Komeriak eta plantak


2006ko irailaren 17an

Robinia generoko landareei akazia edo sasi-arkazia deitzen diegu eta Acacia generokoei mimosa. Eta, Mimosa generokoei nola deitu? Galdera hauxe bururatu zait gaur goizean, behingoz, Mimosa pudica bat etxera ekarri dudanean. Benetako mimosa! Elhuyar hiztegiaren arabera minbera du euskarazko izena. Amerika tropikaletik dator eta zenbait, atrebentziaren zingiran ilkialdian, brasildarra dela esatera ausartzen da.

Sentikorra da minbera. Ukitu ordurako eguzkitara zabalik dauden hostoak bildu eta hosto-txortena makurtuz piura patala hartu eta hostopean erdi-ezkutuan dituen arantza zorrotzak agerrarazten ditu. Eraso eta bazkatu nahi duen edozeini ximel itxura erakutsi eta ihartutakoaren plantak egiten ditu. Gaua itxura horretan igarotzen du, begi goseren batzuk inguratuta ere... Berezko mugimendurik ez izatea da landareen gehiengo zabalaren ezaugarri; bada ekilorea eta beste batzuekin batera mugimendu nabarmenak burutzen dituztenen bana-banako koadrilako kide da minbera.

Minbera 1638an ekarri zuten Europara eta harrezkero ezagutzen duen guztia aho zabal harritzen du. Bere itxurakeriaren jokoa dela eta gazteleraz izen polit askoak eman dizkiote: vergonzosa, dormilona, sensitiva... eta zenbait idazleren bazka ederra izan da: Alfonso Reyes, Juan L. Ortiz, Antonio Gamoneda...

Minbera jendearen Mimosa genero izena latineko mimusetik omen dator. Mimus honek hitzik gabeko komediantearena, mimoarena, egitea adierazten omen du. Izena eta biziraupena, nahikoa komeria...

Aurkitzen baduzu eskuratu, komediak eta komeriak gora-behera dotorea da eta loreak gustatuko zaizkizu. Toki bero eta hezea behar du eta kerik ezin du jasan. Pipatzailea bazara, atzendu, ke horietan bere buruaz errauts egiten baitu.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude