Liburutegia


2006ko uztailaren 16an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Euskara bikaina ipuinetan
Gotzon Garate
Gero
158 orrialde 14 euro

Baserritarren euskara aberatsa

Gotzon Garate hogeita hamazazpi urtez ibili da Euskal Herriko zazpi probintzietako baserrietan hangoek mintzatzen duten euskara jasotzen. Berak dioenez, euskarak, ona izateko, nahitaez hiru baldintza bete behar ditu: hutsik gabekoa izatea, ulerterraza izatea eta aberatsa izatea, eta baserritarren euskarak hiru baldintza horiek betetzen ditu. Gainera, baserrietan mintzoduna zaharrago, euskara aberatsago. Izan ere, baserrietan egun galdu diren lanak egiten ziren: garia erein eta laborea bildu, lihoarekin soinekoak egin, soroak goldatu, lixiba egin, ogia erre... Eta lan horiei josiak hitz asko, esapide ugari eta atsotitz ez gutxi zeuden. Gero argitaletxearen eskutik plazaratu duen liburu honetan, baserritarrei entzundako ipuinak bildu ditu.

Alkiza auzo eta hiribilduaren azterketa historikoa (1348-1950)
P-J. Aranburu
Alkizako Udala
842 orrialde

Pello Joxe Aranburu
Alkizako historiaz

Hamaika artxibo, agiritegi eta liburutegi arakatu ditu Pello Joxe Aranburu Ugartemendiak Alkizaren historia ezkutua idatzi ahal izateko. Horrela osatu ahal izan du Alkiza auzo eta hiribilduaren azterketa historikoa (1348-1950), grafikoz eta argazkiz hornituriko liburu mardula. Berrogeita hamar baserri omen zeuzkan Alkizak 1800. urtean, baino gehiago ei ziren 1600.ean zituenak. Bestalde, 1527-1561 urteetan, Gipuzkoako Artziprestazgo Nagusiko idazkaritza Alkizan egon omen zen.Egurrola herri burdinolaren urrats goiztiarrak ere aipatzen ditu Aranburuk, baita herrian jaiotako eskultore, arkitekto eta hargin sonatuek Alkizan egindako eraikuntza dotoreak ere. Horren guztiaren berri eman du egileak liburuan.

Inork ikusi ezin duena
Sinclair Smith
Elkar
192 orrialde 12 euro

Hilketak ikusten zituen neska

Txomin Arratibelek euskaratu duen Sinclair Smith-en Inork ikusi ezin duena nobela gazteei zuzendua dago, eta begietako ebakuntza bi jasan behar izan zituen neska gazte bati haien ondoren gertatutakoa agertzen du. Arrakasta osoz gainditu zituen neskak operazio horiek, eta haiei esker, ikusi egiten du orain. Okerrena da beste edonork baino gauza gehiago ikusten dituela: hilketa lazgarri batzuk, eta are tamalgarriagoa, hilketa horiek gertatu bitartean neska gaztea hantxe egon ohi da. Izuturik, gertatzen zaiona baten bati kontatzea erabakiko du neskak. Bere sendagileari azaltzen ahalegindu da, hasteko; baina hark ez dio gazteari sinetsi. Eta beste hainbeste gertatuko zaio itsua izandakoari poliziekin hitz egitera doanean. Eskerrak azkenean haietako bat neskari kasu egitera deliberatzen den.

Ez dago gure geneetan
R.C. Lewontin, Steven Rose, Leon J. Kamin
Gaiak
374 orrialde


Biologia berria zaharraren aurrean

Gaiak argitaletxeak plazaratutako liburu honen izenburu zehatza Ez dago gure geneetan (Biologia, ideologia eta giza izaera) da, eta teknologiak ezkutatzen dituen hainbat gezur begien bistan jartzen ditu. Esate baterako, Belen kurba, adimen koefizientea edo determinismo biologikoa. R.C. Lewontin eboluzio genetistak, Steven Rose neurobiologoak zein Leon J. Kamin psikologoak lan hau egiterakoan zuten helburua zientziak barneratzen dituen gizarte-eraginak aztertzea eta ezkutuan duen ideologia agerian uztea izan da. Eta horretarako, zorrotz kritikatu dituzte terapia genikoa, psikologia ebolutiboa, garunaren funtzioen adierazpen grafikoak, ADNaren interpretazioa, sexuen arteko desberdintasun diskriminatzailea, homosexualitatearen eta kode genetikoaren arteko harremana eta biolentziaren oinarri biologikoak, besteak beste.

Aberriaren alde
Ebaristo Bustintza Kirikiño
Labayru Ikastegia, BBK Fundazioa
348 orrialde 13,52 euro

Kirikiñok idatzitako
artikulu politikoak

Ebaristo Bustintza Kirikiño idazle emankorraren artikuluak gaika batu eta argitaratu du Labayru Ikastegiak. Aberriaren alde izenburuarekin plazaratutako liburuan gai politikoak bildu dituzte, hain zuzen ere Euzkadi egunkaria sortu zenetik (1913) Primo de Rivera diktadoreak boterea eskuratu eta egunkariaren euskarazko orrialdea debekatu zuen arte (1923) mañariarrak argitaratu zituen idazlanetatik aukeratu dituzte artikuluak. Nolanahi ere, oraingo irakurleek Kirikiño behar bezala kokatu ahal izateko, testuon aurretik Cesar Gallastegik idatzitako sarrera lana dator, haren bizitza eta lanaz, zein 1913-1923 urtetako bizitza politikoaz hainbat datu eta zertzelada interesgarri eskainiz.

Alimaleko fantasiak
Antton Dueso
Elkar
88 or. / 8,50 euro

Hamar urtetik aurrerako neska-mutikoentzat

Antton Duesok idatzi, Agurtzane Ortizek euskaratu eta Iñaki Martiarena Mattinek marraztutako liburu honen mamia hainbat animalik duen fantasia agertzea da. Lau ipuin dira eta bakoitzak protagonista berezia du. Aurrenekoak Anne Marie antzara pinpiriña; bigarrenak Joxe Mari, hegan egiten ikasten tematu zen astoa; hirugarrenak Mari Pili, arrautza frijituak erruten zituen oilo gaztea, eta laugarrenak Luixmari, Uholde Unibertsaletik animalia guztiak salbatzeko ontzia egin zuen zaldia.


Azkenak
2025-07-21 | ARGIA
Euskararen aldeko ‘jauzi’ baten alde mobilizatu dira Maulen, Donapaleun eta Baionan

Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.


2025-07-21 | ARGIA
Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia aldarrikatu dute milaka herritarrek udaletxeen aurrean

UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]


2025-07-20 | Garazi Zabaleta
Aukera Natura
Kuartangoko lursaileko paisaia eraldatzen

Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]


2025-07-20 | Jakoba Errekondo
Sagastien joeraren hipotesia

Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]


Enborrik zulatzen ez duen okila

Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.


Eguneraketa berriak daude