Duela zazpi bat urte, espekulazioak eta honen bidelagunek exilio inmobiliariora bultzatu eta sorlekua utzi behar izan nuenean, besteak beste, literaturarekin lotutako zenbait lan egiteari utzi nion, lan berrietan hasteko. Astean behin, esaterako, bi irratsaio kudeatzen nituen orduan, eta ordu beteko iraupena izaten zuten. Itsaso debekatuak izena zuen Egin Irratiko saioak, eta Komatxo artean, berriz, Donostiako Herri Irratikoak.

Literatura gustukoa dudanez, gustura aritzen nintzen bietan. Hernaniko geralekuan trenetik jaitsi, eta ordu laurdeneko bidea askotan oinez egiten nuen Egin zenaren egoitzara, lasai, erreka bazterretik, irakurri eta hizpide hartu beharreko testuei bueltaka, aireratu beharreko abestiak aukeratuz. Eguneroko zurrunbilo eroari ihes egin eta lasai ibiltzeko parentesi modukoa izaten zen asteroko paseo hura, eta hark eragina zuen irratsaioan: mimo handiz egiten genuen, gustura. Ez genuen ezer kobratzen, baina literaturaz hitz egitea, gustuko testuak irakurtzea, eta entzuleei liburu bat proposatu eta hileroko azken astean entzuleekin batera idazlea elkarrizketatzea sari handia zen, besterik gabe. Gazteagoak ginen beharbada, baina hark ez zuen preziorik.

Sasoi hartan kudeatzen nuen beste irratsaioa ere mimo handiz lantzen nuen. Beharko, Euskal Idazleen Elkartearen eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren arteko hitzarmen bati esker bideratutako Komatxo artean irratsaioa baitzen eta, gainera, lehenengo 20.000 pezeta kobratzen bainituen astero, irratsaioa kudeatu eta esatari lanak egiteagatik. Gustura egindako lana zen hura ere, jakina, eta beharrezkoa, orduko kontu korronteari hauspoa emateko behintzat.

Itsaso debekatuak debekatu egin zuten, Egin egunkaria eta irratia itxita. Ordudanik ez naiz Hernaniko geralekuan jaitsi trenetik, eta ez dut erreka bazterretik bide hura gehiago egin. Eta exilio inmobiliarioak erbesteratuta, berriz, Komatxo artean lekukoa hartzeko prest zeuden lagunen esku utzi genuen. Zazpi urteko bidea egin du harrezkero, duin, dozenaka idazle eta ehunka liburu ezagutaraziz.

Oraintsu, berriz, hedabideetan izan dut irratsaioaren berri. Bederatzi urteko ibilbidea amaituko duela saioak, Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntza bertan behera geratu delako. Aldundiak ezeztatu egin zuen hurrengo egunean kontu hura, etena neurri probokatzaile bat izan dela esanez, "parentesi bat hausnarketa egiteko, aurrera egiteko", eta urteotan irratsaioa kudeatu dugunon soldata eta irratiaren antena eskubidea ordaindu dituela nabarmenduz. Horren harira, administrazioari eta irratiari inplikazioa eskatu izan zaio, "irratsaioak bizirik iraun nahi badu".

Ongi da. Hirigintza eta azpiegitura kontuetan lohitutako espekulatzaile ustelen patriketan baino askoz gusturago hartuko dugu denon dirua horrelako irratsaioak babesteko. Ados. Baina zer-nolako gizartea elikatzen eta eraikitzen ari gara? Diruak ordaintzen al du guztia? Non geratzen dira preziorik ez duten kontu horiek? Literatura zabaltzearen plazer hutsez, gustura, atseginez, Egin Irratian egiten genuen moduan inor ez al da gai zerbait egiteko? Urte batzuetan asko aldatu dira gauzak, egia da, baina batzuetan gutxietsi egiten dugu aurrera egiteko gogoa, indarra eta kemena. Izu Giroa fanzinearen sortzaile eta eragileetakoa den Gotzon Hermosilla kazetari eta idazleari irakurri diot berriki, elkarrizketa batean, gaur egun fanzine bat egiteko falta den gauza bakarra 80ko hamarkadan sobran geneukan gogoa dela. Antzekoa nabari dut beste esparruetan ere. Kolpeen aurrean lelotuta geratzen gara gero eta gehiago, otzanduta. Horretara bideratu gaituzte, norbaitek iturria itxiz gero gureak egin duela sinetsi nahi izateraino. Kontuaren larritasuna, ordea, ez da batzuek hori sinetsarazi nahi izatea, irudimenari estuki lotuta behar luketen idazleek hori sinestea baizik.

Gure herrian, azken hilabeteotan, sosarik gabe baina herria kolorez eta kulturaz betetzeko egundoko gogoarekin, beharra ikusita, hautsak hartuta zegoen fabrika zahar bat ametsen fabrika bihurtu dute dozenaka gaztek, dirutzarekin elikatutako beste hainbat ekimeni itzal nabarmena eginez astez aste. Ez da adibiderik makurrena goiko lerroetan esan duguna islatzeko.