Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

osteguna 2024ko apirilaren 25an

Castillo Suarez: «Poetak galderak egiteko gaude. Iradokitzaileak badira, hobe»

Pilar Iparragirre

2006ko ekainaren 18an

Inprimatu

Zeure zauriak erakusten dituzu liburuan.

Bai. Zaurien edertasunean sinesten dut; zauriek uzten dituzten orbanak ez dira, niretzat, itsusiak. Izan ere, zauri baten ondotik askoz ere biziagoak dira sentsazioak, are nabarmenagoa sentitutakoa. Baina minaren exibizionismoa ez zait gustatzen. Bala hutsak exibizio ariketa bat da, nire orban guztien erakustaldia. Haatik, ez dago minetik eginda, baizik eta distantziatik -eta, beraz-, harrotasunetik.

Galtzen ikasteak garrantzi handia al du?

Inoiz ez didate eskatu zer den garrantzitsua eta zer ezinbestekoa bereiztea. Nik ere inoiz ez diot inori ariketa hori egin dezan eskatu. Nolanahi ere, azkenaldian galtzen ditugun gauzei buruz idazteko gogoa daukat, eta ez hainbeste eskuragarri eduki ditzakedanei buruz. Eta iruditzen zait galtzen ditugun gauzak garrantzitsuak izan daitezkeela, baina inoiz ere ez ezinbestekoak. Galtzearen artea ez dela zaila ikasten idatzi zuen Elisabeth Bishopek, badirela galdu nahian diruditen gauzak, eta honek ez dakarrela hondamendirik, kontua dela gero eta gehiago eta azkarrago galtzea. Jon Benitok oparitu dit poema horren itzulpena, eta libururako oso egokia da.

Hustu egin al zara Bala hutsak-en?

Ez. Nik ez dut literaturaren balio terapeutikoan sinesten. Kaltegarria ere izan daiteke idazlearendako, bere idazlana defendatu ordez bere burua defendatzen -edo, txarragoa dena, justifikatzen- ibili behar duelako. Gainera, iruditzen zait ez diegula irakurleei gure berri zehatza eman behar. Poetak galderak egiteko gaude, ez gure barne biografiaren berri emateko. Galderak iradokitzaileak badira, hobe.

* * * * * * * * * *

Bala hutsak
Castillo Suarez
Elkar
112 orrialde 11,60 euro

Castillo Suarezen poema libururik sendoena

Galtzearen arteaz mintzo den Elisabeth Bishopen poema batek ematen dio hasiera Castillo Suarezen azken poema liburuari, maite den haren galtzeak egindako zauriez hitz egiten duen Bala hutsaki. Eta hain zuen, poema batean agertzen du olerkari altsasuarrak izenburuaren zergatia. «Bala hutsek ez dute bazterreko kalterik sorrarazten;/ ez dute minik egiten, pitzadura laburrak baizik./ Ez dute nortasuna aldarazteko balio ere./ Nire bala hutsak gordeta dauzkat tiraderan:/ bereizi ginenean zuretako hartu zenuen armairukoan». Eta liburuan, tiradera hori ireki eta balak ateratzen hasi da Castillo Suarez, zauri txiki horiei erreparatzen. Dena den, olerkariak garbi utzi nahi dio Bala hutsak-en irakurleari poemotan ez dituela kontatzen harremanek dakarzkiguten dezepzio txikiak edo handiagoak besterik gabe. «Horretarako egunerokoak daude, eta normalean ez dute asmo literariorik», dio Castillo Suarezek. Hori dela-eta, poemok idaztera eraman duten asmoen aitorpena egiten du Ipuina izeneko olerkian. Hauxe dio: Poema bat ipuin zedarritua da:/ adjektiboetan daude oroitzapenak, /aditzetan etorkizunerako asmoak, /adberbioetan zalantzak / eta izenetan isiltasuna. / Nahiago zaitut biluzik, hala ere, /letrarik gabeko kanta baten gisan.

ASTEKARIA

2045. zenbakia

2006ko ekainaren 18a

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Jenofa Berhokoirigoin

Gernikaren berpiztea

Karmelo Landa

Athletic zuri ta gorria, zu zara nagusia, baina zertan?

Juan Aldaz Arregi

Kartzelako hormak zeharkatzen dituen ama-alaben arteko harremana hitz eta iruditara eramana

Estitxu Eizagirre

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

Miel Anjel Elustondo

Azkenak

2024-04-28 | Jenofa Berhokoirigoin

BOLLOTOPAKETAK

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]

2024-04-28 | Olaia L. Garaialde

Gorputz hotsak

"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]

2024-04-28 | Axier Lopez

Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]

2024-04-28 | Miel Anjel Elustondo

Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]

2024-04-28 | Urko Apaolaza Avila

Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]

Eguneraketa berriak daude