Hosto berri
Euskal Herrian, ezinezkoa
Hartan, hamalau bat urteko gazte-talde bat sartu da bi irakasle gidari dituztela. Hogeita hamar bat neska-mutil dira guztira. Elizaren ezker aldeko lehen aulki-ilaretan eseri dira. Irakasleetako batek zirkin egin dio nesketako bati. Neska ikasleen aurrez aurre jarri da. Paper batzuk atera ditu karpeta batetik. Ez dago urduri, egiten dituen keinu eta mugimendu guztiak natural-naturalak ateratzen zaizkio. Elizaren ezaugarri artistikoei buruz hasi da hizketan. Ondo prestatua du gaia, jario gozo eta bizkorra du, oso bakanetan begiratzen du apunteetara. Ikaskideek arretaz segitzen dituzte neskaren argibideak. Eta naturaltasun osoz. Nabarmena da ohituta daudela halako ekitalditara. Aldian behin ikasleren batek eskua jaso eta galderaren bat egiten dio neskari, hark ere jario handiz eta natural. Galdera guztiei erantzun die neskak. Saioak hogei bat minutu iraun du. Bukatu denean, neska-mutilak elizan sakabanatu dira, talde txikitan, neskak esandakoak hobeto begiratzeko.
Neskaren jardun jariotsuak eta galderaren bat egin dutenenak ahoa bete hortz utzi du nirekin den laguna. «Hori, Euskal Herrian, ezinezkoa!», atera zaio.
Italiarrek hiztun fama dute. Berezkotik ere izango dute, jakina, baina Italiako eskolak garrantzi handia eman dio beti ahozkotasunari. Italiako eskoletan ohikoa izan da beti deklamatzea, klasekoen aurrean gairen bati buruz mintzatzea, testuak buruz ikastea, debateak egitea, beti ere hizkeraren jarioa zaindu eta bizitzeko.
Elizatik irten eta, elkarri hitzik egin gabe, terraza batean eseri gara laguna eta biok. Eskatu ditugun bi Nastro Azzurroak ekarri dizkigute. Etsipenak jota eta isilik segitzen dugu. Seguru nago «Hori, Euskal Herrian, ezinezkoa!» generabilela kabutan. Eta baita gure gaztetxoen jardun zangalatrabatsua, etena, motela -eta erronkatsua- ere.
Korporatibismoa deitzen zaio elkartasunerako jarrera bihotz zabal horri, eta hitzaren erabilera hori berri samarra bada ere -berez, korporazioak sortzea helburu duen sistema sozio-ekonomikoari deitzen zitzaion hala oraintsu arte-, korporatibismoaren gaitza ez da berria. Adibide bat baino gehiago ditugu literatura klasikoan, filosofoen protesta bat ere barne Alejandro Handiak esku-lanik ez egitea kritikatu zielako. Baina gogoratzen dudan kasurik bitxiena hemezortzigarren mendekoa da. Ezaguna da Voltaire filosofoa Prusiako Federiko IIaren adiskide mina izan zela. Ezaguna, halaber, bien arteko urtetako adiskidetasuna eten egin zela momentu jakin batean. Gutxi ezagutzen dena, hausturaren motiboa da. Voltaireren Luis XIVaren mendea liburuak izan zuen, antza, errua. Bertan, Le roi soleil delakoaren meritu begi-bistakoak txalotzeaz gainera, filosofoak gogor kritikatzen ditu haren autoritarismoa, megalomania eta erregetzaren zentzua. Federiko II mindu egin zuen liburuak, baina ez Voltairek Luis XVIari buruz esandakoak oker zeudelako, errege bat -ia ehun urte lehenagokoa!- modu zorrotz hartan epaitzera ausartu zelako baizik.
Ibilian-ibilian eta ikusitakoak ikusita, egia izango da erregeak direla korporatibismoaren premia handiena dutenak. Eta gizarte honek, gupidaren gupidaz baitago gupituta monarkiaren egoera txit gupidagarriarekin, urtero-urtero ospatzen du Errepublikaren eguna errege jatorra eta monarkia probidentziala ezertan kritikatu gabe.
Egia bada irudi batek mila hitzek baino gehiago balio duela, lau argazki horiekin egindako foileto hitzik gabea argitaratzeko proposatuko nioke gure unibertsitateari. Manual egokia litzateke historia garaikideko klaseetan. Edo semiotikakoetan. Edo publizitateari buruzkoetan. Edo psikiatriakoetan…
Baina unibertsitateak liburua argitaratuko ez balu ere: irudiok gure begi-ninien memorian gelditu dira garai jakin baten adierazgarri.
Su-etenarekin itxaropentsu? Bai, baldin presoen egoera konpondu beharrezkoak ez badu hildakoen memoria ahultzen, estaltzen.
Su-etenarekin kezkarik? Bai, baldin alderdietako oilarren kezka bakarrak nork bere oilategia zaintzea badu helburu.
Su-etenak izango du atzera bueltarik? Ez. Bai, zera. Nola ba! Ezinezkoa da! Baina ezetz esaten genuen eta aurrekoan ere oraingo konbentzimendu berdintsuarekin...
Goethek zioen inor hasten zitzaionean nazioaren arriskuaz edo heriotzaz hizketan, aharrausika hasten zela, uste baitzuen esaten ziotena ez zela abertzalekeria gizentzeko erretorika besterik. Erretorika hori, ordea, desagertuak uste genituen mamuak berpizten eta indartzen ari da Espainiako partean: frankistak, falangistak, joseantonianoak...
Erreketeak ikusten hastea bakarrik falta zaigu…
- Emandako hitzak hitz hartaz fidatu dena konprometitzen du, ez hitza eman duena (Jacques Chirac).
- Italia nire enpresa handiena da (Silvio Berlusconi).
«Tranpa gaizto batera eraman dituzte gure soldaduak, eta ederki kostatu behar zaigu Iraketik irtetea duintasuna galdu gabe. Informazioa ezkutatuz engainatu dituzte eta bertaraino eraman. Bagdadeko komunikatuak berantak dira, faltsuak, manipulatuak. Esan zaiguna baino askoz ere zailagoa eta gogorragoa gertatzen ari da guztia. Gure gobernua, berriz, iritzi publikoak uste duen baino odolzaleagoa eta eraginkortasunik gabeagoa da. Gaur ez gaude batere urruti hondamenditik».
Goiko testua Bushen edo Blair-en aurkariren baten predikutzat hartuko zenuen noski. Orain laurogeita sei urte idatzitako hitzak dira: 1920 urtean Britainiar Inperioak Irak inbaditu zuenekoak. Hitz esanguratsu horiek, berriz, Thomas Edward Lawrence idazle eta espiarenak dira. Arabiako Lawrence gisa ezagunagoa egingo zaizunarenak.
Botereak hori du abantaila: eskarmentua, orotan, besteen bizkar.
Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.
Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]
XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]
"Migrazio zirkularra" sustatu nahi du PSOEren gobernuak, langile batzuek behin-behineko hainbat lan egiteko migra dezaten Espainiako Estatura, eta gero euren jatorrizko herrialdeetara itzul daitezen.
Ganz MaVag-ek adierazi du ez diola uko egiten etorkizunean tren-enpresa erosteko beste eskaintza bat egiteari. Talde hungariarraren ekintzari esker, Talgok eskaintza berriak entzun ditzake.
Igandean hasiko dira polio txertaketa egiteko su-etenak, goizeko 6:00etan hasi eta 15:00ak arte. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eman du operazioaren berri eta bederatzi egunetan hiru esparrutan emango da: iparraldean, zentroan eta hegoaldean.
30 urteko behargina hil da Amezketako (Gipuzkoa) paper fabrikan. Ibarra Argi Lanak enpresak azpikontratatuta zegoen. Elkarretaratzea egin dute ostiralean, 11:00etan, gertatutakoa salatzeko. 2024an hil den 38. langilea dela adierazi du LABek.
Karibeko bi irletan kolonialismoaren loriarako dauden monumentu, iker eta izendapenak ezbaian jartzen hasi dira herritarrak eta gobernua. Lehen pausua eman dute agintariek eta erabaki dute herrialdearen armarritik Cristobal Colonen lehen espedizioaren hiru karabelak kentzea.
ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.
Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.
Iruñeak bat egiten du irailaren 16tik 22ra egingo den Mugikortasunaren Europako Astearekin, mugikortasun iraunkorra eta espazio publiko partekatuari buruzko hausnarketa sustatzeko diseinatutako jardueraz betetako programa batekin. "Konbinatu eta mugitu"... [+]
Duela aste batzuk Suitzak lege federal aitzindaria onartu du (Europako legedietan aitzindaria), LMETA delakoa, Loi fédérale sur l’utilisation de moyens électroniques pour l’exécution des tâches des autorités frantsesez,... [+]
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
