Makina bat kontu

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Bidaia baten lehen 100 egunak

Gutxienez hamabost urte iraungo du joan den urtarrilaren 19an NASAk espazioratutako New Horizons zundaren bidaiak. Plutonen berri eman behar duen zunda honen bidaiaren lehen egunek anekdota huts dirudite bidaia osoaren iraupenarekin alderatuz, baina era horretako bidaietan lehen egunetan gertatzen denak izugarrizko garrantzia izaten du arrakasta neurtzeko orduan. Zergatik?

Arrazoia etxeko elektrogailuekin gertatzen denaren antzekoa da. Hauek bermea duten lehen urtean matxurarik izaten ez badute, oro har urte askotako iraupena ziurta daiteke, aldiz, hasieratik arrastaka hasten badira, edo ongi konpontzen dugu, edo aldatu egiten dugu edo txarrena dena partxeak jartzen hasten gara eta beti matxuraren beldur geratzen gara.

Otsailaren amaieran Martitzeko orbita igaro ondoren New Horizons-eko tresneria probatzen hasi ziren zientzialariak. Honela, martxoan eta apirilean softwarea eguneratzeaz gain, besteak beste SWAP deituriko eguzki-haizeen detektagailua probatu zuten eta maiatzean bi espektrometro eta Pluton kartografiatzeko RALPH deituriko tresneria probatuko dituzte.

Tresneria horien bidez hartutako lehen datuekin aparatuak doitu egingo dira, orain arte ez baita matxura larriegirik detektatu.

Zundak igaro beharko duen hurrengo etapa garrantzitsua 2007ko otsailean izango da, Jupiterretik hurbil samar igaroko baita. Jupiterren grabitazio indarraz baliatuko da azelerazio handiagoa lortzeko bere bidean. Halaber, orduan ere tresnak probatuko ditu.

Une honetan 112.000 kilometro orduko abiaduran doa eta 2015eko uztailean Plutonera eta bere ilargietara helduko da. Ondoren bidea segituko du Plutonetik haratago Kuiper-en gerrikoan zehar 2020 arte gutxienez.

Hortik aurrera ez dakigu zer gertatuko den, zientzialariek ez baitigute horren berririk eman.


Poloetako hartzak eta hipopotamoak arriskuan

16.000 animalia-espezie daude une honetan desagertzeko arriskuan eta azken bi urteotan 784 espezie erabat desagertu diren bitartean, 65 gatibu bizi dira. Datu hauek lehorrean zein itsasoan errepikatzen dira eta azken esanguratsuenak hartzenak eta hipopotamoenak izan dira. Lehenengoen kopurua %30 jaitsi daiteke datozen 45 urteetan izotzen urtzearen eraginez eta bigarrengoen populazioa Kongon, adibidez, %95 jaitsi da azken urteotan gerra zibilaren eta ehiza ilegalaren eraginez.


Azkenak
Eguneraketa berriak daude