Bihotza behar bezala elikatzeko
Jan-neurri mediterraneoaren mesedeak askotan aipatu ditugu. Gaurkoan gaixotasun kardiobaskularren kontrako borrokan egin ditzakeen mesedeak ikusiko ditugu. Gaixotasun kardiobaskularrak dira, hain zuzen ere, gurea bezalako gizarte garatuetan heriotza guztien % 40aren arrazoia. Eta aditu guztiek goraipatzen dituzte fruitu lehorrak gaixotasun koronarioetatik babesten gaituztelako. Eta baita zuntza ere, kolesterol maila gutxitzen duelako. Bestetik, gauza jakina da opilgintzako produktuetan, aurrekozinatuetan, patata frijitu industrialetan eta margarinetan dauden koipeak lotuago daudela arrisku kardiobaskularrarekin beste koipe batzuk baino. Beraz, gomendio orokor bezala, janari aurrekozinatuak, gantz industrialak eta zapore-indartzaileak baztertu, eta jan-neurri mediterraneoa, koipe gutxi duten esnekiak, oliba-olioa, arraina, fruta eta berdurak, eta produktu freskoak bultzatu behar genituzke, gure bihotza zaintzeko.
Adibide soil batekin hobeto ulertuko delakoan, eguneroko dietara intxaur batzuk gehitzeak bihotza babesteko nahikoak diren Omega 3 gantz-azido poli-intsaturatuak eransten dizkio. Horixe frogatu dute Australiako Wollongong Unibertsitateko ikertzaileek: intxaurrak egunero kontsumitzeak gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua gutxitu omen dezake, batez ere 2. motako diabetesa duten gaixoetan. Journal of the American Dietetic Association aldizkari ospetsuak argitaratu duen ikerketaren konklusioa zera da: "egunero zortzi-hamar intxaur kontsumitzeak koipe-mota horren eguneroko kopuru gomendatuak estaltzen ditu, bestelako kontrako eraginik ekarri gabe".
Intxaurraren eragin mesedegarriak pertsona diabetikoek berez duten gaitz kardiobaskularrak jasateko probabilitate handiagoari aurre egiten dio. Diabetesak esan nahi du odoleko azukre-maila behar lukeena baino askoz ere altuagoa dela. Odolean azukre gehiegi edukitzeak gorputzeko beste atal batzuk ere honda ditzake, horien artean odol-hodiak. Diabetikoentzako bezalaxe, intxaurrak gaixotasun kardiobaskularrei aurre hartzeko modu egokia dira gainerako biztanle guztientzat ere.
Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]
Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]