Bertold Brecht taula gainean


2005eko abenduaren 11n
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Agertoki laukizuzenaren alde luzeenetan kokatzen da ikusleria, eszenografiaren parte diren mailetan dauden egurrezko eserlekuetan eserita. Erdian agertokia eta ezker eskuinean, eraikin aldakorrak eta airean Bertold Brechtek utzitako galdera: "Norena da lurra, ondare moduan daukanarena edo lantzen duenarena?". Galdera hori plazaratzen saiatuko dira 16 aktore, Pascal Gaignek lan honetarako sortu duen musika joko duten 4 musikagileen laguntzaz.

Erantzun bat bilatu nahirik, aktore taldea elkartuko zaigu agertokian, horretarako antzezlan bat proposatuz. Estatu kolpe baten ondorioz, gobernadorearen etxea erasoko dute eta haren emazteak ihesean, altxorrak hartzearekin kezkatuta, Mikel bere semea bertan utziko du. Umea ikusi eta berarekin eramango du Groucha neskameak. Umea arazo bihurtzen zaio Grouchari; izan ere, erasoa jo dutenek, semea hiltzeko agindua dute eta bere arrastoaren atzetik ibiliko dira bi urtez. Azkenean gobernadoreak boterea lortuko du berriz eta emazteak umea berreskuratu nahi izango du, baina neskameak umea berak hazi duela eta berea dela errepikatzen dio. Auzia lurrean egindako klerazko borobil batean konponduko da.

1944.urtean Bertold Brechtek idatzitako lana da Kaukasiar kreazko borobila eta izenburuak erakusten duen moduan Kaukason kokatu zuen idazleak kontakizuna. Jean Marie Broucaret antzezlanaren zuzendariaren arabera, "Lurraren jabetzaren problematika da obra honek aurkezten duen gaia eta gaur egun hainbat tokitan dagoen arazoa da hau. Urrutira joan gabe, Frantzian azkenaldian gertatzen ari diren istiluak bide horretatik doaz, arazoa unibertsala da beraz. Nahiz eta 60 urte pasa diren, egunerokotasuna duen gaia da".


Lan talde handia

Antzerkia burutzeko Miarritzeko Théâtre Des Chimères eta Donostiako Ppk taldeak elkartu dira eta hiru urte behar izan dituzte proiektua gauzatzeko. Txomin Hegi aktorearen hitzetan, "lan oso gogorra izan da, borroka asko egin behar izan da administrazioei dagokienez. Europara jo dugu, eta hau ez da ohikoa, askotan denbora luzez borrokan ibilita ere sarri ez baita aterabiderik ikusten eta horrek etsipena ekartzen du. Baina gu oso temati ibili gara eta azkenean laguntza lortu dugu".

Aktore, musikagile, tekniko, eszenografia egile eta zuzendaria kontuan hartuz, 30 pertsona aritu dira lanean. Hamasei jokalarik parte hartu dute, horien artean hiru urteko ume bat. Aktore gehienak Miarritzeko Chimères antzerki taldean aritzen dira; Txomin Heguy, Hervé Estebetegi edo Charlotte Maingé besteak beste. Hegoaldetik ere aurpegi ezagunak ikus daitezke, Olatz Beobide, Lierni Fresnedo edo Ramon Agirre kasu. Gainontzeko aktoreak, Frantzia, Espainia edo Kubatik etorri dira.

Astebeteko hiru egonalditan egin dituzte entseguak; izan ere, jatorri eta estilo ezberdinetako aktoreak bildu dira lan honetan eta hizkera artistiko komuna bilatu behar zuten. Gainera, antzezteaz gain dantzan ere egiten dute uneren batean, Zuberoako dantza gogora ekartzen digun pausoren batekin. Baina hasiera batean oztopo zena, azkenean abantaila bilakatu da, bakoitzak bere ekarpena egin duelako, eta emaitza ikusgarria da.

Musikagileak ere antzerkiaren partaide bihurtzen dira zenbaitetan, eta ezinbesteko bihurtu dira Kaukasiar kreazko borobila antzezlanean. Pascal Gaigne arduratu da antzerkirako musika sortzeaz, eta Aitor Furundarena edo Ritxi Salaberria ikus ditzakegu taula gainean berau interpretatzen. Txomin Hegiren ustez, "musikariek erritmoa ematen diote lanari eta aktorearentzat hori lagungarria da oso, partitura bat jarraitzea bezala delako. Gainera Brechetek, bere antzerkia epikoa izan arren, molde liriko batez erakutsi nahi zuen eta musikak horretan laguntzen du, antzerkiari kutsu herrikoia ematen dio, bizitasuna".


Iparralde eta Hegoaldearen arteko elkarlana

Chimères antzerki taldea eta Pok produkzioa elkarlanean aritu dira lan honetan; batak Miarritzen, Iparraldean, du egoitza, besteak aldiz Donostian, Hegoaldean. Chimères eta Poken arteko harremana ez da lan honekin sortu, 1998.urtean Haurra Xutik antzezlana egin zutenean izan zuten lehen harremana eta Hegiren arabera, "agian urrats hura lagungarri izan zen obra hau egiteko". Kaukasiar kreazko borobila ez da antzezlan hutsa izan Hegik dioenez, "proiektu erraldoia da, proiektu komuna. Bi aldeetan egon da interes artistikoa eta hori ezinbestekoa da proiektua aurrera atera ahal izateko".

Interes partekatuak eta elkarlanak Iparraldea eta Hegoaldea batu ditu beraz. Hegik adierazi duenez, "ez dugu ikasgairik eman nahi, proiektu honek balio badezake antzerki munduan edo kultur arloko edozein esparrutan Iparralde eta Hegoaldearen arteko topagune bat sortzeko hobe, baina ez dugu ezer erakutsi nahi".


Euskaraz atzerrian ere

Euskaraz antzezten dute lana, eta hor ere Iparraldeko euskara eta Hegoaldekoa maisuki tartekatzen dute, bata bestearen osagarri da. Itxaro Borda arduratua da Brechten lana itzultzeaz. Jean Marie Broucaret zuzendariaren ustez, "mundua boteretsuen menpe dagoen garai hauetan, hizkuntzarekin ere antzeko zerbait gertatzen ari da, hizkuntza txikiek handien menpe irauten dute eta lan honek aurkezten duen arazoaren aurrean oso egokia zen euskara erabiltzea. Arazo unibertsal bat euskaraz kontatzeak esanahi berezi bat ematen dio antzezlanari eta horregatik aukeratu genuen euskara".

Antzezlana euskaraz izatean aktore askok lan ikaragarria egin behar izan dute, aktore batzuek ez baitakite euskaraz. Lanaren emaitza taula gainean ikus dezakegu. Ahots kubatar batek dotore eta ahoskera garbiz darabil euskara eta berdin gertatzen da aktore frantziar edo espainiarrekin.Txomin Hegiren hitzetan "euskal kultura, beste kultura guztiak bezala, ondare unibertsala da eta beste kultura baten ahotik irtetean isolamenduan geratzeko arriskutik urruntzen da". Hizkuntza ez ezik, euskal kulturako pertsonaiak eta sinboloak ageri dira antzezlanean: maskaradetako Xorrotx pertsonaien txapelak, baserritarrak agertzen direnean euskal jantzi tradizionalak daramatzate soinean...

Orain arte Izpura, Baiona, Gasteiz, Azpeitia, Hendaia eta Donostian erakutsi dute lana, guztietan euskaraz. Hala ere, euskara ulertzen ez dutenek gaztelerazko edo frantsesezko itzulpenak irakurri ahal izan dituzte, horretarako prestatu duten pantaila batean. Ondoren Frantziara joango dira, Bordelera, eta Espainia eta Alemaniara ere joan nahi dute. Herrialdeotan ere euskaraz emango dute lana toki bakoitzari dagokion itzulpenarekin.

Aurrekontu handia
Laguntza asko behar izan dituzte proiektua aurrera atera ahal izateko, guztietan aipagarriena Europako Batasunak emandakoa da, 178.000 euroko laguntza eskaini baitie. Guztira 550.000 euroko aurrekontua izan du proiektuak.
"30 pertsona biziarazteko erabili da diru gehiena", esan digu zuzendariak. Aurrekontuaren barruan sartu dira, halaber, ekoizpena eta emandako emanaldi guztiak. Guztira 16 emanaldi eskaintzeko, obra ekoizteko eta 30 pertsona biziarazteko erabili da aurrekontu handi hori. Hegik adierarzi duenez "guk muntaia egiterakoan, emanaldi guztiak sartu nahi genituen, bira barne egotea nahi genuen, bestela ez genuen eginen".


Azkenak
Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Eskola-itzuleran 400-500 euro artean gastatuko dute Hego Euskal Herriko etxeek, inkesten arabera

Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]


Muruzabal eta Zarrakaztelu suteengatik hondamendi eremu izendatu ditu Espainiako Gobernuak

Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.


Frantziako Estatuak “arriskuan” jarriko du EKE, dirulaguntzak 30.000 euro murriztuta

Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]


Talde ekologistak:
“Auditoretza ekonomiko bat nahikoa izan da inbertitzaileak Muga meatze proiektuan atzera egiteko”

Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]


Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Eguneraketa berriak daude