Irizpide zientifikoen kontra antxoa kanpaina hasi da


2006ko martxoaren 05ean

Martxoaren 1ean bukatu da ofizialki bokarta arrantzatzeko debekualdia, bai Euskal Herrian, bai Europako Batasuneko gainerakoan ere. EBk horrela erabaki zuen joan den abenduan, nahiz eta aurrez debekualdia 2006ko urte osoan mantenduko zuela hitz emana izan. Erakunde horrek, azken batean, gure itsasbazterretako baliabide hori berreskuratzeko garantia nahi zuen, benetan urritua baitzegoen arrantzatze etengabeen eta batik bat arrantzako metodo ez tradiziozkoen ondorioz -sare pelagikoak adibidez, bereziki Frantziako Estatuko arrantzaleek baliatu dituzte-.

Bokarta arrantzatzeko debekua kentzeko erabakian, ez dago dudarik, presio politikoek pisu handiagoa izan dute irizpide zientifikoek baino. AZTI ikerkuntzako euskal institutuak, esaterako, beti iritzi izan dio antxoa arrantzatzeko debekuak 2005ean eta 2006an egon behar zuela indarrean. Erabaki politiko horrek ziurtasun eza eta zatiketa ekarri ditu Euskal Herriko arrantzaleengana.


Itun politikoa

Frantziako Gobernuak Europako Batasunean egindako presioen ondotik etorri zen debekualdia bukatzeko erabakia. Frantziako arrantzaleak aspaldi ari ziren debekua kentzeko eskatzen, argudiatzen zutelarik antxoa-sarda ugari ikusten zutela beren itsasoetan. Europako Batzordeak azken unera arte eutsi zion 2006. urtean Europako Batasunean arrantzatzea debekatzeko erabakiari, baina azkenean, Espainiako Estatuak eta Frantziakoak Bruselan itundu zuten martxoaren 1ean debekua kentzea. Halatan, EBko Arrantzako Kontseiluak testua adostu zuen. Dokumentuan jasotzen denez, Bizkaiko Golkoan 5.000 tona arrantza daitezke gehienez: kopuru horretan, 4.500 tona dagozkie Kantabriako eta Hego Euskal Herriko arrantza-ontziei eta 500 Ipar Euskal Herriko eta Atlantikokoei.

Nolanahi ere, Frantziako eta Espainiako Estatuen arteko akordioren bat dela medio, litekeena da Ipar Euskal Herriko eta Atlantikoko ontziek beste 500 tona arrantzatu ahal izatea. Trukean, arrantzako kuotaren banaketa hobea izango litzateke euskal arrantzaleentzat eta Espainiako Estatuko gainerakoentzat. Espainiako Estatuari igoeratxoa ezarri diote espezie batzuen arrantzako kuotetan, hala nola legatzarenean, zapoarenean eta zigalarenean; bakaladarenean, ordea, murrizketa handia da.

Erabaki politikotzat jo den Europako Batasunaren deliberamendu horrek zatiketa sortu du Euskal Herriko arrantzaleen artean. Bizkaikoek eta Gipuzkoakoek ezetza eman zioten erabakiari, eta debekualdia 2006. urte osoan mantentzearen alde egin zuten; Lapurdikoek, aldiz, pozik hartu zuten erabakia, beren interesekin bat zetorrelako (aspalditik ari ziren debekua kentzeko eskatzen). Bizkaiko eta Gipuzkoako arrantzaleek uste dute iruzur egin diela Espainiako arrantzako ministroak: arrazoi zientifikoak alde batera utzita, arrazoi politikoengatik negoziatu eta paktatu izana leporatzen diote. Iñaki Zabaleta Bizkaiko kofradien lehendakariari, esate baterako, iruditzen zaio Espainiako ministroak «bokarta beste espezie batzuen trukean sakrifikatu duela». Arduradun horrek hauxe adierazi du: «Erabat traizionatuak sentitzen gara. EBn Espainiak negoziatzen duen bakoitzean, era bateko edo besteko kaltea etortzen zaigu. Gainera, ziur nago beste katramilaren bat badela Frantziarekin egin duten akordioan».


Kapturen murrizte izugarria

Batez ere 2001az geroztik, erruz murriztu da antxoaren kaptura Euskal Herriko uretan, eta horixe erakusten dute taulan jaso ditugun Eusko Jaurlaritzaren datu ofizialek. 2001ean, 18.950 tona arrantzatu ziren; 2002an, 4.956; 2003an, 2.781; 2004an, berriz, gehixeago: 6.620 tona zehazki. 2005ean, arrantzatzeko debekua egon zen indarrean. Aurreko hamarkada, 1990-2000 aldia, askoz hobea izan zen, gora-beherak gora-behera: 1990. urtea oparoa izan zen -13.673 tona arrantzatu ziren- eta 1991 eskasagoa -6.597 tonatan gelditu zen kontua-. 1992tik 1996ra artean, gorantz egin zuten kapturek: 15.976 eta 15.170 tona inguruan ibili zen antxoaren arrantza. 1997an, 1998an eta 1999an, aldiz, urriago arrantzatu zen: ondoz ondo, 8.467, 5.809 eta 11.791 tona porturatu ziren.


AZTI debekuaren alde, hurrengo analisiak egin arte

AZTI arrantza ikertzeko euskal institutuak joan den udazkenean egin zituen Bizkaiko Golkoko arrantza zertan zen ikusteko estudioak. Fundazio hori bokarta arrantzatzeko debekua 2006 osoan mantentzearen alde agertu da beti, harik eta hurrengo analisiek egoera zertan den erakutsi arte. AZTIren ikerlanaren arabera, azken urteetan baino antxoa-ume gehiago dago orain, baina beharrezko jotzen du 2006 amaitu artean kontserbatzeko neurriak indarrean izatea. Adituen iritziz, AZTIren ikerkuntzako kanpainaren emaitza adierazle partziala da, balio zientifiko erlatibokoa oraingoz. Horregatik, espeziearen eboluzioa epe luzeagoan analizatzea gomendatzen dute.

AZTIren aburuz, antxoaren arrantza debekua neurri oso onurakoa izan da. Horregatik, 2006ko kanpainari begira, aurtengo udaberrian egitekoak diren estudioen emaitzak jakin arte behintzat debekua indarrean izatea aholkatu zuen. Espainiako Nekazaritzako eta Arrantzako Ministerioak ere bere egin zuen tesi hori hasieran, baina ez du kontuan izan Bruselako azken negoziazioan, zeinetan itun politikoak tarteko, debekua kentzea erabaki baitzen.

Bruselan, antza denez, ez daude oso ziur antxoa nahikoa errekuperatu ote den. Horregatik-edo, hogeita bostek adostutako testuak ezartzen du «Batzordeak berehala etengo duela Bizkaiko Golkoan bokarta arrantzatzea, baldin 2006ko umealdian biomasa-existentziak 28.000 tonatik beherakoak badira». Bruselak, ondorioz, 2005eko antxoa-kuota %83,5 murriztu du ur horietan, baina nolanahi ere, entzungor egin die adituen txostenei eta antxoaren errekuperazioa ziurtatzeko kaptura zeroan uzteko eskabideei.


Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


Eguneraketa berriak daude