Euskararen inguruko albiste laburrak


2006ko martxoaren 05ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu


Puzzletek, puzzle teknologikoa

Elhuyar Fundazioak Puzzletek izeneko puzzle sorta aurkeztu berri du DVDan. 12 urtetik gorako gazteek 50 puzzletik gora dituzte ordenadore pantailan osatzeko. Puzzletek-ek jolasa eta informazioa uztartu ditu. Erabiltzaileak, puzzleak egiten ari den bitartean, batik bat energiaren inguruko azalpenak irakurri ahal izango ditu; hala nola energia motak, energiaren inguruko kontzeptuak fisikaren ikuspegitik eta energia elektrikoa lortzeko sistemak industria eta ingurumenaren ikuspegitik.


Euskarazko Hedabideen Topaketa-Mintegia Eibarren

Eibarko UEUren Markeskoa egoitzan Euskarazko Hedabideen Topaketa-Mintegia egingo dute martxoaren 25ean. Euskarazko hedabideen arteko ezagutza areagotzea eta hedabideon diagnosia egitea izango dira helburu nagusiak. Komunikazioaren edozein esparrutan, hau da prentsan, irratian, sarean edota telebistan lan egiten duten guztiei zuzendutako mintegia izango da. Izena emateko idatzi joseinazio.basterretxeaehu.es e-postara.


Fagorren eta Emunen arteko euskalduntzeko hitzarmena

Emun aholkularitza enpresak Fagor taldearekin 2006-2008 eperako Fagor euskalduntzeko hitzarmena sinatu berri du. Hitzarmena indarrean da 1998. urtetik. Aurkezpen ekitaldian izan ziren Juan Jose Ansoategi Fagorreko lehendakariordea eta Javier Gantxegi lehendakaria. Besteren artean, 1998tik hona egindako lorpen batzuk aipatu zituzten. Adibidez, euskararen erabilera bikoiztu egin da 98az geroztik (%17tik %35era 2005ean). Euskararen ezagutza berriz, %53tik %63ra igo dela adierazi zuten Fagorreko arduradunek.


Mikel Zalbide proposatu dute Patxi Altunaren tokia betetzeko

Jose Antonio Arana Martijak, Ana Toledok eta Henrike Knörrek Mikel Zalbide aurkeztu dute Patxi Altuna euskaltzain oso hil berriaren tokia hartzeko. Martxoko bilkuran ere hautagaiak aurkezteko aukera egongo da. Mikel Zalbide donostiarrak ingeniaritza ikasi zuen Nafarroako Unibertsitatean eta Elhuyar Kultur Elkartearen sortzaileetakoa izan zen. 1981. urteaz geroztik Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailean ari da lanean Euskara Zerbitzuaren buru. 1983az geroztik euskaltzain urgazle da. Juan Mari Lekuonaren tokia hartzeko Bernardo Atxagarenaz gain besterik aurkeztu ez denez, martxoko bilkuran Atxagaren hautagaitzak gehiengo osoa lortzen badu idazle asteasuarra izango da euskaltzain berria.


Aginaga, errioko jarduerak eta bertako hiztegia

Jabier Pikabeak egin du Aginaga, errioko jarduerak eta bertako hiztegia izeneko lana. Usurbilgo (Gipuzkoa) Aginaga auzoak lotura handia du errioarekin eta hemendik 20-30 urtera ibaiari lotutako esapide asko galduko diren beldur, 300 hitzetik gorako hiztegia osatu du Pikabeak.


Azkenak
HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


Auzo ibilbideak (V)
Baiona Ttipia: babes eta arnasgune

Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]


Auzo ibilbideak (IV)
Adurtza: adreiluzko itsasoa

Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Auzo ibilbideak (II)
Egia: aldapa alai bat

Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene...  70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Emakumeak gizonenak ziren lekuak hartzen

Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]


2025-08-01 | ARGIA
Fototekatik
Duela 40 urte...

1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]


2025-08-01 | ARGIA
Jaurlaritzaren publizitate banaketa
Hedabide erdaldunen zakua, gero eta gizenago

Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]


2025-08-01 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Ipuscua
Mila urte ‘Gipuzkoa’ izenaren idatzizko lehen aipamenetik

Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]


Jon Sarasua
“Ikusi behar dugu zenbateraino komeni zaigun sententzia judizialen akzio-erreakzio jokoan sartzea”

Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]


2025-08-01 | Leire Artola Arin
Salpress berri agentzia
El Salvadorko gerrillaren arma ezkutua

Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Eguneraketa berriak daude