Artrosia usuagoa da 45 urtetik gorako emaku


2006ko ekainaren 25an
Artrosia kartilagoaren degenerazioaren ondorioz sortzen da, eta giltzaduren zahartzaroarekin, eta, beraz, adinarekin dago lotua. Traumatismoen edo giltzaduren sortzetiko arazoengatik gazteengan ere ager daitekeen arren, normalean 40-45 urtetik aurrera hasten da. Eta artrosirik usuena belaunetako eta eskuetako giltzaduretakoa izaten da. Emakumeen artrosia eragiten duten arrazoien artean, takoi oso altua duten zapaten erabilera aipatu behar da: gisa horretako zapatekin oinaren mekanikak ez du behar bezala funtzionatzen, eta oinaz gain, orpoa, belauna eta baita aldaka ere erasan daitezke.
Lehen esan bezala artrosia zahartzaroarekin lotzen da. Baina horrez gain emakumearen faktore hormonalek, eta zehatzago esateko, menopausia osteko estrogenoen beherakadak, arrisku-faktore erantsia dira emakumeentzat, gizonezkoen aldean. Dena den, giltzadurak gaizki erabiltzen dituztenek edo gehiegi behartzen dituztenek ere (korrikalari profesionalek, futbolariek eta abar) artrosia izateko arrisku gehiago dute.

Artrosiaren sintoma nagusia mina da. Aurrera egin ahala, giltzadurak zurruntasuna izaten du, mugimenduak mugatu egiten dira -giltzadura "berotzen" denean, mugimenduak errazago egiten dira-. Azkeneko faseetan, mina atsedenean ere ager daiteke, baita gauez ere. Eta horrek guztiak ezintasun handia ekartzen dio gaixoari, bere bizi-kalitatea nabarmen hondatuz.

Arrisku-faktore batzuen gain (adina edo emakume izatearen gain, esaterako) ezer ezin egin daitekeen arren, badira neurri prebentibo batzuk, ezagutu eta bete beharrekoak: obesitatea saihestea, adibidez, giltzaduretan gainkarga eragiten baita. Jan-neurriak orekatua izan behar du, eta gantz gehiegi gabe. Ariketa ere funtsezkoa da: egunero 20-30 minutu ibiltzea, bizikleta edo igeriketa, muskuluak indartzeko, eta giltzadura sendotzeko.

Botika batzuek sintomak arintzen dituzte -analgesikoak minarentzat, anti-inflamatorioak eta kortikoideak hanturaren kontra-, eta beste batzuek berriz, giltzaduraren egituraren gain jokatzen dute, artrosiak dakartzan aldaketa degeneratiboen progresioa gerarazteko.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude