Komeriak eta plantak
Robinia generoko landareei akazia edo sasi-arkazia deitzen diegu eta Acacia generokoei mimosa. Eta, Mimosa generokoei nola deitu? Galdera hauxe bururatu zait gaur goizean, behingoz, Mimosa pudica bat etxera ekarri dudanean. Benetako mimosa! Elhuyar hiztegiaren arabera minbera du euskarazko izena. Amerika tropikaletik dator eta zenbait, atrebentziaren zingiran ilkialdian, brasildarra dela esatera ausartzen da.
Sentikorra da minbera. Ukitu ordurako eguzkitara zabalik dauden hostoak bildu eta hosto-txortena makurtuz piura patala hartu eta hostopean erdi-ezkutuan dituen arantza zorrotzak agerrarazten ditu. Eraso eta bazkatu nahi duen edozeini ximel itxura erakutsi eta ihartutakoaren plantak egiten ditu. Gaua itxura horretan igarotzen du, begi goseren batzuk inguratuta ere... Berezko mugimendurik ez izatea da landareen gehiengo zabalaren ezaugarri; bada ekilorea eta beste batzuekin batera mugimendu nabarmenak burutzen dituztenen bana-banako koadrilako kide da minbera.
Minbera 1638an ekarri zuten Europara eta harrezkero ezagutzen duen guztia aho zabal harritzen du. Bere itxurakeriaren jokoa dela eta gazteleraz izen polit askoak eman dizkiote: vergonzosa, dormilona, sensitiva... eta zenbait idazleren bazka ederra izan da: Alfonso Reyes, Juan L. Ortiz, Antonio Gamoneda...
Minbera jendearen Mimosa genero izena latineko mimusetik omen dator. Mimus honek hitzik gabeko komediantearena, mimoarena, egitea adierazten omen du. Izena eta biziraupena, nahikoa komeria...
Aurkitzen baduzu eskuratu, komediak eta komeriak gora-behera dotorea da eta loreak gustatuko zaizkizu. Toki bero eta hezea behar du eta kerik ezin du jasan. Pipatzailea bazara, atzendu, ke horietan bere buruaz errauts egiten baitu.
Xak eta Ekiza
Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.
-------------------------------------------------------
Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]
Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]
Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.
Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.
Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".