Katalana ikasi, bertako sentitzeko


2005eko abenduaren 11n
Kataluniako Generalitateak eta 19 udalek katalanaren ezagutza eta erabilera bultzatzeko Hizkuntzaren Normalkuntzarako Patzuergoa sortu zuten 1989an. Gaur egun Generalitateak berak, 81 udalek, 37 consells comarcals-ek eta Girona, Lleida eta Tarragonako diputazioek osatzen dute. Patzuergoak era deszentralizatuan egiten du lan, 22 zentroren bitartez. Hauetako bat da Vic-ekoa. Vic Bartzelonatik 60 kilometrotara dago, Osona eskualdean. 60-70 hamarkadetan Espainiako Estatuko etorkin gutxi joan ziren Osonara, baina gaur egun asko dira kanpotik datozenak. Vic-en, adibidez, 30.000 biztanle inguru bizi ziren bere garaian eta orain 40.000 bat izango dira. Iazko abenduan %22 etorkinak ziren Vic-en. Momentu honetan %40a dira. Manlleu herriak, bestetik, 15.000 bizilagun zituen eta orain 20.000 ditu.

Ez da harritzekoa beraz, Voluntaris per la llengua ekimenaren helburua etorkinek katalana ikastea eta herrian integratzea, biak izatea. Helburu horrekin sortu dira hizkuntza bikoteak. Katalana ikasten ari den bat eta katalanez badakien beste bat elkartzen dituzte. Azken hau non jaio den kontuan hartu gabe. Helburua elkarrekin katalanez mintzatzea da.

Bi xede nagusi ditu egitasmo honek. Alde batetik, katalana komunikazio hizkuntza bihurtzea, eta hizkuntza hori erabiltzea, bertakoen eta etorkinen artean. Eta beste aldetik, parte-hartzaileen arteko elkar-ezagutza. Ez hori bakarrik, etorkinen hitz-jarioa hobetzea ere bada helburua edota ingurunea ezagutzea: toki-izenak, kale-izenak...

Parte hartzen dutenek hartu beharreko konpromisoak hiru dira: beti katalanez hitz egitea, astean behin elkartzea eta zuzenketarik ez egitea. Ikasleek beraiek eskatu ezean zuzenketarik ez egiteko eskatzen dute arduradunek eta zuzentzekotan ere, sotilki.

Hizkuntza bikoteak osatzerakoan, ordutegien bateragarritasunaz gainera, adina, ikasketak, sexua eta zaletasunak hartzen dituzte kontuan. Orokorrean bikoteak dira, baina noizbehinka hirunaka -bertako bi ikasle batekin- edota taldeka ere biltzen dira.

Voluntaris per la llenguak abesbatza, antzerki taldea zein zenbait irteera ere antolatu ditu hizkuntza bikoteek parte hartzeko.

Dolors Solá i Noguera, Centre de Normalización Lingüística d'Osonako zuzendaria: «Hizkuntza bikoteetan parte hartzen duten askok proiektu honegatik ez balitz ez lukete inoiz etorkinekin harremanik izango»

Dolors Solá i Noguerak Topagunea Euskara Elkarteen Federazioak, AEK-k eta IKAk, azaroan Durangon, antolatutako Mintzapraktika egitasmoak: Erabilera lantzeko tresna eraginkorrak izeneko jardunaldietan hartu zuen parte. Katalanaren hitzaldiaren izenburua honakoa izan zen: Voluntaris per la Llengua: Hizkuntza bikoteak, hizkuntza bat ikastea baino askoz gehiago. Hitzaldiaren haria jarraituz elkarrizketa egin diogu.

Nola laburbilduko zenuke hitzaldiari jarri zenion izenburuaren mezua?
Bi pertsona jartzen ditu harremanetan proiektu honek: katalana ikasten dabilena -orokorrean etorkina- eta katalanez dakien beste bat -berdin da non jaioa den-. Zergatik den hizkuntza bat ikastea baino askoz gehiago? Hizkuntzaren bitartez pertsona bi harremanetan jartzen direlako, etorkinak bere hiria ezagutzen duelako, etorkinei gizartean txertatzen laguntzen dielako...

Zure ustez, hizkuntza, nortasunaren identifikazio eta karakterizaziorako bitartekoa ere bada.
Gurean gehiago, gainera. Etorkinek hona heltzen direnean, ez dakite hemen katalanez hitz egiten dugunik. Bat-batean bi hizkuntzarekin egiten dute topo. Katalanez mintzatzeko katalantzat izan behar duzu zure burua. Kanpotik datozenak katalanez hartzen baditugu, gizarteko parte sentitzen dira. Aintzat hartuak sentitzen dira. Parte sentituko dira, euren jatorriari uko egin gabe. Hizkuntzak komunikatzeko bakarrik ez, parte sentitzeko ere balio du.

Orain arteko esperientzia nolakoa izan da?
Adibide pare batekin laburbildu daiteke. Batetik, marokoar mutil batek esandakoa: "Nire bizitzako sei urte galdu ditut. Hemen bizi nintzen, baina hemen bizi gabe". Bestetik, neska hegoamerikar batek esandakoa: "Lehen kaletik nindoanean ez nuen inor ezagutzen. Orain jende asko ezagutzen dut. Orain jendearekin hitz egiten dut. Bizitzeko lekua aurkitu dut". Bertakoek etorkinak ezagutzeko eta etorkinek gu ezagutzeko aukera da. Hizkuntzaren bitartez beti ere.

Hizkuntza bikoteak gizarte katalan, solidario, demokratiko eta askearen oinarri den gizarte egitura sendoa eraikiz doaz, zure esanetan.
Bai, ghettoak saihesten dira hizkuntza bikoteen bitartez. Gizartearen zatiketa saihesten dute. Hizkuntza bikoteetan parte hartzen duten askok proiektu honegatik ez balitz ez lukete inoiz etorkinekin harremanik izango. Iritzi publikoak gauza asko esan ditzake. Txarto ulertzeak eta informazio faltsuak desagerrarazten dira hizkuntza bikoteen bitartez. Gizartea kohesionatzeko era ona da. Kultura ezberdinetako jendea batuko duena hizkuntza bera izango da.

Etorkizunean familiekin antzeko zerbait egitea da zuen asmoa.
Gurasoen elkarte batekin bildu naiz berriki eta eskola bereko bi familirekin egingo dute proba. Gure artean normala da seme-alaba txikiak direla-eta familiek elkarrekin zenbait gauza egitea, igande goiz batez nonbaitera joatea edo umeentzako antzerki bat ikustera joatea... Gure asmoa etorkinen familia batekin eta bertako familia batekin hori bera egitea da; hiru-lau gauza elkarrekin egitea. Etorkin familia horren eta eskolaren arteko zubi izan daiteke bertoko familia.


Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


Eguneraketa berriak daude