Euskal kantuak eskoletara iritsi dira
Azken 50 urteotan euskal kantagintza modernoak sortu dituen 230 kanta eta doinuen aukeraketa egin dute eta modu didaktikoan sistematizatu dute liburu eta DVD-ROM batean. Hori guztia, hiru hizkuntzatan emana dator: euskaraz, gaztelaniaz eta frantsesez.
Kantu horiek estilo ezberdinak jorratzen dituzten 85 egilerenak dira. 8 ataletan bereizten dira: orkestra, gitarra eta ganbara musika, trikitixa, rocka, pianoa, dantza eta Oskorri eta Hiru Truku taldeenak.
Besteak beste Michel Labegerieren Astoa balaan edo Hertzainaken Aitormena dira tartean, baina erreferentzia horien artean aktualagoak diren beste batzuk ere badira; esaterako Kuraiaren Bizi gera edo Berri Txarrak taldearen Biziraun.
Horiez gain, euskal musika garaikidea osatzen duten beste hainbat ere badira, Benito Lertxundi, Mikel Laboa edo Laja eta Zabalaren trikiti doinuak ere aurki daitezke. Aurrerantzean gehiago ere izango dira, egitasmoa ez delako orain ixten eta apurka-apurka berritzen joango direlako. Lau urtetan 1.000 erreferentzia biltzea gustatuko litzaieke.
Partiturak editore berezi batekin datoz, informatikoki musika tresna ezberdinentzat moldaketak egin ahal izateko.
Gainera, kantuaren testuingurua osatzen duen guztiari buruzko azalpen idatzia ere badakar: taldea edo musikariaren biografia eta diskografia, kantu bakoitzaren letra, diskoaren azala, taldearen argazkia…
Bestalde, zati teknikoago bat du, fitxa didaktiko musikala. Fitxa honek, kantuaren egitura morfosintaktikoa aztertzen laguntzen dio ikasleari. Adibidez, «tresilloak» zer diren ikasiko du fitxa teknikoari esker eta ondoren, egitura hori erabiltzen duen abesti batekin «tresillo» horiek praktikatu ahal izango ditu.
DVD-ROMak eta liburuak biltzen dute egitasmoaren muina, baina www.ahobetekanta.arteola.com webgunean ere pieza bakoitzaren letrak, partitura pdf formatuan, argazkia eta informazio guztiaren laburpentxo bat eskaintzen da.
Informatikari esker egin ahal izan dute hain lan osoa. Informatikagatik ez balitz ezin izango lukete hainbeste informazio eta partitura liburu batean editatu. «Kalkuluak egin ditugu eta gutxi gorabehera 4.000 orrialde inprimatu beharko genituzke. Hori oso garestia da eta hartzaile oso gutxi izango lituzke. Orain arte ez da horrelako zerbait egin, ez zelako inorentzat errentagarri, dirulaguntzarik gabe inor ez delako ausartu horrelako zerbait garatzen. Normala da, ezinezkoa baita horrelako zerbait merkaturatzea», dio Josu Zabala, egitasmoaren zuzendariak. Euskarri elektronikoari esker hori guztia DVD batean sartu ahal izan dute.
2004an Pamielaren eskutik heldu zen Arteolak bultzatu zuen lehen emaria: Littera&Musika bilduma. Iraganeko hitzak orainera ekarri zituzten, euskal literatura eta musikaren eremua gaurkotu zuten lau disko libururen bitartez. Jorge Oteizari egindako omenaldi bat, Xabier Letek musikatutako poemak, Pott bandaren lana eta Irigarairen testuak dira.
Aho bete kantu Arteolak koordinatu duen lana izan bada ere, musikaren alorreko pertsona askok parte hartu dute erronka honetan. Aspaldi egin nahi zen zerbait da eta gogoz hartu dute herri musikaren ondarea biziberritzeko eta duintzeko urrats hau. Herri musikaren inguruko harreman sarea berreraikitzen lagundu du.
Aukeraketa egiteko eta material hori guztia beharrizan pedagogiko eta akademikoetara moldatzeko, musika eskoletako irakasle, abeslari, musikari, moldatzaile eta kazetariz osatutako lan talde anitza izan dute lagun.
Lehen sentsazioa ona izan da, baina oraindik goiz iruditzen zaie balorazioak egiteko, produktuaren promozioa egiten hasi baino ez direlako egin. Urtebete behintzat itxaron beharko da lehen ebaluaketa egiteko.
Emaitzarekin pozik da hala ere Josu Zabala. Lan hau modu berritzaile eta gaurkotuan egin nahi zuten eta lortu egin dutela dio: «Irakasleak partiturak askatasun handiz erabiltzeko modua izango du; izan ere, ‘Finale’ izeneko musika editore baten bitartez taldean eta musika tresna ezberdinekin batera jotzeko nahi adina aldaketa egiteko aukera ematen zaio. Horrela, eskoletan, orain arte ez bezala lan egin ahal izango dute».
Herri musika lantzeko irakasgai hori hezkuntza ez arautuan falta izatea oso larria iruditzen zitzaien Arteolakoei, musika irakasteko, klasikoa bezain egokia edo egokiagoa iruditzen zitzaien herri musika. Gainera, ikaslearentzat identifikatiboagoa izango zela iruditzen zitzaien, Mozart edo Beethoven baino hurbilagoa zaielako eta ulertzen errazagoa egiten zaielako.
Hemendik aurrera musika irakatsi eta ikasten dutenek edo besterik gabe euskal kantutegiaz gehiago jakin nahi dutenek, badute tresna eremu zabal hori hobekiago ezagutzeko.
250 kantuak 8 ataletan banatuta datoz eta atal bakoitzak arduradun bat eta moldatzaile talde bat izan du. Kanturik gehienak orkestrarako moldaketak dira, 90 kantu. Gitarra eta ganbera taldekoentzat, pianorako, rock taldeentzako eta trikiti piezetarako 30na pieza prestatu dituzte. Dantzarakoak 20 dira eta Oskorri eta Hiru Truku taldeek, 10 kantuko atala dute bakoitzak.
Arduradunak: Juan Carlos Perez, Aitor Amezaga eta Bingen Mendizabal.
Moldatzaileak: Juan Carlos Perez, Jose Luis Canal, Xabier Sarasola, Jabi Ituarte, Jesus Castillejo, Aitor Amezaga eta Bingen Mendizabal.
Arduraduna: Bixente Martinez.
Moldatzailea: Bixente Martinez.
Arduraduna: Iñaki Salvador.
Moldatzailea: Iñaki Salvador.
Arduraduna: Fermin Muguruza.
Moldatzailea: Jon Elizalde.
Arduraduna: Trikitixa elkartea
Moldatzailea: Adolfo Jainaga eta Xabi Aburruzaga.
Arduraduna: Juan Antonio Urbeltz.
Moldatzailea: Mikel Urbeltz, Marian Arregi eta Oskar Gartzia.
Arduraduna: Anton Latxa eta Bixente Martinez.
Moldatzailea: Anton Latxa eta Bixente Martinez.
Arduraduna: Bixente Martinez.
Moldatzailea: Bixente Martinez.
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]