Trogloditak ez du ohitu nahi


2006ko uztailaren 02an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Egin nahiko nukeen azken gauza ohitzea da. Edozertara, ezertara ohitzea. Eutsi egin nahi diot ezerosotasunari, horretarako ohean iltze bat sartu behar badut ere, gauero egin diezadan igurtzi lotan nagoelarik. Ohitu nahi ez horretan, baina, konturatzen naiz bakardadea gero eta handiagoa dela artaldean, eta kolkoari galdetzen diot ez ote garen arinegi ohitzen denera, ez ote doan handitzen lehendik ere erraldoia zen gure arteko isilunea, eztabaidarik komeni ez zaion gizarte honetan.

Beharbada -esaten dizu albokoak-, telebistak dardoka jaurtitzen dituen albisteen azkartasunean dago gakoa: gaurkotasuna atzokotasun bihurtzen denez eguerdiko albistegitik gauekora, gure etorkizunari eragiten dioten albisteek ez dute mamituak eta eztabaidatuak izateko tokirik. Bai, baina azalpen sinplista horrek ez luke azalduko denera ohitzearen izurria. Dagoeneko ezin dugu gogoratu gizarteak noiz sortu zuen azken eztabaida handi eta publikoa, gizartea bera aldatzeko modukoa. Urrunago joan gabe, har dezagun Abiadura Handiko Trenaren adibidea. 2004. urtean, Eusko Jaurlaritzak "Esan bai" propaganda-kanpaina jarri zuten abian -"publizitate-kanpaina" esatea ohore handiegia litzateke eurentzat-, eta, bertan, ikusleoi agintzen zitzaigun -"esan bai" agindua baita- baietz esateko etorkizunari, berrikuntzari, garapenari... irudi atseginak eskaintzen zitzaizkigun bitartean. Eztabaida isilarazteko modu inteligentea da: nor da kapaz ezetz esateko etorkizunari, garapenari? Nor da hain inozoa bere buruari harrika hasteko? Baina mezuak deskodetzea ez da batere zaila: ezetz esatea kobazuloetan bizitzea da, eta, oraindik orain, argudio hori ari dira erabiltzen baiezkoa saldu nahi digutenek: tren eredu horren aurka agertzea edo beste eredu bat eskatzea -hiriak barik, herriak lotuko dituen tren soziala; hain zuzen ere, horixe da jende gehien mugitzen duen trafikoa: herritik herrirakoa- Erdi Arora bueltatzea dela diote.

Propaganda hark ondo funtzionatu zuen, antza: trogloditek baino ez diogu ezetz esaten tren horri. Eta gauzak zer diren: irudipena dut trogloditak garela informazio gehien maneiatzen dugunak (Roberto Bermejoren txostenak, adibidez). Baietz dioten batzuek ere informazioa jasoko zuten (Bermejoren txostenak, akaso), baina onar dezagun behingoz: baietz dioen jende gehienak ez du proiektuari buruzko ideia zipitzik ere, eta okerrena da ez dela euren errua. Baiezkoak irabaziko du sekula egingo ez den informaziorik gabeko erreferendumean, eta, ohi bezala, proiektuak abisatu gabe burutuko dira, sekretupean, eta ez da aukerarik emango alternatibetarako. Ohitzen ari gara benetako eztabaidarako aukera emango duen informaziorik ez izatera.

Gauza bera gertatzen da herri mailako proiektuekin -burura datozkit Pasaia eta Mutrikuko portuak, edo Galdakaoko autopistako "pintxazoaren" astakeria-, zeintzuetan isiltasunak propaganda-tresna eraginkor gisa funtzionatzen duen. Edo energia alternatiboen gai kezkagarria: inor konturatu al da ze modu misteriotsuan desagertu den eguzki-panelen aukera, energia eolikoaren alde? Bati baino gehiagori entzun diot "tira, itsusi egiten dute errotek, baina, azken batean, energia alternatiboa beharrezkoa da, ezta?". Benetan ahaztu dugu eguzkiaren aukera agortezin, garbi, merke eta inpaktu gutxikoa? Benetan ez diogu geure buruari galdetzen noren poltsikoak ari diren betetzen hain modu sekretu eta onartuan? Benetan ari gara ohitzen hain modu kezkagarrian, propaganda informazioa balitz bezala onartzeraino? Benetan esan nahi al diogu bai etorkizun honi?


Azkenak
Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Bilboko Udalak muntatu gabeko eszenatokia, mehatxuak eta kronika faltsu bat

Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.


Israelek Espainiako Vueltan parte hartzeko eskubidea daukala esan du txapelketaren zuzendariak

Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.


Jon Sarasua
“Ikusi behar dugu zenbateraino komeni zaigun sententzia judizialen akzio-erreakzio jokoan sartzea”

Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]


Komunikazioa errazteko eta mintzamenaren errehabilitazioa lantzeko IA-Speak tresna garatzen ari dira Nafarroan

Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.


Aste Nagusia manteroen erreparaziorako eta justiziarako aukera gisa

Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.


Sexu-indarkeria Antartikako ikerketa-base estatubatuarretan

AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.


Gasteizen kalean bizi diren maliarrak Oñati eta Tolosara mugituko ditu Jaurlaritzak

50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]


Feng Shui pianoan

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.

Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]


Eguneraketa berriak daude