Makina bat kontu



Berotegi-efektua eta hegazti-gripea


Urtean zehar artikulu mordoxka idazten dugu ingurumenari buruz: ozono-zuloa, berotegi-efektua, Poloen urtzea eta abar. Aurten lehen aldiz idatzi dugu hegazti-gripeari buruz eta hitz eman genuen urtea amaitu baino lehen datu gehiago emango genituela.

Dena den harrigarria izan daiteke ingurumeneko gaia eta osasunari buruzkoa elkarrekin aztertzea eta are harrigarriagoa oraindik "Ekonomia" izenburupean kokatzea guztia.

Orain hogei urte idatzi genuen lehen aldiz ozono-zuloari buruz eta orduz geroztik makina bat elkarrizketa izan ditugu gai horretaz eta antzekoez. Hogei urte igaro ondoren, ezin uka arazo ekologiko garrantzizkoen atarian gaudenik, baina sakon-sakonean arazo ekonomiko baten aurrean gaude; ekonomiak eragin baitzuen hainbat gasen superprodukzioa eta ekonomiak oztopatzen baitu soluzioen bilaketa.

Hegazti-gripean antzeko faktoreak detektatu ditugu. Aipatu gripea ez da berria, baina hegaztien hazkunde azkarrerako erabiltzen diren elementu kimikoekin gripeak gizakiarengana igarotzeko bidea egin du. Egoera larria izan daiteke, baina egun ez da larria. Larriena hegazti eta txertoen alorrean azaleratutako ekonomia da, hau izango baita edozein soluziorako oztopoa edo bidea.

Ingurumenarekin bezala hegaztiekin gertatuko dena ezin asmatu, baina bitartean autodefentsa antolatu dezakegu. Gizabanakoak kontzientzia ekologikoa izugarri haztea lortu da azken bi hamarkadetan eta horren eraginez hurrengo hamarkadetan ekonomian eragina izango duelakoan gaude, hau da, gizakiaren ohitura-aldaketek ekonomiaren aldaketa eragin dezakete eta berrogeita hamar-ehun urtera egun baino kalte txikiagoa egingo diogu ingurumenari. Baina bidean hainbat espezie eta hainbat ekosistema galduko dira, itsasertz desagertuko dira eta sarraski naturalen ondorioz milioika pertsona hilko da.

Hegazti-gripearekin antzeko prozesua gertatuko delakoan gaude. Hobe esanda, animaliengandik gizakiarengana, orohar, gero eta gaixotasun gehiago igarotzeko arriskua dago, baina mende honen amaieran agian oso kontrolatuta izango ditugu gaixotasun-bide horiek; bidean milioika pertsona eta animalia hilko dira gaixotasunak medio. Gai honetan ere, gure autodefentsa antola dezakegu eta hori animalia hurbilekoen kontsumotik dator eta hobe, gure lagun batek zioen bezala, animaliak zenbat eta luzaroago bizi, eta ez jaio eta handik hilabete batzuetara hiltegira eramanda hainbat medizina eta hormonekin gizendu eta hazi ondoren.

Beraz, irakurle, inoiz baino gehiago gizakiaren barruko sena erabili behar dugu. Dena den, seguru datorren urtea ere oparoa izango dela artikulu honetan aipatu ditugun berriei dagokienez.

Urte berri on.


Azkenak
2025-06-07 | ARGIA
Euskara hutsezko plaza bete dute Ziburuko Azokan

1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]


EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Eguneraketa berriak daude