Makina bat kontu



Eguzkiaren jarduera %30-%50 haziko da

AEBetako National Center for Atmospheric Research-eko Mausumi Dikpatik zuzendutako taldeak eguzkiaren jarduera ohikoa baino %30-%50 inguru handiagoa izango dela iragarri berri du. Ziklo berriaren hasiera 2008ko hasieran aurreikusten da eta gailurra 2012. urtearen inguruan izango da.

Eguzkiaren jarduerak eragin zuzena du sateliteekiko komunikazioan, Lurraren eremu magnetikoan eta kliman eragiten duten eremu elektrikoetan.

Eguzkiak 11 urteko zikloak ditu eta gero eta ezagunagoak dira zikloen gailurretan kliman gertatzen diren hainbat gertaera. Aurreikuspena oso fidagarria da, zeren eta arestian aipatutako ikerlari-taldeak sortutako eredu informatikoak %98ko arrakasta izan du azken zortzi eguzki-ziklo iragartzeko garaian.

Lurretik ere ongi ikusi ohi da eguzkiaren jardueraren hazkundea, eguzki-orbanen kopurua handitu egiten baita.
Beraz, datozen sei-zazpi urtetan berotegi-efektuari eguzkiaren jardueraren hazkundea gehitu beharko diogu eta ondorioak komunikazioan, bidai espazialetan eta klimatologian nabarituko ditugu. Zein tamainakoak izango diren? Zientzialariek idatzi ahala guk kontatuko dizuegu.


Turbulentzien kontrola

Hegazkin bat aireratu aurretik pistan zehar poliki-poliki higitzen denean airea hegaletan zehar lasai-lasai jariatzen da; baina abiadura handitzen denean airea oso bortizki hasten da jariatzen eta hegalen inguruan turbulentziak sortzen dira. Hauen eraginez hegazkinak behar baino balaztaketa-indar handiagoak jasaten ditu eta energi kontsumoa handitu egiten da.

Europako hainbat estatutako fisikari-talde batek turbulentziak txikiagotzeko sistema eraiki du, hauxe: turbulentzia osagarriak sortzea. Laborategian bederen arrakasta izan du saiakerak eta horretarako hegal lau baten gainean 1,3 milimetroko altuera eta 2,5 milimetroko diametroa duten zilindro-sorta bat kokatu dute airearekiko perpendikular.

Sistema honekin zilindroen inguruan mikroturbulentziak sortzen dira eta hegaletik 1,3 metrora sortzen diren turbulentzia handiak 1,8 metrora atzeratzen dituzte.
Saiakera hauek laborategian egin dira eta ikusteke dago proba erreala egitean zer gertatuko den, baina horiek hegaldietarako behar bezain onuragarriak izango ez balira ere, beste alor batzuetan -laser bidezko fusioan adibidez- jada aplikagarri izango dira.


Azkenak
2025-06-07 | ARGIA
Euskara hutsezko plaza bete dute Ziburuko Azokan

1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]


EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Eguneraketa berriak daude