Jan-neurria aldatzearekin, gaixotasun mentalek gora


2006ko maiatzaren 14an

Mendebaldeko jan-neurrian izandako aldaketek -kontserbatzaile, gehigarri eta gantzen gorakadak, batik bat-, eta nutrigai garrantzitsu batzuek dietan duten pisu gero eta eskasagoak eragin kaltegarriak dituzte garunaren funtzionamenduan, eta hauek azal dezakete depresioa, arreta-falta, eskizofrenia eta Alzheimerra bezalako gaixotasun mentalek azken urteotan izan duten gorakada. Horrela diote, behintzat, azken 50 urteotan dietak izan dituen aldaketak aztertuz Erresuma Batuan egindako bi ikerketek.

Osasun mentalerako Fundazioak eta Sustain erakundeak elkarlanean egindako bi azterketa aurkeztu dituzte. Ikerketa horiek adierazten dutenez, janarien produkzio eta prozesamendurako metodo berriek eta "zabor jana" esaten zaionarekin lotutako ohitura eta jokamoldeek, biztanleria behar baino nutrigai gutxiago eta behar baino karbohidrato gehiago kontsumitzera behartzen dute. Eta horrekin alterazio mentalak izateko arrisku-faktoreak gehitu egiten dira.

Jan-neurria omen da, ikertzaile horien iritziz, gaixotasun mentalak agertzeko faktore egunetik egunera garrantzitsuagoa. Jan-neurri pobreak portaera-arazoekin eta aldarte-aldaketekin lotzen dira. Horrela, adibidez, depresio-kasuak ugariagoak dira arrain-kontsumo eskaseko lurraldeetan. Azido folikoaren, omega-3 gantz-azidoen, selenioaren eta triptofano izeneko aminoazidoaren eskasiak asko eragiten omen du depresioaren garapenean. Nahitaezko gantzen eta bitamina antioxidatzaileen faltak, bere aldetik, eskizofreniaren sorreran izango luke eragina.

Ikertzaileen ustez, jan-neurri orekatua funtsezkoa izan daiteke depresioa, eskizofrenia, kontzentrazio-falta, apatia edo geldotasuna eta oroimen-galera borrokatzeko. Horrexegatik, "zabor jana" alde batera utzi eta arraina, berdura ugari -barazkiek azido folikoa ematen digute-, fruitu lehorrak -selenio asko dute- eta proteina-kopuru neurrikoa emango diguten jan-neurriak gomendatzen dituzte. Azkenik, nutrizioan oinarritutako terapia oso baliagarria gertatu omen da botikekin medikatu nahi edo ezin duten pazienteetan. Ospitale psikiatriko batean paziente bat mantentzeak diru asko balio du; elikadura egokia, berriz, askoz ere merkeagoa da.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude