Europako energia kontrolatzeko borroka


2006ko martxoaren 26an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Diruak ez du ez aberririk, ez kolorerik. Diruak diru gehiago bilatzen du, ahal den kosturik txikienarekin. Horretarako, ordea, ezinbestekoa da sektore estrategikoen kontrola eta lidergoa izatea, hala nola, Europako energiaren sektorearena. Horixe dago energiaren sektorean ikusten ari garen borrokaren atzean, ez bakarrik Espainian, baita Europan eta mundu osoan ere. Datozen hilabeteotan hedatuz joango da borroka hori. Gas Natural enpresa katalanak Endesa espainiarraren kontra jaulkitako Akzioak Erosteko Eskaintza Publiko edo OPAren kasuan, oso basatia da borroka hori. Zergatik? Zeren ikusarazi nahi izan digute OPA areriotsu horren atzean zeuden interes politikoak Kataluniaren aldekoak zirela eta PPk defendatutakoen kontrakoak. Alderdi horrek beretar bat jarri zuen Endesako buru.

Izatez, ordea, OPA hori, OPA guztiak bezala, ahalik eta negoziorik handiena ahal den kosturik txikienarekin lortzeko operazioa da eta are gehiago orain, mundu globalizatuan gaudela. Burtsak ez du ez bihotzik, ez aberririk. Burtsak diruaren berri baino ez daki, eta ez dio begiratzen jatorriari. Egoera ederki asko berretsia geratu da orain, "espainoltasunaren" eta "katalantasunaren" arteko polemika horren erdian E.ON erraldoi alemana indarrean sartu denean, Endesaren gaineko beste OPA bat jaulki baitu. Endesaren gaineko bi OPAk mahai gainean daudela, gobernuei, Europako Batzordeari, Baloreen Komisio Nazionalari, enpresa erasanei eta, azkenik, akziodunei dagokie jokatzea. Horrek guztiak bere denbora beharko du. Beraz, inkognitak ez dira erabat argituko bizpahiru hilabete baino lehen.


Gero eta sektore kontzentratuagoa


Zergatik ari dira orain gertatzen energiaren sektoreko mugimendu horiek, Espainian ez ezik, baita Europan ere, E.ON talde alemanaren oldarraren ondoren? Lehenik eta behin, Gas Naturalen asmoa, Endesaren kontrako OPA jaulki zuenean, Espainiako gas eta elektrizitateko enpresa-talde handia eratzea zen. Gas Naturalek burtsan duen kapitalizazioa 10.997 milioi eurokoa da eta 10 milioi bezero eta 6.697 enplegatu ditu; Endesarena, berriz, 29.528 milioi euroraino heltzen da eta 22,3 milioi bezero eta 27.204 enplegatu ditu. Bi enpresek bat eginda, 40.570 milioi euroko balioa izango lukete burtsan, eta 31,2 milioi bezero eta 33.901 enplegatu.

Bigarrenik, E.ON erraldoi alemanak Endesaren kontrola bereganatu eta merkatu espainiarrean sartuta, Europako energiaren sektoreko lider bihurtzea nahi du. E.ONek 66.618 milioi euro balio du burtsan, 32,9 milioi bezero ditu eta 79.947 enplegatu ditu. Endesaren gaineko OPA irabazten badu, burtsako balioa 95.427 milioi euroraino helduko litzaioke, haren bezeroak 50 milioitik gora izango lirateke eta enplegatuak 102.151. Burtsako balioari dagokionez, Europako energiaren sektoreko lider bilakatuko litzateke. Europako hurrengo enpresa EDF frantsesa izango litzateke, 74.723 milioi eurorekin. Oraingoz, Europako mugimenduen aiduru dago, baina aurki mugituko du fitxa. Balio-diferentzia ikusteko, Europako energiaren sektoreko zortzi enpresa inportanteenen rankinean, Euskadiko Iberdrola zazpigarren lekuan egongo litzateke, 24.269 milioi euroko balioarekin. Egoitza soziala Bilbon duen enpresa hori ere egon daiteke zurrunbilo kontzentratzailearen begian. Errazagoa da besteek irents dezaten hark egitea baino.

E.ON alemana Endesaren kontrola bereganatzera indarrean sartu izanak, zalantzarik gabe frogatzen du gas eta elektrizitateko enpresak presaka dabiltzala tamaina handitu nahian eta leku pribilegiatua segurtatu nahian. Adituek iragarri dutenez, berandu baino lehen operadore gutxi izango dira. Gaur egungoak batak bestea irentsiz joango dira, eta Europan, seguruenik, hiruzpalau konpainia geratuko dira. Horregatik, kontua da lehiakideei irensten ez uztea eta, hartara, ikusgarriak izango diren inbertsioei aurre egin ahal izatea. Ekonomiako Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen (ELGE) arabera, energiaren sektoreko konpainia handiek Europan milaka milioi euro inbertitu beharko dituzte, argindar eskariari 25 urtean berme osoz erantzun ahal izateko.

Kontzentrazioa
Hona hemen Europako adibide batzuk: E.ON alemanak azken urte hauetan Powergen eta TXU bereganatu ditu; RWE alemanak Innogy eta Thames Water; EDF frantsesak London Electricity, EnBW eta Edison; ENEL italiarrak Riesgo espainiarra, eta EDPk Hidrocantábrico-Naturcorp espainiarra.

Negozioak ez du aberririk
Negozioak, diruak bezala, ez du aberririk. Edonorekin egiten da, nonahi eta unerik aproposenean. Eta ez da energiarena sektore bakarra. Aski dugu beste sektore batzuei begiratzea: banketxeak, industria kimikoa, etxegintza, papergintza, zementugintza, burdingintza. Siderurgian, bi kasu ari gara bizitzen Euskal Herrian: bata, Gerdau erraldoi brasildarrak Sidenor irenstearena; bestea, Arcelor taldea, Euskal Herrian hamar planta dituena, agian Mittal Steel erraldoi indiarrak irenstearena. Beste maila batean, Portland zementugileak Cementos Lemona enpresaren gaineko OPA jaulki du.

Horrek ez du esan nahi, egoera jakin batzuetan, zenbait bat-egite gertatzeko interes eta bultzada politiko jakin batzuk ez daudenik, atzerriko lehiakideei aurre egiteko tamaina handiago baten bila. Horixe gertatu zen egoitza soziala Bilbon duen BBV bankuarekin. Bitxia bada ere, banku txikiago batek "irentsi" zuen, Argentariak, gaur egun BBVA dena eratzeko. Orduan Aznarren esku zegoen Espainiako Gobernuak probokatu zuen irenste hori, hango buru beretar bat jartzeko: BBVAko egungo presidentea, Francisco González.

Gas Naturalek Endesaren gainean jaulkitako OPAk Espainian sortu duen egoera are gehiago larritu da hirugarren enpresa europar batekin. E.ON alemanak ere, Endesa bereganatu nahi du, eta nork daki Gas Natural ere ez ote duen nahi. Gas Naturalen "katalantasunaren" aurrean Endesaren espainiartasuna defendatzen zutenei benetako asmoak igarri ahal izan zaizkie orain, erraldoi alemanarekin diru-etekin handiagoa atera ahal izateko ideia gogoan darabiltenean. Esan bezala: helburua negozioa egitea da, eta ez aberria egitea!

Zer da OPA bat?
OPA (Akzioak Erosteko Eskaintza Publikoa) burtsako maniobra da, sozietate batek eskuarki beste txikiago baten kontrola bereganatzeko egiten duena. Enpresa "opagileak" iragartzen du prest dagoela akzioak erosteko, egungo kotizaziokoa baino prezio altuagoan. Helburua lortzeko bi aukera ditu: edo sozietate horren akzio guztiak erostea edo, ohikoagoa izaten denez, pakete handi baten jabe bihurtzea eta, hala, enpresa kontrolatzeko ateak zabaltzea. Kontua da, enpresa handiak txikia jaten duela. Eta hozkada bakarrean egin ohi du. OPA ausiki finantzario azkar eta efikaza besterik ez da, enpresa irensleak, takada batez, eskaintza egin dion sozietatearen kontrola hartzen baitu. OPAren arrakasta baldintzatzen duen faktore bakarra akziodunen erabakia da, nahiz eta aurretik beharrezkoak diren horretarako baimen ofizialak (gobernuarenak eta dagozkion erakundeenak).

OPA izan daiteke adiskidetsua, enpresak ados jarrita egin delako, edo areriotsua, aldez aurreko adostasunik gabe egin delako. Euskal Herrian, energiaren sektoreko azken OPAk Iberdrolari erasan zion. Gas Natural enpresa katalanak jaulki zuen, modu areriotsuan. Ez zen aurrera atera, baimen ofiziala lortu ez zuelako. Gas Naturalek Endesaren kontra jaulki duen oraingo OPA areriotsua izan da; E.ON alemanak jaulkitakoa, berriz, adostua izan omen da.


Azkenak
Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Reem Dandan, Gazarako Mugimendu Globala
“Gure herrian genozidioaren konplizeak badaude, gure erantzukizuna da horiek salatzea”

Global Sumud Flotillak deituta, dozenaka ontzi itsasoz ahaleginduko dira Israelek ezarritako blokeoa hausten. Ekimenera mundu osoko aktibistak batu dira, tartean lau euskal herritar. Deialdiari babesa adierazteko, Gazarako Mugimendu Globaleko Euskal Herriko delegazioak hainbat... [+]


2025-08-26 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gogoratzeko moduko porrota, Taiwango gobernuarena

Logikoena zen, uztailaren 26ko lehen zaplazteko argiaren ondoren. Baina abuztuaren 23ko bigarrenak ihesbide politiko ia guztiak itxi dizkio Lairen gobernu taiwandarrari. “Gogorarazpen bozketan” beren hautetsi-tasuna gal zezaketen oposizioko Kuomintageko zazpi... [+]


Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Eguneraketa berriak daude