitza ofizialak argitaratu arte ez da argi egon zein izan den bozen irabazlea, bigarren... [+]


Erretzea debekatuko dute haurrak elkartzen diren Ipar Euskal Herriko espazio publikoetan

Debekua uztailak 1ean sartuko da indarrean hainbat espazio publikoetan, hondartzak edo parkeak kasu. Araua errespetatzen ez duten herritarrei 135 euroko isuna jarriko diete.


 


2025-06-02 | Ahotsa.info
Israelgo enpresekin dituen kontratuak bertan behera uzteko eskatu diote Nafarroako Gobernuari

5.000 lagun inguru bildu dira Yala Nafarroak eta BDZk igande honetan Iruñean deitu duten manifestazioan, Israelekin harremanak haustea eskatzeko. Halaber, erregimen sionistarekin edo Israelgo enpresekin interesak eta negozioak mantentzen dituzten Nafarroako enpresen eta... [+]


Israelek 32 lagun hil ditu Gaza hegoaldean, laguntza humanitarioa banatzen ari ziren zentro batean

Israelgo armadako tankeak eta droneak zentrora bertaratzen ari ziren palestinarrei eraso egiten hasi dira, eta 31 lagun hil eta 115 zauritu dituzte. Israelek AEBek proposatutako su-etena onartu ostean, Hamasek zenbait baldintza gehitzea eskatu du: su eten iraunkorra... [+]


2025-06-02 | Jon Torner Zabala
Euskal selekzioa Nazioen Ligan: gertaera “historikoa”, zazpi herrialdeetako pilotariak bildu zain

Abian da zesta-puntako Nazioen Liga. Ekainaren 6ra bitartean, hainbat selekzio arituko da lehian Gernika-Lumoko Jai Alai pilotalekuan, euskal selekzioa tartean. “Historikoa” da hori, txapelketaren antolatzaileek adierazi duten moduan, euskal selekzioak aurrenekoz... [+]


2025-06-02 | ARGIA
Bioterra azoka egingo dute asteburuan Irunen, “bizimodu ekologikoagoa eraikitzeko” topagunea

Ekainaren 6, 7 eta 8an Ficoba produktu eta zerbitzu ekologikoz beteko dute, “jasangarritasunarekiko konpromisoa” dutela ziurtatu duten 117 enpresak. Azokaz gain, egitarau oparoa prestatu dute, eta hainbat tailer eta hitzaldi egongo dira, baita bizikleten bigarren... [+]


Palestinako egunerokotasun odoltsua irudikatu dute ehunka pertsonek Alderdi Ederren

Gernika-Palestina herri ekimenak antolatuta, Palestinako egunerokotasun odoltsua irudikatu dute gaur eguerdian Alderdi Ederren. Gorputzak goitik behera izara zuriz estalita, lurrean etzan dira ehunka lagun, Palestinan egunero bizi duten egoera lazgarriari erreferentzia eginaz.


Txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko sinadura bilketa bat abiatu dute

Euskal Herriko hainbat txosna eta jai batzordek deituta, elkarretaratzea egin dute larunbatean Bilboko Miribilla auzoan. Azpimarratu dute txosnak ez direla "edariak zerbitzatzeko barra hutsak", jai herrikoien "bihotza" baizik. Horregatik, Txosnak. Gureak, denonak... [+]


Isil gaitezen, une batez bada ere

Osasun etxeko telefono deiaren itxaronaldian, supermerkatuko korridoreetan, kiroldegiko aldageletan... Isilune izan daitezkeen uneak soinuz betetzen ditugu. Zergatik, zertarako? Isiltasunak urduritzen gaitu? Sor diezazkiguken barne gogoetengatik?

Zortzigarren saioa, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude