Patxi Iturregi: «Ipuin laburrak esperimentatzeko parada ezin hobea eskaintzen dizu»


2006ko uztailaren 16an
Zergatik jarri diozu Dioramak izenburua?
Eszena erreal bat irudikatzen duen hiru dimentsioko eraikuntza eskalakoa da diorama. Esate baterako, modelogintzan hain erabiliak diren erretxinazko modelo horiek, edo natur zientzietako museoetan ikusten ditugun horietakoak, gizaki primitiboen eguneroko bizimodua irudikatuz edo hegazti migratzaileen habitat zingiratsua erakutsiz. Edonola ere, ez da maketa kontzeptuarekin nahastu behar. Diorama zerbait bizia da, funtsean eszena bat irudikatzen baitu. Maketa soila, berriz, zerbait biluzia eta hila da. Ipuin liburu honi Dioramak jartzearena irakurleari egindako keinu bat da, esanez bezala, irakurtzen ari zaren eszena txiki horrek errealitatearen itxura izan dezake, baina ez zaitez nahastu, ez da errealitatea, nik asmatutako artifizioa baizik.

Gero eta ipuin laburragoak idazten dituzu, ez da hala?
Hori egia da. Ia neurri berekoak izan dira hiru liburuak, baina Haize kontrak bederatzi ipuin izan zituen, Behi eroakek hamabi eta Dioramakek hirurogeita sei. Azken honetan ipuin laburrak eta hiperlaburrak dira nagusi. Oso gustura nabil formatu txikian; izan ere, esperimentatzeko eta bide berriak jorratzeko parada ezin hobea eskaintzen dizu.

Nola idazten dituzu?
Bada, azkenean, eskema moduko bat eratzen duzu buruan, istorio laburrak harrapatzeko sare bat edo, eta berehala ikusten duzu zeure burua ehiztari gisa, eguneroko gertaera arrunten artean hurrengo kontagaia izan daitekeena atzeman nahian. Gainera, nolabaiteko hiltzaile sena garatzen duzu, istorioak jaio berritan «akabatzeko» antze berezia.

* * * * * * * * * * * *


Dioramak
Patxi Iturregi
elkar
180 orrialde 13,90 euro


Patxi Iturregi laudioarraren azken ipuin liburua

Era guztietako istorioak batu ditu Patxi Iturregik (Laudio, 1952) Dioramak izenburuko azken ipuin liburuan. Hirurogeita sei dira, denera, eta heien artean kontakizun errealistak eta fantastikoak, psikologikoak eta lirikoak, absurdoak eta beldurrezkoak aurki daitezke. Haatik, ez zion irakurleari istorio saski-naski bat eskaini nahi, liburu oso bat baizik, eta horretarako bilduma honetan zero mailatik hasi da, anekdota xumeak azaltzen dituzten kontakizunak agertzetik, apurka-apurka gero eta argumentu sendoagoak eskaintzeko, beti in crescendo. Hau da, egituraren bidez suspense moduko bat sortzen saiatu da egilea, eta horrexegatik ohartarazten dio bere lanak irakurtzeari ekin behar duen edonori komeni dela liburuan proposatzen den ordena errespetatzea, bestela ipuin batzuen indarra gal litekeelako. Hiru inspirazio-iturri nagusi ditu Patxi Iturregik literatura kontuetan: munduko errealitatea, barneko esperientzia afektiboa eta urteetan zehar irakurritako liburuek utzitako oroitzapena. Baina bera miope samarra omen denez, ez da errealitatearekin ondo konpontzen, eta aukeran nahiago du barne esperientzia eta literatura esparrutik jasotako elementuekin aritu.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude