Irizpide zientifikoen kontra antxoa kanpaina hasi da
Martxoaren 1ean bukatu da ofizialki bokarta arrantzatzeko debekualdia, bai Euskal Herrian, bai Europako Batasuneko gainerakoan ere. EBk horrela erabaki zuen joan den abenduan, nahiz eta aurrez debekualdia 2006ko urte osoan mantenduko zuela hitz emana izan. Erakunde horrek, azken batean, gure itsasbazterretako baliabide hori berreskuratzeko garantia nahi zuen, benetan urritua baitzegoen arrantzatze etengabeen eta batik bat arrantzako metodo ez tradiziozkoen ondorioz -sare pelagikoak adibidez, bereziki Frantziako Estatuko arrantzaleek baliatu dituzte-.
Bokarta arrantzatzeko debekua kentzeko erabakian, ez dago dudarik, presio politikoek pisu handiagoa izan dute irizpide zientifikoek baino. AZTI ikerkuntzako euskal institutuak, esaterako, beti iritzi izan dio antxoa arrantzatzeko debekuak 2005ean eta 2006an egon behar zuela indarrean. Erabaki politiko horrek ziurtasun eza eta zatiketa ekarri ditu Euskal Herriko arrantzaleengana.
Nolanahi ere, Frantziako eta Espainiako Estatuen arteko akordioren bat dela medio, litekeena da Ipar Euskal Herriko eta Atlantikoko ontziek beste 500 tona arrantzatu ahal izatea. Trukean, arrantzako kuotaren banaketa hobea izango litzateke euskal arrantzaleentzat eta Espainiako Estatuko gainerakoentzat. Espainiako Estatuari igoeratxoa ezarri diote espezie batzuen arrantzako kuotetan, hala nola legatzarenean, zapoarenean eta zigalarenean; bakaladarenean, ordea, murrizketa handia da.
Erabaki politikotzat jo den Europako Batasunaren deliberamendu horrek zatiketa sortu du Euskal Herriko arrantzaleen artean. Bizkaikoek eta Gipuzkoakoek ezetza eman zioten erabakiari, eta debekualdia 2006. urte osoan mantentzearen alde egin zuten; Lapurdikoek, aldiz, pozik hartu zuten erabakia, beren interesekin bat zetorrelako (aspalditik ari ziren debekua kentzeko eskatzen). Bizkaiko eta Gipuzkoako arrantzaleek uste dute iruzur egin diela Espainiako arrantzako ministroak: arrazoi zientifikoak alde batera utzita, arrazoi politikoengatik negoziatu eta paktatu izana leporatzen diote. Iñaki Zabaleta Bizkaiko kofradien lehendakariari, esate baterako, iruditzen zaio Espainiako ministroak «bokarta beste espezie batzuen trukean sakrifikatu duela». Arduradun horrek hauxe adierazi du: «Erabat traizionatuak sentitzen gara. EBn Espainiak negoziatzen duen bakoitzean, era bateko edo besteko kaltea etortzen zaigu. Gainera, ziur nago beste katramilaren bat badela Frantziarekin egin duten akordioan».
AZTIren aburuz, antxoaren arrantza debekua neurri oso onurakoa izan da. Horregatik, 2006ko kanpainari begira, aurtengo udaberrian egitekoak diren estudioen emaitzak jakin arte behintzat debekua indarrean izatea aholkatu zuen. Espainiako Nekazaritzako eta Arrantzako Ministerioak ere bere egin zuen tesi hori hasieran, baina ez du kontuan izan Bruselako azken negoziazioan, zeinetan itun politikoak tarteko, debekua kentzea erabaki baitzen.
Bruselan, antza denez, ez daude oso ziur antxoa nahikoa errekuperatu ote den. Horregatik-edo, hogeita bostek adostutako testuak ezartzen du «Batzordeak berehala etengo duela Bizkaiko Golkoan bokarta arrantzatzea, baldin 2006ko umealdian biomasa-existentziak 28.000 tonatik beherakoak badira». Bruselak, ondorioz, 2005eko antxoa-kuota %83,5 murriztu du ur horietan, baina nolanahi ere, entzungor egin die adituen txostenei eta antxoaren errekuperazioa ziurtatzeko kaptura zeroan uzteko eskabideei.
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.
Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.
Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]