Estatut: nahi eta ezin


2006ko maiatzaren 28an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Tinelleko Akordioa ez zen bakarrik gobernu programa bat; ez zen PSC, ERC eta ICVren arteko gobernua osatzeko hitzarmen huts bat. Zerbait gehiago izan nahi zuen. Barrura begira, nazioa egiteko eta hezur-mamitzeko beste eredu bat nahi zuen izan. Hain zuzen, ezkerreko katalanismoaren eredu integratzailearen eskutik pujolismoak azkeneko hogeita hiru urtetan suposatu zuen ereduaren alternatiba gisa ikusten zuten beraien burua. Independentistak eta federalistak bat eginda ustezko katalanismo berri horren inguruan; naziogintza eta ezkerreko politika uztartu nahi zituena, alegia. Kanpora begira ere hiruko gobernuak Estatuko botereekiko harreman berriak lantzea zuen helburu. Espainiaren plurinazionaltasunaren izenean Kataluniak bere leku propio eta eraginkorra lortu nahi zuen estatu espainiarraren gidaritzan. Dudarik gabe, ekimen honek saio berri bat suposatzen zuen eta egiaren izenean esan behar da hasieran ikusmin eta ilusio handiak sortu zituela. Ez zegoen tamaina berdineko aurrekari historikorik, gerra garaiko ezkerreko gobernua kenduta. Beraz, ilusiotik at, inongo berme objektiborik ez zeukan «laborategiko» esperimentu honek. Izan ere, Kataluniako sozialisten eta errepublikanoen artean ez baitzegoen politikagintzan hurbiltasun praktiko handirik. Egiaren izenean esan behar da, aurreko arrazoi horiek kontuan izanda ere, Tinelleko Akordioa posible egin zuen arrazoi sendoenetako bat Aznar presidentea izan zela. Hobeto esanda, hark ordezkatzen zuen espainiar erasoa izan zen akordiorako akuilua.

Begi-bistakoa da apustu politiko honek izaera estrategikoa zuela eta ondo ateraz gero, dudarik gabe, aldaketa sakonak eta joera berriak eragingo lituzkeela Katalunian eta Estatu mailako politikagintzan. Eragin zitzakeen joera berri horien munduan murgilduta honako bi hauek azpimarratuko nituzke. Alde batetik, Tinelleko hitzarmenak PSCren subiranotasuna indartzen zuen PSOErekiko, horrek berarekin ekarri zitzakeen larrialdi eta krisi politiko guztiekin. Bestalde, Esquerraren bilakaera politikoa azkartu zezakeen, independentismo ideologikoaren esparrutik federalismoaren itxura juridiko-politikoa har dezakeen subiranotasun pragmatiko baterantz. Zer esanik ez bilakaera hau ere ez zegoela krisialdietatik libre azken gertakizunek ongi erakutsi diguten bezala.

Gauza jakina zen hiruko gobernuaren apustuak berarekin zeramala CiUren protagonismoaren ahultzea eta, beraz, normaltzat jo beharko genuke Artur Masen erakunde politikoa ez zela geldirik egongo egoera berriaren aurrean, eta ahalegin guztiak eta bi egingo zituela hirukoaren baitan orratzak sartzeko.

Indartzen eta ahultzen zituen joera politiko horiek ikusita, normala da baita ere pentsatzea hiruko gobernu horrek ez zuela PSOEren barruko jende askoren babesa eta laguntza jasoko. Adibidez, gizartearen gainetik, eta kasu konkretu honetan katalandar hiritarren borondatearen gainetik, berdintasunaren izenean, Estatuaren funtzioa jartzen dutenena. Alegia, sozialista jakobinoena. Korronte horretakoa ez izanagatik ere, hiruko gobernua ez zen Felipe Gonzalezen gustukoa, aukerak baino arriskuak gehiago ikusten bai zizkion. Maragall presidentea zen ekimen honen euskarririk nagusiena, Carod Rovirarekin batera. Zapaterorena, berriz, ikuskizun zegoen, batez ere kontuan izanik hirukoa osatu zenean bera oraindik ez zela Espainiako gobernuburu, eta orduan eman zion babesa oposiziotik emandakoa zela. Gero nabarmen gelditu da Zapaterok, arrazoi asko medio, CiUren protagonismo politikoa indartzea erabaki zuela momentu batetik aurrera, jakitun izanik gainera, estrategia horrek krisian jar zezakeela hiruko gobernua. Urtarrilaren 21ean, Artur Masekin Estatut berriaren inguruan egindako akordioa izango da Zapateroren irizpide aldaketaren seinalerik nabarmenena. Egun horretatik aurrera gertatutako guztiak hirukoaren nahia eta ezina besterik ez du adierazten. Batez ere, Esquerra Republicanako buruzagien ingenuitatea eta umekeria politikoa. Izan ere, errepublikanoen haserrearen arrazoi nagusi-nagusia ez baita estatutu berriarekiko desadostasuna -begi-bistakoa da hori ere badagoela- baizik eta Zapateroren eskutik CiUk eta batez ere Artur Masek hartu duten protagonismoa. Urte batzuk pasatzen direnean, segur aski ohartuko dira non eta zertan sartu zuten hanka.


Azkenak
Bilboko superportua eta Getariako hegalabur haztegia, 2025eko “bandera beltz” nagusiak

Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]


Lanbide Heziketa Duala inplementatzeko modua “anabasa” eta “alegala” izaten ari dela salatu du hainbat irakaslek

“Lehenengo mailako ikasleek enpresetan egin dituzten praktikak existitu ez balira bezala jokatzeko eta notak aurreko sistemaren arabera jartzeko eskatu digute”, adierazi dio ARGIAri irakasle talde batek. Hori eta beste hainbat adibide eman dizkigute, azaltzeko modu... [+]


Nafarroako larrialdi zerbitzuen saturazioa salatu dute langileek, eta langile kopurua igotzea eskatu dute

Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.


Iragan-minez

Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]


Gazara Martxako Euskal Herriko ordezkaritzaren komunikatua Egiptotik
Okupazioa dagoen bitartean, erresistentzia egongo da

Euskal Herriko ordezkaritza gara Gazara Martxan. Egiptora etorri gara mezu argi batekin: genozidioa salatzeko, blokeoarekin amaitzeko eta Israel estatu genozidarekin harreman guztiak eteteko exijitzeko.

Gure elkartasun ekintzaren aurrean, aginte sionistaren eta... [+]


Donostiako Guardetxearen epaiketa urriaren 7an izango da

Donostiako Udalak jakinarazpena bidali dio Alde Zaharreko Gazte Asanbladari, epaiketaren data zehazteko. Asanbladak azaldu duenez, epaiketa aurreko hilabeteetan ezin dira desalojatuak izan, epaileak agindua eman arte.


Egiptok Gazarako martxaren aurkako errepresioa gogortu du, ekimena amaitutzat eman badute ere

Antolakuntzak salatu du Poliziak jarraitzen duela martxako partaideak atxilotzen eta tratu txarrak ematen. Kezka berezia agertu du Saif Abukeshek martxako presidentekidearen egoeragatik: astelehen arratsaldean atxilotu zuten, tratu txar “larriak” eman... [+]


Elkarretaratzea egingo dute Muxikan, jaietan gizon batek hainbat adin txikiko neskari eginiko sexu erasoak salatzeko

San Roman auzoko jaietan bost neska adingaberi ukituak egiteagatik 18 urteko mutil bat atxilotu zuen Ertzaintzak Muxikan (Bizkaia). Udalak eta herriko Mugimendu Feministak elkarretaratzea deitu dute asteartean 20:30erako.


Yala Nafarroak jaurtiko du sanferminen txupinazoa

Palestinaren askatasunaren aldeko eta genozidio eta okupazioaren kontrako Nafarroako plataforma izan da hautagai bozkatuena.


Elektrikari bat amiantoagatik hil zela ebatzi du Gasteizko auzitegi batek

Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]


Txetxu Barrios Atarrabiako presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Kartzelan 27 urte egon eta gero askatasunean geratu dela iragarri du Etxerat elkarteak.


Hilberria
Fermin Leizaola etnografoa hil da, 81 urterekin

Euskal Herriko artzaintzaren kulturan aditua izan da; milaka pieza jaso eta dokumentatu ditu Aranzadirekin. 45 urte eman zituen Etnografia Saileko zuzendari.


17 urteko neska bat elektrokutatuta hil da Araiako tren geltokian

Geldirik zegoen bagoi baten sabaira igo eta han elektrokutatu da. Berarekin zegoen 16 urteko neska zauritua izan da eta Gurutzetako ospitalera eraman dute.


2025-06-17 | Mikel Aramendi
“Lur arraroak” edo “mineral estrategikoak”?

Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]


Israelek Irango telebista kate publikoaren egoitzari eraso egin dio, eta Netanyahuk mehatxu egin du Khamenei hilko dutela

Teherango barruti bati eraso egin ondoren, Israelek jaurtitako misil batek IRIB Irango telebista kate publikoaren egoitza izan du jopuntu. Erasoa gertatu aurretik Israelgo Defentsa ministro Israel Katzek ohartarazi du "Irango propagandaren bozgorailua" desagertzear zela... [+]


Eguneraketa berriak daude