Etnofitozidioa


2006ko otsailaren 05an

Lagun artzain batzuen aitzakian nator gaur. Artaldeko ardi amen errapeen emaria ugaldu nahian, gauero aterperatutakoan ematen dieten majerako jatenean aldaketa batzuk probatzen ari dira. Saio hauetako bat orain artean sekulan eman gabeko soja ematea izan da.

Soja, lekadunen familiako Glycine max, urte gutxi buruan munduko landare sonatuenetakoa bihurtu da. Transgenikoen negoziotzarra, betirako inoizko etnofitozidio nahitaezkoa oinarri duen negoziotzarra, sororatzetik du sona hori bere.

Artzainaren saioa eta, burutazio pare bat datorkit. Biko bat; batera bi. Gaur egun, Europan lehen soja transgenikoa ametitu zenetik bederatzi urtera, artoa edo soja aipatzen entzun ordurako amorruaren azakiaren aldeko ipularrera doakidan gogoaren burutazio bikoitza. Soja ekologikoa da edo transgenikoa da. Ekologikoa bada, soja egin duen nekazaria, artzaina, gaztajalea eta axurijalea eta tarteko guztiak, gutako bakoitza guzion eta gu denon lurraren etorkizunari serio demonio heltzen diotenen artekoak dira.

Soja ekologikoa ez bada transgenikoa da. Transgenikoa bada, non edo hemen, han eta hemen, nekazari zanpatu bat, sermoi zuriz limurturiko artzaina, kontsumitzaile zorpetu pobretu bat eta aurreko, atzeko, gaineko eta bitarteko "datorrena datorrela baina ni kolkoa bete diru" ugari.

Lagun artzainarenak bezala inguruko zenbat eta zenbat baserritako aziendak bazkatzen du arto edo soja transgenikoa? Ia den denak. Hotzikara, lagunen gaztan ere zalantza…


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude